Vdekja e ministrit të Transportit: Nervoza e elitave ruse

Lajme

Gazeta Express

09/07/2025 14:20

Ministri i Transportit i Rusisë, Roman Starovoyt, u gjet i vdekur. Presidenti Putin e kishte shkarkuar 53-vjeçarin nga detyra pak më parë. Rrethanat dhe pasojat janë të paqarta.

Lajmi alarmoi elitat e Rusisë, thonë komentuesit rusë: Më 7 korrik, trupi i Roman Starovoit u gjet me një plagë të shkaktuar nga arma e zjarrit në qytetin e distriktit Odintsovo në rajonin e Moskës. Vetëm disa orë më parë, ministri i Transportit u shkarkua nga Putini.

Komiteti Hetues rus dyshon për vetëvrasje, raportojnë mediat ruse. Motivi i mundshëm: po përgatiten procedura penale kundër Starovoit për përvetësim të dyshuar të fondeve buxhetore gjatë ndërtimit të fortifikimeve në rajonin Kursk në kufirin me Ukrainën. Përpara emërimit të tij si ministër i Transportit, Starovoit shërbeu si guvernator atje.

Vetëm pak ditë para vdekjes së tij, Starovoit i kishte raportuar personalisht Putinit mbi zhvillimin e një rrjeti aeroportesh të projektuara për të rritur kapacitetin e aviacionit rus.

Starovoit dukej po aq i sigurt dhe i qetë sa gjithmonë. Në qershor, në Forumin Ekonomik Ndërkombëtar në Shën Petersburg, ai foli me entuziazëm për projektet e reja të investimeve dhe e bëri të qartë se donte të përfshihej në zbatimin e tyre.

Karriera falë oligarkëve?

Roman Starovoit lindi në Kursk. Babai i tij punonte në termocentralin bërthamor lokal. Starovoit kreu fakultetin në Shën Petersburg, ku më vonë punoi në ndërtim përpara se të hynte në shërbimin civil.

Në qeverinë e Shën Petersburgut, ai mbikëqyri projektet e investimeve dhe me sa duket punoi me struktura të lidhura me familjen Rotenberg. Vëllezërit Arkady dhe Boris Rotenberg janë oligarkë dhe konsiderohen njerëz të ngushtë të besuar të presidentit Vladimir Putin.

Sipas politologut Abbas Galyamov, mbështetja e Rotenbergëve ishte thelbësore për karrierën e mëtejshme të Starovoit. Në vitin 2018, Vladimir Putin e emëroi atë guvernator të përkohshëm të rajonit Kursk.

Ai u zgjodh zyrtarisht më vonë në këtë detyrë, por në vitin 2024, me sugjerimin e kryeministrit Mikhail Mishustin, ai u transferua në Kremlin. Zëvendësi i Starovoit, Alexei Smirnov, u bë guvernatori i ri i Kurskut.

Kremlini: Shkarkimi nuk është për shkak të “humbjes së besimit”

Gjatë agresionit të Rusisë kundër Ukrainës, Starovoit mbikëqyri ndërtimin e fortifikimeve përgjatë kufiritruso-ukrainas në rajonin e Kurskut, me vlerë 19.4 miliardë rubla (rreth 210 milionë euro). Megjithatë, auditimet zbuluan shkelje masive dhe treguan mashtrim në zbatimin e kontratës.

Zyrtarë të lartë, përfshirë pasardhësin e Starovoit, Smirnov, u vunë nën dyshime. Siç raporton gazeta ruse Kommersant, pak para vdekjes së Starovoit, disa nga të pandehurit dëshmuan në gjykatë, me sa duket përfshirë edhe vetë Smirnovin. Deklaratat e tyre mund të jenë bërë pjesë e hetimit kundër ish-guvernatorit.

Menjëherë pas shkarkimit të Starovoit, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov theksoi se ky vendim nuk ishte për shkak të “humbjes së besimit”. Megjithatë, disa analistë politikë e lidhën lajmin me hetimet në rajonin e Kurskut.

