Dy proza të shkurtra nga Franc Kafka

Arte

Gazeta Express

10/03/2021 1:33

PARA LIGJIT

Para ligjit  qëndron një portier. Te ky portier vjen një burrë nga rrethet dhe lutet për hyrje në ligj. Mirëpo portieri thotë që nuk mund t’ia miratojë hyrjen. Burri mendohet dhe pyet pastaj, në i lejohet të hyjë më vonë. “Ka të ngjarë”, thotë portieri, “mirëpo tani jo.”

Meqenëse porta për te ligji rri hapur si gjithmonë dhe portieri mënjanohet, burri përkulet, për të parë brenda nëpërmjet saj. Kur portieri e vë re këtë, qesh dhe thotë:

“Nëse të ndjell kaq shumë, provoje atëherë të futesh brenda, pa çka se ta kam ndaluar. Ki parasysh sidoqoftë: unë jam i fuqishëm. Dhe unë jam veç portieri më i fundmë për nga rangu. Nga salla në sallë bëjnë rojë po ashtu portierë, njëri më i fuqishëm se tjetri. Vetëm pamja e të tretit prej tyre në radhë më bën të dridhem.”

Kaq  koklavitje nuk i ka llogaritur burri nga rrethet; ligji duhet të jetë për këdo dhe gjithnjë sidoqoftë i hapur, mendon ai, porse kur sheh tani më shkoqur portierin me pallto gëzofi, hundën majuce të këtij, mjekrën e gjatë, të hollë, të zezë tartare, vendos që të presë më mirë, gjersa të marrë lejen për hyrje. Portieri i jep një stol dhe e lë të ulet para derës. Rri ulur aty me ditë e vite. Bën shumë përpjekje për t’u lejuar dhe e lodh portierin me lutjet e tij. Portieri e merr shpesh në pyetje, e pyet mbarë e prapë për vendlindjen dhe për shumë gjëra të tjera, porse janë pyetje anashkaluese, të ftohta, ashtu siç i shtrojnë zotërinjtë e mëdhenj, dhe në fund i thotë gjithnjë e përsëri që nuk mund ta lerë të hyjë. Burri, i cili është pajisur për udhëtimin e tij me shumëçka, i përdor të tëra, qofshin këto edhe shumë të vlefshme, për ta korruptuar portierin.

Ky i merr gjithçka që i jepet, porse thotë ndërkaq: ”Po e marr vetëm që të mos besosh se ke dalë ndoshta huq.” Përgjatë shumë viteve burri e vëzhgon portierin gati pa ndërprerje. Ai harron portierët e tjerë, ndërsa ky i pari iu duk pengesa e vetme për hyrjen në ligj. Mallkon rastësinë e pafatë, vitet e para pa bërë kujdes fare dhe me zë të lartë, më vonë, kur plaket, vetëm murmuron gjithë zhurmë me vete. Bëhet si kalama dhe, meqë e ka diktuar edhe pleshtin në jakën e portierit, i lutet deri edhe pleshtit që ky ta ndihë dhe ta bëjë portierin të ndërrojë mendje. Më në fund i dobësohet drita e syve dhe nuk e di nëse përreth tij errësohet edhe më, apo në e mashtrojnë sytë.

Mirëpo dallon tanimë në terr një ndrimë, e cila futet e pashuar nga dera e ligjit. Tani nuk do të jetojë më shumë. Para se të vdesë i bëhen bashkë në krye të gjitha përjetimet e tërë kohës në një pyetje, të cilën nuk ia ka shtruar akoma portierit. I bën një shenjë këtij, ngase nuk mund ta drejtojë më trupin e ngrirë. Portierit i duhet të përkulet kah ai, sepse dallimi i lartësive trupore ka ndryshuar në favor të burrit. “Çfarë po kërkon të dish akoma tani?” pyet portieri, “ti je i pangopur.”

“Të gjithë duan drejtësi, duan ligj, apo?”, thotë burri, “për çfarë arsyeje nuk ka kërkuar askush përveç meje hyrje?” Portieri e vë re që burri tashmë po merr fund, dhe, për t’ia mbërritur dëgjimit të këtij, i gërthet: “Këtu nuk do të mundej askush të merrte leje, mbasi kjo hyrje ishte e përcaktuar vetëm për ty. Po iki tani dhe po e mbyll.”

LAJM PERANDORAK

Perandori – kështu flitet – të ka dërguar ty, të vetmit, nënshtetasit të humbur, vocërrakes hije që ka marrë arratinë para diellit perandorak në më të largtën largësi nga të tëra, pikërisht ty të ka dërguar lajm nga shtrati i vdekjes perandori. Lajmësin e ka lënë të bjerë në gjunjë dhe ia ka pëshpëritur në vesh lajmin; ka qenë aq e rëndësishme për të, sa ka lënë t’ia përsërisin në vesh. Ka pohuar me tundje koke saktësinë e fjalëve. Dhe mu para të pranishmëve që e shohin kur po jep shpirt – kanë prishur muret bezdisëse ndarëse dhe shkallareve që bëjnë përpjetë qëndrojnë përreth të mëdhenjtë e perandorisë – në sy të tyre ka kryer punë me lajmësin. Lajmësi është nisur menjëherë për udhë; burrë i fuqishëm, i palodhur; herë me njërin krah, herë me krahun tjetër, i hap shteg vetes nëpër turmë; kur has pengesa tregon kraharorin, ku është shenja e diellit; ecën lehtë përpara, si askush tjetër. Mirëpo turma është e madhe; banesat e gjindjes nuk kanë fund. Po të hapej fushë e lirë, si do të merrte krahë e do të fluturonte dhe shpejt atëherë do të dëgjoje trokitjet e mrekullueshme të grushtave të tij në derën tënde. Por në mungesë të kësaj, si rropatet pa dobi; ende po shtyhet nëpër odat e pallatit të brendshëm; nuk do t’i kalojë dot kurrë; edhe sikur t’ia dilte, nuk do të kishte fituar asgjë; do t’i duhej të luftonte shkallëve përposhtë; dhe po t’ia dilte kësaj, asgjë nuk do të fitonte; do t’i duhej të rrethkalonte oborret; dhe pas oborreve do të ishte pallati i dytë rrethues; dhe përsëri shkallë dhe oborre; dhe prapë një pallat; e kështu me radhë për mijëvjeçarë; dhe sikur të turrej më në fund prej portës së jashtme – porse kurrë, kurrë nuk mund të ngjajë kjo -, shtrihet qyteti i rezidencës para tij, mesi i botës, me pirgje të larta përplot me hedhurina dhe mbetje. Asnjëherë nuk e përshkon dot këtu edhe më pak akoma me lajmin e një të vdekuri. – Porse ti rri ulur ndanë dritares tënde dhe ia ëndërron vetes lajmin, kur vjen mbrëmja.

Përktheu: ARB ELO / Exlibris.al / GazetaMetro