Trump përdor “manovër të rrallë” që s’është bërë gati qe 50 vjet – Shkurton 5 miliardë dollarë ndihma të jashtme

Lajme

Gazeta Express

29/08/2025 23:33

Administrata e Donald Trump ka ndërmarrë hapa për të shkurtuar 5 miliardë dollarë (rreth 3.7 miliardë £) ndihmë të jashtme, e cila ishte tashmë e miratuar nga Kongresi më herët gjatë këtij viti.

Presidenti po përdor një manovër të rrallë dhe të vjetër buxhetore të quajtur “shkurtim xhepi” (ang. pocket rescission), që nënkupton një kërkesë për të tërhequr fondet e miratuara kaq vonë gjatë vitit fiskal, sa që nëse Kongresi nuk reagon, fondet e ndara humbasin automatikisht, raporton BBC.

Ky veprim, që synon të shkurtojë miliarda dollarë nga programe të ndryshme përfshirë operacionet paqeruajtëse ndërkombëtare, nuk është tentuar për gati 50 vjet.

Kjo taktikë buxhetore pritet të përballet me sfida ligjore, pasi efektivisht anashkalon degën legjislative për të prerë shpenzimet drejtpërdrejt.

Vendimi u njoftua nga Zyra për Menaxhimin dhe Buxhetin e Shtëpisë së Bardhë përmes një postimi në rrjetet sociale të premten.

Ndër fondet që do të shkurtohen janë rreth 3 miliardë dollarë nga fondet e USAID dhe 900 milionë dollarë nga Departamenti i Shtetit.

Gjithashtu, rreth 800 milionë dollarë për operacionet paqeruajtëse ndërkombëtare dhe më shumë se 300 milionë dollarë për promovimin e vlerave demokratike në vende të tjera janë pjesë e shkurtimeve.

“Shtëpia e Bardhë është e përkushtuar për të vendosur rend në financat e Amerikës duke shkurtuar shpenzimet qeveritare që janë të zgjuara në mënyrë ideologjike (woke), të politizuara dhe të padobishme,” thuhet në deklaratën e Shtëpisë së Bardhë.

Trump po e përdor këtë “shkurtim xhepi” përmes Ligjit për Kontrollin e Ndalimit të Fondit (Impoundment Control Act), që i jep presidentit të drejtën të kërkojë anulimin e fondeve të miratuara nga Kongresi. Kongresi ka 45 ditë kohë për të votuar nëse do t’i mbajë apo t’i shkurtojë fondet, por duke e bërë këtë kërkesë kaq vonë, afër fundit të vitit fiskal më 30 shtator, fondet mund të mos shpenzohen fare.

Disa ekspertë kanë vënë në dyshim ligjshmërinë e kësaj manovre, përfshirë Zyrën për Llogaridhënie të Qeverisë (GAO), e cila argumenton se ky instrument buxhetor anashkalon të drejtën kushtetuese të Kongresit për të menaxhuar fondet publike.

Senatorja republikane Susan Collins, nga Maine, tha se Kushtetuta e përcakton qartë që Kongresi ka përgjegjësinë për “fuqinë e buxhetit”, dhe çdo përpjekje për të tërhequr fondet “pa miratimin e Kongresit është shkelje e qartë e ligjit”.

“Zgjidhja e duhur është të identifikohen mënyra për të ulur shpenzimet e tepërta përmes një procesi dypartiak dhe të rregullt të miratimit të buxhetit,” tha Collins. “Kongresi miraton shkurtimet rregullisht në këtë mënyrë.”

Udhëheqësi demokrat i Senatit, Chuck Schumer, nga Nju Jorku, paralajmëroi se përdorimi i kësaj manovre nga Trump mund të minojë procesin normal të Kongresit dhe të çojë në një “mbyllje të dhimbshme dhe krejtësisht të panevojshme të qeverisë”.

Presidenti i fundit që ka përdorur këtë metodë ishte Jimmy Carter, në vitin 1977.

Që kur u rikthye në detyrë, Trump ka ndërmarrë masa për të prerë ndihmën e jashtme, duke e mbyllur pothuajse tërësisht Agjencinë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID), të cilën ai e konsideron si një institucion me shpenzime të kota.