Vegjetarianët konsumojnë më shumë ushqime të përpunuara sesa mishngrënësit

Ushqimi/Dieta

Gazeta Express

29/11/2024 20:41

Vegjetarianët konsumojnë më shumë ushqime ultra të përpunuara (UPF) sesa homologët e tyre mishngrënës, ka zbuluar një studim i rëndësishëm në Mbretërinë e Bashkuar.

Megjithëse dieta vegjetariane mund të jetë e pasur me fruta dhe perime të freskëta, ajo mund të përfshijë gjithashtu sasi të mëdha të UPF-ve si çokollata, ushqime të gatshme, pica të ngrira dhe pije freskuese.

Një ekip ekspertësh, i udhëhequr nga Imperial College London, anketoi rreth 200,000 britanikë për konsumimin mesatar të tyre ditor të UPF-ve, si dhe për dietën e tyre në përgjithësi.

Ata zbuluan se UPF-të përbënin një të pestën e dietës së të gjithë pjesëmarrësve, por vegjetarianët ishin më të prirur të mbështeteshin në to.

Në përgjithësi, studiuesit vunë re se vegjetarianët konsumuan dukshëm më shumë ushqime ultra të përpunuara sesa ata që konsumonin rregullisht mish të kuq – të përkufizuar si ata që konsumonin mish të kuq më shumë se një herë në javë.

Veganët, pavarësisht dietës së tyre të pasur me fruta, perime dhe bishtajore, konsumuan po aq UPF sa mishngrënësit.

Nga ana tjetër, ata që konsumonin mish të kuq rrallë dhe me moderim, si dhe peshkatarianët, ishin më pak të prirur të mbështeteshin në UPF.

Autorët e studimit vunë re një rritje të konsumit të qumështit bimor dhe mishit artificial nga vegjetarianët, veganët dhe peshkatarianët të ndërgjegjshëm për mjedisin, të cilën e quajtën “shqetësuese”.

“UPF-të të prodhuara vetëm nga substanca me bazë bimore promovohen gjithnjë e më shumë nga industria e UPF-ve si alternativa të shëndetshme dhe të qëndrueshme për të nxitur konsumatorët të largohen nga dietat e bazuara në mish,” shkruan ata në revistën EClinicalMedicine.

“Prandaj, është e rëndësishme që politikat e nevojshme urgjente për qëndrueshmërinë e sistemit ushqimor të promovojnë gjithashtu dieta të balancuara drejt ushqimeve minimalisht të përpunuara dhe larg UPF-ve”, transmeton studimin GazetaExpress.

Shumë ekspertë kanë theksuar se qumshtet bimore dhe mishrat artificialë nuk janë zëvendësime të shëndetshme siç konsumatorët mund të supozojnë, madje mund të lidhen me sëmundje kardiovaskulare.

Autorët e këtij studimi, të cilët përfshinin gjithashtu shkencëtarë nga Franca dhe Brazili, theksuan hulumtimet që sugjerojnë se konsumimi i UPF-ve në përgjithësi lidhet me një sërë problemesh shëndetësore, përfshirë obezitetin, diabetin e tipit 2 dhe madje edhe kancerin apo vdekjen.

Megjithëse veganët konsumonin mesatarisht po aq ose më shumë UPF se mishngrënësit, ekspertët vunë re se dietat e tyre ishin më të shëndetshme në përgjithësi, me më shumë fibra dhe më pak kalori totale, yndyrna të ngopura dhe kripë.

Autorët e lidhën këtë me konsumin më të lartë të përgjithshëm të frutave dhe perimeve të freskëta.

Studimi kishte disa kufizime, si numri i ulët i veganëve të përfshirë – vetëm 159.

Ekspertët vunë në dukje gjithashtu se të dhënat, të mbledhura si pjesë e një studimi afatgjatë midis 2006 dhe 2010, bazoheshin në kujtesën e pjesëmarrësve për dietën e tyre, e cila dihet se është subjektive dhe e pasaktë.

Gjithashtu, grupi i studimit dukej se konsumonte më pak UPF sesa mesatarja britanike, me disa vlerësime që sugjerojnë se këto ushqime tani përbëjnë 57 për qind të dietës kombëtare, pjesa më e lartë në Evropë.

UPF-të përfshijnë një sërë ushqimesh dhe pijesh të pasura me ngjyrues, ëmbëltues dhe konservantë artificialë, si dhe kalori dhe sheqer.

Shembujt përfshijnë ushqime të gatshme, akullore dhe madje ketchup.

Këto ushqime zakonisht i nënshtrohen proceseve të shumta industriale që, sipas hulumtimeve, degradojnë strukturën fizike të ushqimeve, duke i bërë ato të absorbohen më shpejt.

Kjo, nga ana tjetër, mund të rrisë rrezikun e luhatjeve të sheqerit në gjak dhe të zvogëlojë ndjesinë e ngopjes.

Gjithashtu, thuhet se dëmton mikrobiomën – komunitetin e baktereve “miqësore” që jetojnë brenda nesh dhe nga të cilat varet shëndeti ynë.

UPF-të mendohet të jenë një faktor kryesor për obezitetin, i cili i kushton NHS rreth 6.5 miliardë paund në vit.

Megjithatë, ekspertët kanë bërë thirrje të përsëritur për kujdes në lidhjen e konsumit të UPF-ve me problemet shëndetësore.

Shumë mendojnë se termi UPF është shumë i gjerë, pasi e konsideron një bukë të plotë, e cila ka disa përfitime shëndetësore, dhe një ushqim të gatshëm të mbushur me kripë, yndyrë dhe sheqer si të njëjtën lloj ushqimi.

Disa ekspertë argumentojnë se kjo mund ta bëjë të paqartë se cilët UPF mund të shkaktojnë probleme të veçanta shëndetësore.

Studiuesit gjithashtu kanë sugjeruar se vetë UPF-të mund të mos jenë drejtpërdrejt shkaku i problemeve shëndetësore të vëzhguara në studime.

Në vend të kësaj, ata kanë propozuar që konsumimi i shumë UPF-ve mund të jetë një simptomë e çështjeve të tjera, si varfëria, që mund të reduktojë marrjen e frutave dhe perimeve të freskëta. /GazetaExpress/