Pas 38 vjetësh, zgjidhet misteri i Uranit

Mistere

Gazeta Express

12/11/2024 22:11

Urani shpesh konsiderohet si planeti më i çuditshëm dhe më misterioz në sistemin tonë diellor. Megjithatë, një studim i ri tregon se gjigandi i gaztë mund të mos jetë aq i pazakontë sa mendohej.

Studiuesit nga University College London (UCL) sugjerojnë se disa nga misteret e Uranit mund të kenë qenë rezultat i një stuhie diellore jashtëzakonisht të fuqishme, që ndodhi pikërisht kur një anije kozmike vizitoi planetin.

Kjo anije kozmike – Voyager 2 e NASA-s – kaloi pranë Uranit në vitin 1986, duke ofruar shikimin e parë nga afër të planetit. Që nga ajo kohë, asnjë anije tjetër nuk ka vizituar Uranin.

“Gati gjithçka që dimë për Uranin bazohet në dy ditët e fluturimit të Voyager 2,” tha bashkëautori Dr. William Dunn. “Ky studim i ri tregon se shumë nga sjelljet e çuditshme të planetit mund të shpjegohen nga ngjarja e madhe e motit hapësinor që ndodhi gjatë atij vizitimi.”

Bazuar në këto zbulime, studiuesit po bëjnë thirrje për një mision të ri në Uran për të zbuluar se si duket kur nuk ndodhet në mes të një stuhie diellore. Në janar të vitit 1986, Voyager 2 u bë anija e parë dhe e vetmja që ka eksploruar Uranin. Misioni zbuloi imazhet e para të Uranit, por gjithashtu nxori në pah disa veçori të çuditshme e misterioze.

Rripat e rrezatimit të Uranit u gjetën tepër intensivë, ndërsa magnetosfera e tij ishte pothuajse e zbrazët nga plazma, duke nënkuptuar se nuk kishte një burim të dukshëm për të furnizuar ato rripa të fuqishëm. Në studimin e ri, studiuesit zbuluan se një “uragan” i motit ekstrem diellor mund ta shpjegonte këtë rezultat. Ky uragan ndoshta kishte shtypur magnetosferën e Uranit, duke nxjerrë plazmën jashtë saj dhe duke intensifikuar rripat e rrezatimit duke ushqyer elektronet në to.

Madje, ky fenomen nuk ndikoi vetëm tek Urani. Pesë hënat e Uranit, të cilat për një kohë të gjatë mendohej se ishin botë të vdekura për shkak të magnetosferës pothuajse të zbrazët të planetit, mund të jenë gjeologjikisht aktive dhe madje të kenë oqeane.

“Nëse Voyager 2 do të kishte mbërritur vetëm disa ditë më herët, do të kishte vëzhguar një magnetosferë krejtësisht ndryshe,” tha Dr. Jamie Jasinski nga NASA JPL, i cili udhëhoqi studimin. “Anija kozmike e pa Uranin në kushte që ndodhin vetëm rreth 4% të kohës.”

Bazuar në këto gjetje, studiuesit bëjnë thirrje për një mision të ri dhe të menduar mirë për të vizituar Uranin.

“Tani dimë edhe më pak sesa mendonim për atë që mund të jetë një ditë tipike në sistemin e Uranit dhe kemi një nevojë edhe më të madhe për një anije të dytë kozmike që të vizitojë për të kuptuar vërtet këtë botë misterioze, të ftohtë,” tha Dr. Dunn, transmeton GazetaExpress.

“Një pjesë e madhe e evidencave kundër pranisë së oqeaneve në hënat e Uranit ishte mungesa e zbulimit të ndonjë grimce uji përreth planetit – Voyager 2 nuk gjeti jone uji. Por tani mund ta shpjegojmë këtë: stuhia diellore do t’i kishte larguar të gjitha ato materiale.”

“Dizajni i misionit kryesor të ardhshëm të NASA-s për Uranin duhet të merret parasysh në kontekstin e këtyre gjetjeve. Për shembull, mund të duam instrumente që mund të zbulojnë ‘shtysat’ në fushën magnetike nga oqeanet e kripura të një hëne dhe instrumente që mund të matin të gjitha grimcat në sistem për të parë nëse gjejmë ujë ose materiale të tjera të rëndësishme nga hënat”. /Daily Mail – GazetaExpress/