Trump bën bashkë Armeninë dhe Azerbajxhanin për marrëveshjen e shumëpritur mes dy vendeve

Lajme

Gazeta Express

06/08/2025 22:57

Udhëheqësit e Azerbajxhanit dhe Armenisë do të takohen me Presidentin e SHBA-së Donald Trump për një samit paqeje në Uashington të enjten dhe të premten, i cili mund të çojë përpara një marrëveshje paqeje të shumëpritur midis dy vendeve.

Pas pothuajse katër dekadash konflikti të hidhur, Baku dhe Jerevani mund të gjejnë më në fund paqe në rajon dhe, në mënyrë të dukshme, ta bëjnë këtë larg Moskës, me të dyja vendet ish-sovjetike të Kaukazit Jugor që distancohen nga Rusia dhe ndikimi i Kremlinit.

Mbajtja e një takimi në Shtëpinë e Bardhë përkrah presidentit amerikan do t’i dërgonte një sinjal të fortë Moskës në lidhje me angazhimin e të dy vendeve për të gjetur një zgjidhje midis tyre, por gjithashtu do ta ridrejtonte fokusin e politikës së tyre të jashtme drejt Perëndimit.

Kjo gjithashtu do të përforconte përpjekjen më të gjerë të Trump për të pohuar veten dhe SHBA-në si një aktor i rëndësishëm në zgjidhjen e konflikteve globale.

Koha e takimit në Shtëpinë e Bardhë me siguri do ta trondiste Moskën: në ditën e afatit të fundit të Trumpit që Kremlini të bjerë dakord për një armëpushim, dy nga ish-aleatët e ngushtë të Rusisë do të jenë në Uashington, ndoshta duke nënshkruar marrëveshjen e tyre historike të paqes.

Më 10 korrik, Presidenti i Azerbajxhanit Ilham Aliyev dhe Kryeministri i Armenisë Nikol Pashinyan u takuan në Abu Dhabi për takimin e parë zyrtar dypalësh. Udhëheqësit synonin finalizimin e detajeve të traktatit të paqes midis dy vendeve dhe ndërtimin e një të ardhmeje krah për krah pas gati katër dekadash konflikti.

Çështja kritike në axhendën e bisedimeve të paqes është Korridori i Zangezurit — një rrugë transporti e propozuar e projektuar për të lidhur kontinentin e Azerbajxhanit me enklavën e tij që kufizohet me aleatin e Bakusë, Turqinë, nëpërmjet territorit armen.

Për Azerbajxhanin, korridori ofron një lidhje të drejtpërdrejtë tokësore me Nakhçivanin, forcon lidhjet me Turqinë dhe konsolidon fitimet e pasluftës përmes diplomacisë së infrastrukturës.

Kjo do të forconte pozicionin e Azerbajxhanit si një qendër e rëndësishme transporti dhe logjistike në shkallë globale. Por Azerbajxhani nuk donte të kishte të përfshirë ndonjë palë të tretë dhe në vend të kësaj do të preferonte ta kishte atë nën kontrollin e Bakusë, pa përfshirjen e SHBA-së, Evropës apo Rusisë.

Për Jerevanin, Korridori i Zangezurit do të ofronte një mundësi për t’u integruar më tej në rrjetet më të gjera tregtare, për të diversifikuar ekonominë e saj të dëmtuar dhe për të tërhequr investime të huaja. Gjeopolitikisht, ai do ta ndihmonte gjithashtu Armeninë të normalizonte marrëdhëniet me fqinjët e saj.

Por Jerevani ka frikë se kjo mund të kërcënojë sovranitetin armen dhe këmbëngul që çdo rrugë të mbetet nën kontrollin armen, i kujdesshëm se statusi i vërtetë i “korridorit” mund të nënkuptojë dorëzim të autoritetit.

Korridori 43 kilometrash që kalon nëpër Provincën Syunik të Armenisë është me rëndësi strategjike jo vetëm për Azerbajxhanin dhe Armeninë. Ai do të kishte ndikim dhe pasoja për situatën gjeopolitike në të gjithë rajonin dhe më gjerë.

Dhe kjo është kur SHBA-të po përpiqen të ndërhyjnë./Panorama.com