Tronditëse – mjekët zbulojnë një lloj kanceri që mund t’i lërë pacientët të paaftë për të kontrolluar zorrët

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

05/05/2025 21:56

Mjekë të njohur po bëjnë thirrje për ndërgjegjësimin e publikut mbi simptomat e kancerit anal, pasi të dhënat e reja tregojnë një rritje të ndjeshme të rasteve te gratë – veçanërisht te ato mbi moshën 65 vjeç.

Shenjat paralajmëruese përfshijnë gjak në jashtëqitje, dhimbje, kruarje, gunga të vogla rreth anusit dhe diarre të vazhdueshme, të pakontrollueshme.

Këto probleme mund të shkaktohen edhe nga gjendje më të zakonshme si hemorroidet apo çarjet anale – por simptomat që janë të pazakonta apo që zgjasin duhet të kontrollohen gjithmonë nga një profesionist mjekësor, shtojnë ekspertët.

Paralajmërimi vjen pasi studiuesit analizuan të dhënat nga Instituti Kombëtar i Kancerit në SHBA për periudhën 2017–2021 dhe zbuluan diçka befasuese.

Në përgjithësi, rastet u rritën me tre për qind te gratë dhe 1.6 për qind te burrat gjatë periudhës së studimit.

Por gratë e bardha mbi moshën 65 vjeç përjetuan rritjen më dramatike, me një shtim vjetor prej katër për qind.

Nëse këto trende vazhdojnë, shkencëtarët paralajmërojnë se rastet e kancerit anal te gratë mbi 65 vjeç mund të dyfishohen për më pak se 17 vjet.

Gjetjet sfidojnë supozimet e vjetra për atë se kush është më i rrezikuar, thonë ekspertët që ndjekin fenomenin.

Udhëzimet për skrining kanë qenë tradicionalisht të përqendruara te personat me HIV, burrat që kryejnë marrëdhënie seksuale me burra, marrësit e transplantit të organeve dhe gratë me histori të kancerit të vulvës.

“Shkalla e rritjes së kancerit anal është më e shpejta te gratë e bardha dhe hispanike mbi moshën 65 vjeç – grupe që tradicionalisht nuk konsideroheshin me rrezik të lartë,” tha autorja kryesore Dr Ashley Robinson, specializante e dytë në mjekësi të brendshme në spitalin Advocate Lutheran General, transmeton GazetaExpress.

Virusi i papillomës njerëzore, i njohur si HPV, shkakton 90 për qind të rasteve të kancerit anal. Në Mbretërinë e Bashkuar, rreth 1,600 persona diagnostikohen çdo vit.

Edhe pse ende konsiderohet i rrallë, ai përbën rreth një për qind të të gjithë kancereve gastrointestinalë.

Megjithëse arsyeja për rritjen e rasteve nuk është ende e qartë, ekspertët sugjerojnë se kjo mund të lidhet me faktin se vaksina ndaj HPV-së nuk ishte rekomanduar për gratë më të moshuara kur ishin të reja, edhe pse tani është gjerësisht e disponueshme dhe ofrohet në shkolla.

Në Mbretërinë e Bashkuar, vaksina HPV u ofrua për të gjitha vajzat 12–13 vjeç që nga shtatori 2008, ndërsa djemtë u përfshinë në program që nga shtatori 2019.

Vaksina ul ndjeshëm mundësinë për t’u infektuar me HPV, i cili përhapet përmes kontaktit lëkurë me lëkurë, zakonisht gjatë marrëdhënieve seksuale.

Virusi është zakonisht i padëmshëm, por për arsye që nuk kuptohen plotësisht mund të shkaktojë kancere – përfshirë ato në anus, fyt, penis, vaginë dhe qafën e mitrës.

“Është thelbësore që ta promovojmë vaksinën HPV si një mjet kyç për parandalimin e kancerit anal, ndërsa mbajmë profesionistët e shëndetësisë të informuar për evoluimin e udhëzimeve për skrining,” tha Dr Robinson.

“Këto zbulime nxjerrin në pah grupe specifike pacientësh që mund të përfitojnë nga skriningu i synuar për HPV-në anale dhe kancerin anal.”

Aktualisht, gratë më të moshuara nuk i nënshtrohen skriningut për kancer anal dhe gjetjet e studimit përfunduan se kjo mund të jetë e dobishme.

Kjo vjen ndërsa numri i personave nën moshën 50 vjeç me kancer të zorrës së trashë në Angli po rritet me një nga ritmet më të shpejta në botë, paralajmëron një studim madhor.

Ndërkohë që rastet e kancerit të zorrës në moshë të re – të përcaktuara si moshat 25 deri në 49 – po rriten globalisht, ritmi i sëmundjes në Angli po rritet mesatarisht me 3.6 për qind çdo vit – një nga rritjet më të shpejta.

Ekspertët besojnë se ushqimi i dobët, konsumi i tepërt i ushqimeve të përpunuara, obeziteti dhe mungesa e aktivitetit fizik mund të jenë faktorët përgjegjës për këtë trend shqetësues.

Studimi zbuloi se shkalla e kancerit të zorrës së trashë te të rinjtë është rritur në 27 nga 50 vendet e studiuara gjatë dekadës deri në vitin 2017.

Studiuesit nga Shoqata Amerikane e Kancerit, që udhëhoqën studimin, thanë se rritja e kancereve në moshë të re nuk është më e kufizuar vetëm në vendet e pasura perëndimore, por është tashmë një “fenomen global”. /GazetaExpress/