A është e besueshme vetëvrasja?

Starovoit dyshohet se kreu vetëvrasje me një armë nderi që e mori në vitin 2023. Fillimisht, u raportua se politikani qëlloi veten në makinën e tij.

Por më vonë, një video u shfaq në internet që tregonte trupin e Starovoit duke u vendosur në një barrelë në një lëndinë disi larg makinës.

Ka gjithashtu raportime kontradiktore në lidhje me datën e vdekjes. Disa media kishin raportuar se trupi u zbulua më 5 korrik. Megjithatë, kjo bie ndesh me një njoftim për shtyp nga Ministria e Transportit të datës 6 korrik, sipas të cilit Starovoit mori pjesë në një takim në lidhje me një cisternë që po rridhte në portin e Ust-Luga pranë Shën Petersburgut atë ditë.

Shkencëtari politik Mikhail Vinogradov beson se e gjithë kjo është dëshmi e “kaosit dhe panikut të lehtë në strukturat qeveritare”.

Ai gjithashtu thekson se nekrologjia e Starovoit u shfaq vetëm në faqen e internetit të Ministrisë së Transportit dhe vetëm pas njoftimit të emërimit të një ministri të ri.

“Tradita e shprehjes së ngushëllimeve është një sinjal i rëndësishëm për zyrtarët aktualë dhe besnikët në përgjithësi”, shkruan Vinogradov në kanalin e tij telegram. Kjo vlen edhe për punonjësit e Ministrisë së Transportit: “Në mëngjes, njerëzit vinin në punë në një realitet të ndryshuar, pasdite ishin në shok, ndërsa në mbrëmje u kërkohej të bënin sikur nuk kishte ndodhur asgjë e rëndësishme ose interesante.”

“Instinkti i vetëmbrojtjes së elitave”

Shkencëtari politik pro-Kremlinit Sergei Markov flet në kanalin e tij në Telegram për një “tronditje për elitat ruse” dhe shpreh dyshime për vetëvrasjen. Me këtë version, dyshon shkencëtari politik, ata “kundër të cilëve ai mund të kishte dëshmuar pas arrestimit të tij” po përpiqeshin të mbulonin vrasjen.

Shkencëtari politik Galyamov e konsideron vetëvrasjen një mundësi, por nuk përjashton që teoritë e konspiracionit mund të gjejnë edhe mbështetës: “Shumica e njerëzve kur të informohen për këtë rast mund të besojnë se zyrtarë të lartë të korruptuar donin të eliminonin një dëshmitar dhe bashkëpunëtor në krimet e tyre në këtë mënyrë.”

Sipas Galyamov, çështja mund të dëmtonte reputacionin e shtetit – veçanërisht në sytë e vetë burokratëve. Ai beson se oligarkët e Rotenbergut mund të kishin mbrojtur Starovoit dhe ta kishin hequr atë nga lista e të pandehurve.

“Ata nuk mundën ose nuk donin ta bënin këtë”, thotë Galyamov, duke shtuar se vetë Starovoit duhet ta dinte se sistemi i drejtësisë në Rusi ishte jofunksional për shkak të prishjes së institucioneve shtetërore.

Shkencëtarja politike Yekaterina Shulman beson se vdekja misterioze e Starovoit mund të zgjojë një ndjenjë vetëmbrojtjeje midis elitave të vendit, të cilat mund ta shohin incidentin si një shenjë paralajmëruese.

“Si mund të qëndrojmë në pushtet pa u vrarë dhe pa shkatërruar familjet tona?”, mund të pyesin veten elitat, thotë Shulman. Ajo shpreson se ajo që do të mbizotërojë në Rusi nuk do të jetë “cari më i padëmshëm”, por përkundrazi “rregulla të detyrueshme për të gjithë” në formën e ligjeve./DW/