Zbulohet elementi tjetër sesi na identifikojnë mushkonjat për të na thumbuar

Shneta tjera

Gazeta Express

29/08/2024 20:08

Mushkonjat janë insektet më vdekjeprurëse në botë, përgjegjëse për miliona vdekje dhe dhjetëra miliona njerëz të sëmurë çdo vit.

Ato e bëjnë këtë në mënyrë indirekte, duke bartur viruse dhe parazitë të tjerë që shkaktojnë sëmundje shpesh vdekjeprurëse si dengoja dhe malaria. Për këtë arsye, gjetja e një mënyre për të parandaluar pickimet është thelbësore për të shpëtuar miliona jetë. Por për ta bërë këtë është thelbësore të kuptojmë se si na identifikojnë mushkonjat.

Dekada kërkimore na kanë mësuar se ato nuk përdorin një stimul të vetëm, por një kombinim informacioni që aktivizon shqisat e ndryshme: praninë e CO2, për shembull, erën tonë, lagështinë e trupit dhe tani, siç dokumentohet nga një studim i botuar në “Nature” mund t’i shtojmë edhe një truk tjetër. Mushkonjat mund të na gjejnë duke ndjekur rrezet infra të kuqe të lëshuara nga lëkura jonë.

Mushkonjat e përdorura në studim janë ndoshta më të rrezikshmet në botë, ato të species Aedes aegypti, e njohur edhe si mushkonja e etheve të verdha. Këto insekte përdorin një kombinim stimujsh për të na lokalizuar, por dimë se secili prej këtyre stimujve, i vetëm, nuk mjafton që mushkonjat të na gjejnë. Nuk mjafton që të na gjejnë vetëm me shikim, në disa raste mjafton një erë paksa e fortë për të hutuar sistemin e tyre të identifikimit kimik.

Duke ditur se këto mushkonja përdorin gjithashtu nxehtësinë e emetuar nga trupi ynë, ekipi nga UC Santa Barbara, Kaliforni, u përpoq të testonte aftësinë e tyre për të zbuluar rrezatimin infra të kuq, i cili mund të mbulojë distanca më të mëdha se nxehtësia direkte.

Ekipi i ndau mushkonjat në dy grupe, të dyja të ekspozuara ndaj një kombinimi të nxehtësisë, erës, CO 2 dhe të gjithë elementëve të tjerë që këto insekte përdorin për të na gjetur. Një nga dy grupet ishte gjithashtu i ekspozuar ndaj një burimi infra të kuq në 34°C (temperatura e sipërfaqes së lëkurës sonë). Mushkonjat në këtë grup dyfishuan përpjekjet e tyre për të gjetur pre për të kafshuar.

Është hera e parë që është zbuluar se infra e kuqe ka një ndikim edhe te mushkonjat. Eksperimentet e mëparshme i kishin përdorur ato vetëm, pa i kombinuar asnjëherë me stimuj të tjerë shqisorë. Me fjalë të tjera, infra e kuqe në vetvete nuk ka asnjë efekt, por nëse i shtohet një gjithashtu lagështia, aromat dhe CO 2, ato bëhen një element tjetër që mushkonjat përdorin për të kuptuar se ku duhet të thumbojnë.

Ky zbulim i ri mund të përdoret për të shpikur metoda të reja për parandalimin e pickimeve, të cilat mund të shpëtojnë miliona jetë.