Shkencëtarët zbulojnë ‘provën më të fortë deri tani’ për jashtëtokësorët

Mistere

Gazeta Express

29/01/2025 23:05

Ekspertët kanë zbuluar ‘provën më të fortë deri tani’ për jashtëtokësorët nga planetët e tjerë pas gjetjes së pjesëve të një asteroidi që përmbajnë elementët ndërtues të jetës.

Në vitin 2020, një anije kozmike e NASA-s mori një mostër nga një asteroid i quajtur Bennu si pjesë e një misioni emocionues që u zhvillua më shumë se 200 milionë milje larg.

Pasi u kthye në Tokë, mostrat e pluhurit u dërguan në laboratorë të ndryshëm nëpër botë, përfshirë në Britaninë e Madhe, për t’u studiuar nga shkencëtarët.

Tani, analiza ka zbuluar se mbetjet e kripës së lashtë brenda mostrës përmbajnë minerale thelbësore për jetën dhe që nisën proceset kimike që çuan në një Tokë të pasur dhe pjellore.

Dhe ekspertët thonë se kjo është ‘provë më e fortë deri tani’ që elementët ndërtues të jetës, ashtu siç e njohim, janë shpërndarë nëpër sistemin diellor – dhe kanë qenë atje për miliarda vjet.

Kërkimi është publikuar në dy artikuj – njëri që tregon se Bennu ka qenë pjesë e një bote të humbur të lagur dhe të kripur që ka origjinën në agimin e sistemit diellor, dhe tjetri që zbulon një ‘grup’ materialesh organike të zbuluara në mostër.

Mes tyre janë të pesë bazat azotike – molekula të nevojshme për ndërtimin e ADN-së dhe ARN-së – dhe aminoacidet, të cilat janë elementët ndërtues të proteinave.

Profesoresha Sara Russell, nga Muzeu i Historisë Natyrale, ishte një nga shkencëtarët që studioi ‘pluhurin’.

“Një nga gjërat interesante që gjetëm aty ishte një gamë e gjerë kripërash. Kjo përfshin kloridin e natriumit, që është ajo që përdorim për patatet e skuqura, dhe shumë kripërash  të tjera si fosfate dhe karbonate”, tha ajo transmeton GazetaExpress.

“Ne mendojmë se këto në fakt formuan një ujë të kripur që mund të ketë qenë nën tokë në asteroid”.

“Ky lloj lëngu i kripur do të ishte një vend ideal për të krijuar molekula organike. Dhe në fillim të sistemit diellor, ka pasur miliona asteroide si Bennu, kështu që mund të ketë qenë vërtet e rëndësishme për ‘mbjelljen’ e Tokës dhe planetëve të tjerë me të gjithë këto përbërës që ata mund të përdorin për jetën”.

Ajo tha se megjithëse nuk ka ende prova për jetë në vendet e tjera të sistemit diellor, ‘tani e dimë se këta përbërës kanë qenë aty.’

‘Unë imagjinoj se çfarë ra në Tokë mund të ketë rënë gjithashtu në Mars dhe në muajt e planetëve të mëdhenj, dhe ato mund të kenë qenë ambiente të shkëlqyera për fillimin e jetës,’ shtoi ajo.

‘Unë mendoj se është e mundur që fakti që gjetëm këto gjëra në abundancë do të thotë që jeta mund të ketë filluar diku tjetër”.

‘Kjo është një provë shumë e fortë që këta përbërës të jetës ishin të përhapur në të gjithë sistemin diellor”.

Dy studimet e reja, të cilat janë botuar në revistat Nature dhe Nature Astronomy, janë ndër analizat e para të botuara të mostrave të Bennu.

Disa nga këto ‘elementë ndërtues’ thelbësorë nuk janë zbuluar në meteorë që kanë rënë në Tokë – më së shumti sepse përbërja e tyre do të ishte ndryshuar pas djegies në atmosferë dhe do të ishin lehtësisht të kontaminuar pas goditjes në tokë.

Bennu përbëhet nga pjesë të një asteroidi më të madh që u formua rreth 4.6 miliardë vjet më parë, rreth të njëjtës kohë me sistemin diellor.

Duke kuptuar përbërjen e mostrave të Bennu, shkencëtarët mund të fitojnë njohuri për kushtet e asaj kohe, duke ndihmuar në përgjigjen e pyetjeve në lidhje me se si u formua sistemi diellor – dhe Toka.

“Është interesante që megjithëse Bennu kishte gjithçka të nevojshme për jetë, ai nuk u formua,’ shtoi profesoresha Russell.

‘Kushtet komplekse dhe delikate të nevojshme për të katalizuar jetën e bëjnë të qartë pasurinë e biodiversitetit këtu në Tokë.’

Kryeredaktori i përbashkët Tim McCoy, kurator i meteorëve në Muzeun Smithsonian në Uashington, tha: ‘Ky punim jashtëzakonisht i detajuar, i bërë në shkallën e mikronëve, do të na ndihmojë të kuptojmë çfarë ndodh në shkallën e planetëve.’ /GazetaExpress/