Mijëra pacientë me kancer të kokës dhe qafës janë shpëtuar nga një ilaç “që po ndryshon botën” dhe që ngadalëson ndjeshëm përhapjen e sëmundjes.
Injeksioni, i quajtur pembrolizumab, ndihmon sistemin imunitar të zbulojë qelizat e fshehura të kancerit në trup.
Aktualisht, ai ofrohet për pacientët e NHS me kancer të avancuar të mushkërive, gjirit dhe qafës së mitrës – por ekspertët besojnë se ka potencial shumë më të gjerë.
I njohur edhe me emrin tregtar Keytruda, një provë revolucionare zbuloi se ky ilaç mbajti kancerin e kokës dhe qafës nën kontroll për pesë vjet, krahasuar me 30 muaj me trajtimet standarde, përfshirë kirurgjinë, kimioterapinë dhe radioterapinë.
Ai gjithashtu uli ndjeshëm rrezikun e rikthimit të sëmundjes diku tjetër në trup.
Studiuesit që prezantuan gjetjet në konferencën e Shoqatës Amerikane të Onkologjisë Klinike në Çikago thanë se injeksioni “mund të ndryshojë botën për këta pacientë”, duke u ofruar “vite më shumë jetë sesa trajtimet aktuale standarde”.
Kanceri i kokës dhe qafës është një term ombrellë për kanceret e gojës, fytit, kutisë së zërit, hundës, sinuseve dhe gjëndrave të pështymës.
Deri kohët e fundit, ekspertët besonin se shkaktarët kryesorë ishin të lidhur me stilin e jetës – veçanërisht pirja e duhanit dhe konsumimi i tepruar i alkoolit.
Në vitet e fundit, kërkimet kanë sugjeruar se human papilloma virus (HPV) mund të jetë përgjegjës për deri në 70 për qind të rasteve të kancerit të kokës dhe qafës.
HPV është një virus i zakonshëm që përhapet përmes kontaktit të ngushtë, përfshirë seksin, dhe zakonisht është i padëmshëm. Megjithatë, në disa raste – për arsye që nuk kuptohen plotësisht – ai mund të shkaktojë ndryshime kancerogjene në indet e shëndetshme.
Virusi tashmë dihet se shkakton kancerin e qafës së mitrës, anusit dhe penisit.
Një rritje e rasteve të kancerit të kokës dhe qafës, veçanërisht te të rinjtë dhe ata të moshës së mesme, është lidhur me seksin oral.
Në provën globale, e kryer në 24 vende dhe që përfshiu më shumë se 700 pacientë me kancer të kokës dhe qafës, 363 pacientë morën pembrolizumab të ndjekur nga trajtimi standard.
Pjesa tjetër morën vetëm trajtimin standard.
Pembrolizumab është një inhibitor kontrolli i pikës së kontrollit – funksionon duke ndihmuar sistemin imunitar të njohë dhe luftojë kancerin.
Shkencëtarët zbuluan se kanceri u rikthye pas pesë vjetësh te gjysma e pacientëve që morën pembrolizumab, krahasuar me dy vjet e gjysmë te ata që morën kujdesin standard.
Pas tre vjetësh, rreziku i rikthimit të kancerit diku tjetër në trup ishte gjithashtu 10 për qind më i ulët te ata që morën pembrolizumab.
Kevin Harrington, profesor i terapive biologjike të kancerit në Institutin e Kërkimeve për Kancerin në Londër dhe onkolog në Royal Marsden NHS Foundation Trust, tha: “Për pacientët e diagnostikuar rishtazi me kancer të avancuar lokal të kokës dhe qafës, trajtimet nuk kanë ndryshuar për më shumë se dy dekada.
“Imunoterapia ka qenë jashtëzakonisht e dobishme për pacientët me kancer që është rikthyer ose përhapur nëpër trup, por, deri më tani, nuk ka qenë aq e suksesshme për ata që paraqiten për herë të parë me sëmundje të përhapur në zona aty pranë.
“Kërkimi tregon se imunoterapia mund të ndryshojë botën për këta pacientë – ajo zvogëlon ndjeshëm mundësinë e përhapjes së kancerit nëpër trup, ku trajtimi bëhet jashtëzakonisht i vështirë.”
Profesori Harrington shtoi se ilaçi “rrit ndjeshëm kohëzgjatjen e remitencës së sëmundjes – për vite më shumë sesa trajtimet standarde aktuale.”
“Ai funksionon veçanërisht mirë për ata me nivele të larta të treguesve të sistemit imunitar, por është vërtet emocionuese të shihet se ky trajtim përmirëson rezultatet për të gjithë pacientët me kancer të kokës dhe qafës, pavarësisht nga këto nivele,” tha ai.
Laura Marston, 45 vjeç, nga Derbyshire, u diagnostikua me kancer të gjuhës në fazën e katërt në vitin 2019, pasi një ulçer në gjuhën e saj nuk u shërua. Ajo u referua më pas në Royal Marsden ku iu bashkua provës klinike.
“Isha shumë e emocionuar që isha pjesë e një prove klinike dhe të dija që isha në duar të sigurta ishte jashtëzakonisht qetësuese,” tha ajo.
“Si pjesë e provës, kalova dy raunde imunoterapie përpara se të bëja operacionin.
“Në muajt pas operacionit, më duhej të mësoja përsëri si të haja dhe të flisja, ndërsa gjithashtu mora edhe dhjetë infuzione të tjera me imunoterapi, kimioterapi dhe radioterapi. Ekipi im klinik ishte i mahnitshëm dhe shkonte përtej çdo gjëje që kisha nevojë. Jam e mahnitur që jam ende këtu gjashtë vjet më vonë – ky trajtim më ka dhënë dhuratën e jetës.”
Kanceret që prekin kokën dhe qafën janë forma e tetë më e zakonshme e kancerit në MB, megjithëse ato janë dy deri në tre herë më të zakonshme te meshkujt sesa te femrat.
Sipas Cancer Research UK, rreth 12,500 raste të reja diagnostikohen çdo vit dhe numri i tyre po rritet.
Dr Lyndsy Ambler, menaxhere e lartë për evidencën strategjike në Cancer Research UK, tha: “Rreth 4,100 njerëz vdesin çdo vit nga kanceri i kokës dhe qafës – kjo është afërsisht 11 vdekje çdo ditë. Çdo mundësi e re e trajtimit për një sëmundje ku ka pasur përparim të kufizuar prej dekadash është jashtëzakonisht e mirëpritur. Potenciali i pembrolizumab për të ndihmuar njerëzit me kancer të kokës dhe qafës mund të përfaqësojë një hap të rëndësishëm përpara në mënyrën si e trajtojmë këtë sëmundje.” /GazetaExpress/