«Për punën tënde të rëndë dhe të ndershme»

OP/ED

Gazeta Express

27/03/2024 15:35

Një batutë filmike për punën e një njeriu të pavërjetshëm, përkushtimi dhe ndershmëria e të cilit janë një shembull i virtytit të përulësisë

Arben Idrizi

Prej javësh më sillet nëpër mendje, si e trandur nga një frashi e ngrohtë pranverore, një frazë urimi, e thjeshtë fare kur e dëgjon, po jo edhe ashtu e zakonshme që ta marrësh si të gatshme, të depozituar tashmë në kujtesë, meqë aq të ekspozuar ndaj saj: «Për punën tënde të rëndë dhe të ndershme».

Kjo është një shprehje urimi e përshëndetjeje që një punëtor i një lokali ushqimor ia thotë Hirayamës (të luajtur nga Kōji Yakusho) saherë që ia shërben gotën e lëngut, para se t’ia nxjerrë vaktin e tij të rëndomtë, në filmin e Wim Wenders, Perfect Days.

***

Në dukje, është një shprehje urimi e përshëndetjeje që mund ta dëgjoni, po patët pak fat, në disa raste solemne. Të themi me rastin e diplomimit, avancimit në ndonjë shkallë edukimi a punësimi. Në ndonjë vende pune, atëherë kur keni bërë një punë që do të ketë kërkuar mund e profesionalizëm, kush e di, ndonjëherë edhe thjesht guxim. Po kjo kërkon po ashtu edhe persona në hierarki, e edhe në rrafshin horizontal, të prirë të jenë mirënjohës dhe dashamirës, ndaj personit tuaj dhe vetë punës në parim. E jo të gjithë bartësit e institucioneve, ndërmarrjeve a entiteve të tjera të tilla janë të pajisur me atë dhunti nga natyra. Pa përjashtuar pastaj se edhe ju vetë, ndonjëherë, mund të jeni të brerë nga një ves i tillë.

***

Por është një shprehje urimi e përshëndetje që ai ia thotë vetëm atij, Hirayamës, punëtorit të pastrimit të tualeteve të Tokios, përditë. Për shkak të punës së tij. Për nder të punës së tij, mbrapa së cilës është një histori personale, për të cilën regjisori na jep vetëm ndonjë referencë të vagullt. Sidoqoftë, të mjaftueshme: ai është një person i edukuar, që vjen nga një familje mjaft e pasur dhe mbase edhe e pushtetshme. Pavarësisht kësaj, a pikërisht për këtë shkak, ka vendosur të heqë dorë nga ajo jetë, për të gjetur shpëtim (në kuptimin më të thjeshtë të kësaj fjale) në një punë të rëndomtë, që s’kërkon ndonjë kualifikim as nuk sjell ndonjë të ardhur.

***

A ju ka shkuar ndonjëherë mendja t’ia ktheni shpinën shoqërisë në një formë të tillë, duke i braktisur privilegjet e saj për të përfunduar në skutat e saj? Ashtu që nga aty të përmbusheni duke e injoruar, ta zboni duke ia pastruar pisllëkun, ta ndieni duke mos qenë të dukshëm, mbase edhe ta përmirësoni, ta zhvilloni pa e parë kurrë askush veprimin tuaj?

***

Ne e dimë se njerëzit duhen të jenë të barabartë kudo, se njerëzit janë të njëjtë kudo, por po ashtu e dimë se nuk kemi nëpër qytetet tona – siç nuk kanë edhe qindra e qindra vende të tjera kudo mbi faqen e dheut – ta zëmë tualete si ato të Tokios. Shumica nga ne nuk e dimë kush janë ata që kujdesen të (nëse) mbahen të pastra tualetet tona publike, edhe po i hasëm diku zor – e këtë po e them vetëm si një fakt të thjeshtë, pa sugjeruar a qortuar – se ua hedhim sytë.

E megjithatë, teksa eci rrugëve të qytetit tonë, në mot të mbarë a me shi e borë, do të doja, fort do të doja të ndalesha e t’ia zgjasja dorën ndonjërit, a thjesht t’ia thosha: «Faleminderit që nuk pështyn rrugës», apo «Faleminderit që nuk po kalon në të kuqen», apo edhe, shoferit «Falermindierit që nuk po nget makinën me telefon në dorë».

Ne e dimë, njëmend ne e dimë, edhe pse kjo po tingëllon patetike dhe paksa ndoshta edhe e neveritshme, ne e dimë se fatkeqësisht bukur shpesh mund të na ndodhë ta themi të kundërtën.