Harroni “Dr Google”! Pesë këshillat e ekspertëve për të marrë informacionin më të saktë mjekësor nga ChatGPT

AutoTech

Gazeta Express

20/11/2025 18:45

Gati një në dhjetë britanikë pranon se ka kërkuar këshilla mjekësore nga ChatGPT — dhe shifra dyfishohet tek të rinjtë nën 35 vjeç.

Kërkimi i ndihmës shëndetësore nga inteligjenca artificiale është bërë gjithnjë e më i zakonshëm, pasi modelet e AI bëhen më të avancuara dhe takimet me mjekun e familjes gjithnjë e më të vështira për t’u siguruar.

Studime të fundit kanë treguar se ChatGPT mund të kalojë provimet e licencimit mjekësor dhe të zgjidhë raste klinike më saktë se njerëzit.

Por fenomeni ka shkaktuar shqetësim në komunitetin mjekësor, sidomos për shkak të “halucinacioneve” — momenteve kur modeli jep informacione krejtësisht të gabuara.

Disa raste të rënda kanë përfshirë një burrë që u helmua pasi zëvendësoi kripën me kalium bromid, siç i rekomandoi gabimisht një chatbot — dhe raste tragjike adoleshentësh të shtyrë drejt vetëlëndimit.

Megjithatë, përdorimi i AI për këshilla shëndetësore nuk po zbehet. Fatmirësisht, thonë ekspertët, ka disa mënyra të thjeshta për të siguruar që përdoruesit të marrin informacion sa më të sigurt dhe të saktë.

Më poshtë janë pesë mënyrat më të mira për të përdorur ChatGPT për këshilla mjekësore — dhe rastet kur duhet patjetër të flisni me një profesionist të vërtetë.

1. Përdoreni për trajtim, jo për diagnozë

Sipas farmacistes Deborah Grayson, mënyra më e mirë për të përdorur ChatGPT është për ide trajtimi, jo për të vendosur diagnozë.

“Nëse jeni mjaft të sigurt për atë që keni, atëherë ChatGPT është i dobishëm,” thotë ajo.

“Nëse e dini që keni grip, ai do të sugjerojë paracetamol dhe pushim — pra gjëra standarde.”

Rreziku shfaqet kur njerëzit përpiqen të marrin diagnostikim për simptoma të paqarta:

“ChatGPT përzien burime të shumëllojshme dhe nuk është i mirë në diferencimin e të rrallës nga ajo më e mundshmja,” thotë ajo.

Ashtu si kur “doktor Google” të thotë se dhimbja e kokës mund të jetë tumor, edhe ChatGPT mund të frikësojë njerëzit duke përmendur diagnoza shumë të rralla.

2. Jepini sa më shumë informacion

Kur kërkoni ide rreth një diagnoze të mundshme, sa më shumë informacion t’i jepni, aq më e mirë do të jetë përgjigja.

“Çfarë i jep, atë merr,” thekson Grayson.

Ajo rekomandon që përdoruesit të listojnë:

të gjitha simptomat,

kohëzgjatjen e tyre,

çdo informacion mjekësor shtesë,

historinë shëndetësore të rëndësishme.

Nëse i jepet vetëm pak informacion, ChatGPT do të japë një listë shumë më të gjerë — dhe shpesh jo të saktë — të mundësive.

3. Bëhuni pacient më proaktiv

ChatGPT nuk duhet të zëvendësojë një mjek, por mund t’ju ndihmojë të jeni më të përgatitur për vizitën tek mjeku i familjes.

“Në ditët e sotme kemi shumë pak kohë me mjekët,” shpjegon Grayson.

“Kështu që parapërgatitja me një listë simptomash ose me pyetje të nxjerra nga chatbot-i mund t’ju ndihmojë.”

Ju mund të:

merrni një listë me mundësi që sugjeron ChatGPT,

pyetni mjekun nëse duhen bërë analiza specifike,

kuptoni nëse simptomat tuaja kërkojnë urgjencë.

Ajo shton se ChatGPT mund të ndihmojë gjithashtu të vendosni nëse realisht keni nevojë për një takim urgjent.

4. Specifikoni burimin

Një mënyrë tjetër për të marrë informacione të sigurta është t’i kërkoni ChatGPT-së të përdorë burime të besueshme.

“Pyeteni se cilat burime ka përdorur, ose kërkojini paraprakisht të përdorë vetëm burime të caktuara,” këshillon Grayson.

Burimet më të sigurta mbeten:

faqet zyrtare të NHS,

faqet e qeverisë,

baza të të dhënave kërkimore si PubMed.

Nëse ChatGPT jep një përgjigje, pyeteni më pas:

“Cili është burimi i kësaj informacioni?”

Kjo mund të ndihmojë të dalloni informacionin cilësor nga faqet e pasigurta online.

5. Kuptoni kur NUK duhet përdorur ChatGPT

Kjo është më e rëndësishmja.

“Nëse keni simptoma të rrezikshme, mos shkoni tek ChatGPT,” paralajmëron Grayson.

Simptoma të rrezikut mund të jenë:

lodhje ekstreme,

humbje peshe e pashpjegueshme,

dhimbje të forta dhe të zgjatura,

gjakderdhje e pashpjegueshme,

ndryshime në rrahjet e zemrës,

të vjella të vazhdueshme,

ndryshime të pazakonta të jashtëqitjes,

ethe që nuk kalojnë.

Ajo kujton se të flasësh me një farmacist është shumë më e lehtë sesa shumë njerëz mendojnë:

“Nëse nuk jeni i sigurt pas kërkimeve online, farmacisti juaj i zonës është po aq i qasshëm sa një chatbot — dhe shumë më i saktë.” /GazetaExpress/