Dheu i Hënës përdoret për të rritur bimë për herë të parë

Mistere

Gazeta Express

14/05/2022 1:31

Shkencëtarët kanë rritur bimët në dheun hënore për herë të parë, një hap i rëndësishëm për të bërë të mundur qëndrimin afatgjatë në Hënë.

Studiuesit përdorën mostra të vogla pluhuri të mbledhura gjatë misioneve Apollo 1969-1972 për të rritur një lloj bime.

Për habinë e tyre, farat mbinë pas dy ditësh, transmeton rtv21.tv.

“Nuk mund t’ju them se sa të habitur ishim”, tha Anna-Lisa Paul, një profesoreshë e Universitetit të Floridës, e cila ishte bashkëautore e një punimi mbi gjetjet.

“Çdo bimë – qoftë në një mostër hënore apo në një kontroll – dukej e njëjtë deri rreth ditës së gjashtë”, shtoi ajo.

Pas kësaj, u shfaqën dallime. Bimët e rritura në dheun e hënës filluan të shfaqin stres, u zhvilluan më ngadalë dhe përfunduan të rrëgjuara.

Por ata që janë të përfshirë thonë se është një zbulim – dhe që ka implikime tokësore.

“Ky hulumtim është kritik për qëllimet afatgjata të eksplorimit njerëzor të NASA-s, pasi do të na duhet të përdorim burimet e gjetura në Hënë dhe Mars për të zhvilluar burime ushqimore për astronautët e ardhshëm që jetojnë dhe operojnë në hapësirë të thellë. Ky hulumtim themelor i rritjes së bimëve është gjithashtu një shembull kryesor se si Nasa po punon për të zhbllokuar inovacionet bujqësore që mund të na ndihmojnë të kuptojmë se si bimët mund të kapërcejnë kushtet stresuese në zonat me mungesë ushqimi këtu në Tokë”, tha shefi i NASA-s, Bill Nelson..

Një sfidë për studiuesit është se thjesht nuk ka shumë dhe hënor për të eksperimentuar. Gjatë një periudhe trevjeçare nga viti 1969, astronautët e NASA-s sollën 382 kg shkëmbinj hënor, mostra bërthamore, guralecë, rërë dhe pluhur nga sipërfaqja hënore.

Ekipi i Universitetit të Floridës iu dha vetëm 1 g dhe për bimë për eksperimentin nga mostrat, të cilat janë mbajtur të mbyllura për dekada të tëra.

NASA planifikon të zbarkojë njerëzit në Hënë për herë të parë që nga viti 1972 në një mision të planifikuar për vitin 2025.