Miliarderi rus përfiton nga sulmi ndaj biznesit estonez të huave në Kosovë

Gazeta Express

17/01/2020 17:06

Miliarderi rus, Oleg Boiko, dikur e ka udhëhequr një biznes të kazinove në Estoni dhe dhjetëra vite më parë, ai po e shqyrtonte mundësinë e ndërtimit të një kompleksi të madh të kazinove në Narva, ka shkruar sot gazeta estoneze Aripaev

Ka shumë gjëra për t’u fituar nga miliarderi rival rus, Oleg Boiko, në skandalin e biznesit estonez të huave.

Është ende e paqartë arsyeja pse Banka Qendrore e Kosovës papritmas i mbylli kompanitë e huave të shpejta, IuteCredit dhe Monego të Estonisë dhe Letonisë në pjesën e parë të dhjetorit. Është aluduar në Ditën e Biznesit se miliarderi rus, Oleg Boiko, i cili operon në të njëjtin biznes dhe është i pranishëm në Ballkan, por që ende nuk ka hyrë në tregun e Kosovës, do të mund të fitonte territor nga mbyllja e këtyre kompanive.

Banka Qendrore e Kosovës ka qenë shumë e shkurtër në justifikimin e vendimeve për mbyllje. Është thënë se dy byrotë e kredive kanë kërkuar kamata shumë të larta nga klientët e tyre dhe se reputacioni i keq i aksionarit Aigars Kesenfelds, një tajkun letonez, qëndron prapa mbylljes së kompanisë letoneze, Monego.

Avokati Arianit Koci ka diçka për të thënë kundër këtyre pretendimeve. Sipas tij, Kesenfelds më parë i është nënshtruar hulumtimit të vazhdueshëm nga Banka Qendrore dhe ka qenë i pranueshëm edhe për gjermanët, për shembull. Një muaj para vendimit për mbyllje, kompania e dytë e huave e Kesenfelds-it, gjithashtu me bazë në Kosovë, i lëshoi 100 milionë dollarë në Bursën e Frankfurtit. IuteCredit nga Estonia gjithashtu ka qenë objekt i proceseve të gjata. Kompania e kishte marrë licencën në tetor të vitit 2017, tetë muaj pas kontrolleve në prapaskenë.

Tarmo Sild, shef ekzekutiv i kompanisë IuteCredit Europe, tha në një letër dërguar së voni për Kersti Kracht, këshilltare e ministrit të financave, se Banka Qendrore e Kosovës i ka bërë dy auditime dhe i ka shikuar rregulloret e kompanisë pas dhurimit të licencës. Kompania gjithashtu është ndëshkuar një herë për marrje përsipër të shkallës së pacaktuar të interesit për huatë e vonuara. IuteCredit ishte e detyruar t’i paguante 60 mijë euro për 4000 klientë, për të cilat Silla thotë se janë kryer. Megjithatë, Banka Qendrore asnjëherë nuk e ka ndëshkuar kompaninë për dështim në zbatimin e planit të vet të biznesit, as nuk ka lëshuar ndonjë paralajmërim paraprak për rrezikun e tërheqjes.

IuteCredit gjithashtu ka theksuar se ligji i Kosovës nuk cakton ndonjë kufi për koston e huave dhe se treguesi për shkallën vjetore të interesit nuk është obligativ. Për më tepër, kompania raporton se shkalla mesatare e interesit vjetor është e ulët – rreth 58 për qind për IuteCredit – dhe shkallët shumë të larta, të raportuara në mediet e Kosovës, ka gjasa të jenë shembuj përjashtues apo të zmadhuar.

Spekulimet në medie

Disa media kanë shkruar shkroi për dyshimet se Iutecredit dhe Monego kanë qenë të përfshira në pastrimin e parave nga Estonia dhe Rusia. Këtë nuk e konfirmoi guvernatori i Bankës Qendrore, por në një konferencë për gazetarë tha: “Ne nuk lejojmë ndonjë veprimtari që e kërcënon sigurinë tonë kombëtare.”

Në të njëjtin artikull, Shala pretendon se mbyllja e kompanive është kërkuar nga Ambasa e Shteteve të Bashkuara. Një burim lokal i tha gazetës Äripäev se dyshimet për pastrim të parave mund të jenë keqdashëse dhe janë mohuar qartazi nga Ambasada e Shteteve të Bashkuara. Vetë Tarmo Sild zbuloi se ndërhyrja e Shteteve të Bashkuara nuk është e besueshme dhe i mohoi dyshimet për pastrim të parave.

As Autoriteti për Mbikëqyrje Financiare nuk mundi t’i sqarojë këto dyshime. “Autoriteti për Mbikëqyrje Financiare nuk e mbikëqyr kompaninë IuteCredit. IuteCredit nuk është anëtare e asnjë grupi që mbikëqyret nga Autoriteti për Mbikëqyrje Financiare, tha menaxherja e komunikimit, Eva Vahur.

Sipas një teorie tjetër, prapa kësaj situate qëndrojnë intrigat e oligarkut rus, Oleg Boiko. Ky emër është i njohur për estonezët. Gazeta Äripäev shkroi në vitin 2007 se si Boiko dhe biznesmenë të tjerë rusë ishin duke e shqyrtuar mundësinë e hapjes së një biznesi të kazinove në Narva. Boiko është lindur në Moskë në vitin 1964. Në vitin 1988, ai e themeloi një kooperativë që prodhonte dhe shiste programe kompjuterike. Në bazë të kësaj kooperative, ai e themeloi grupin investues “Oleg Boiko”. Në mesin e viteve të nëntëdhjeta, Boiko vlerësohej si njëri prej biznesmenëve më të rëndësishëm të vendit. Ai ishte, mes tjerash, shef dhe pronar i bordit të bankës Kredit Bank.

Në atë kohë, gazeta Äripäev kishte shkruar se Boiko kishte marrëdhënie të ngushta dhe të gjata me njërin prej grupeve kriminale më me ndikim në Rusi, Solntsevo. Banka e tij gjithashtu e financoi Partinë Demokratike të ish-kryeministrit Yegor Gaidar dhe Boiko i përkiste të ashtuquajturës familja e Yeltsin-in në Kremlin.

Sidoqoftë, Boiko më vonë u bë aktiv në biznesin e huave të shpejta. Për një kohë të gjatë, partneri i tij në biznes ishte Kesenfelds, por më vonë ata u ndanë. Boiko tash për tash është aktiv në Ballkan dhe besohet se është duke u përpjekur të hyjë në tregun e Kosovës.

Në muajin maj, Boiko u kritikua nga Banka Qendrore e Rusisë, e cila tha se Boiko në mënyrë të tërthortë i kontrollon më shumë se 10 për qind të dy organizatave mikrofinanciare, LLC MFC 4 Finance dhe LLC MFC SMS Finance, të cilat ishin në pronësi të Cyprus Piressa Holdings LTD. Por sipas Bankës Qendrore, Boiko nuk është i thirrur për këtë, sepse ndodhet në listën e zezë.