Tregimi i javës/ Samanta Schweblin: Rrëmihësi

Samanta Schweblin (1978) shkrimtare argjentinase me vendbanim në Berlin. Ka botuar tri përmbledhje me tregime të shkurtra: “El nucleo del disturbo”, 2002; “Pajaros en la boca”, 2009; “Siete casas vacias”, 2015; dhe dy romane: ”Distancia de rescate”, 2014; “Kentukis”, 2018.  

RRËMIHËSI   

Kisha nevojë të pushoja, kështu që, mora me qira një shtëpi të madhe në një fshat të bregut, larg qytetit. Shtëpia ishte pesëmbëdhjetë kilometra nga fshati, nëpër rrugën e pashtruar, në drejtim të detit. Kur po i afrohesha, barishtet e gjata nuk më lejuan të vazhdoja me makinë. Çatia e shtëpisë dukej së largu. Mora guximin të zbrisja. Mora me vete gjërat e domosdoshme dhe vazhdova në këmbë. Po errej dhe, ndonëse deti nuk dukej, mund t’i dëgjoja dallgët tek përplaseshin në breg. Isha vetëm pak metra larg shtëpisë, kur u përplasa me diçka.

– Jeni ju?

U zmbrapsa i trembur.

– Jeni ju, zotëri? – një burrë u ngrit në këmbë me vështirësi. – As edhe një ditë të vetme nuk e kam çuar dëm, hë… Ju betohem për shpirt të nënës…

Fliste me ngut; shtriu zhubrat e teshave dhe rregulloi flokët.

– Puna është se pikërisht mbrëmë… Merreni me mend, zotëri, nuk do t’i shtyja punët për ditë tjetër, duke qenë se duhet edhe kaq pak. Ejani, ejani, – tha dhe u fut në një pus, që ishte mes barishteve, vetëm një hap nga ku gjendeshim ne.

U përkula dhe zgjata kokën. Gropa ishte më shumë se një metër e gjerë dhe brenda nuk shihej dot asgjë. Për kë mund të punonte një çirak që s’ishte i aftë të njihte as kryemjeshtrin e vet? Çfarë mund të kërkonte duke rrëmihur aq thellë?

– Zotëri, nuk do të futeni?

– Më duket se po më ngatërroni, – i thashë.

– Çfarë?

I thashë se nuk do të futesha dhe, meqenëse nuk m’u përgjigj, u nisa për në shtëpi. Vetëm kur mbërrita te shkallët e hyrjes, dëgjova së largu: “shumë mirë, zotëri, si të dëshironi ju”.

Të nesërmen në mëngjes, dola të shkoja për të marr gjërat që kisha lënë në makinë. I ulur te portiku i shtëpisë, burri kishte varur kokën, i këputur për gjumë, dhe mbante një lopatë të ndryshkur, mes këmbëve. Me të më parë, e la lopatën dhe nxitoi të më arrinte. I ngarkoi në krahë gjërat më të rënda dhe, duke më treguar me shenjë ca pako, më pyeti nëse ato ishin pjesë e planit.

– Së pari, duhet të sistemohem, – thashë dhe, kur mbërritëm te porta, ia mora gjërat që mbante ngarkuar, me qëllim që të mos hynte brenda.

– Po, po, zotëri. Si të urdhëroni ju.

Hyra brenda. Këqyra plazhin nga dritarja e kuzhinës. Pothuajse nuk kishte fare dallgë, ishte një det ideal për të bërë not. Përshkova kuzhinën dhe përgjova nga dritarja ballore: burri vazhdonte aty. Herë-herë vështronte pusin dhe herë-herë kundronte qiellin. Kur dola, e ndryshoi pozicionin dhe më përshëndeti me respekt.

– Çfarë do të bëjmë, zotëri?

Kuptova se do të mjaftonte thjesht një gjest imi, që burri të turrej me vrap drejt pusit dhe të fillonte gërmimin. Ia hodha sytë lëndinës barishtake, andej nga ishte pusi.

– Si thoni ju, edhe sa duhet që të mbarojë?

– Edhe pak, zotëri, shumë pak…

– Sa është pak për ju?

– Pak… nuk jua them dot me saktësi.

– Besoni se mund ta mbaroni sonte?

– Nuk ju siguroj dot gjë… ju e dini: kjo punë nuk varet vetëm nga unë.

– Epo, mirë, meqë e paskeni me kaq dëshirë të madhe, bëjeni.

– Si urdhëroni, quheni të kryer, zotëri.

Pashë se si burri e mori lopatën, zbriti shkallët e shtëpisë, eci deri te lëndina barishtake dhe u zhduk brenda pusit.

Më vonë, shkova në fshat. Ishte një paradite me diell dhe doja të blija një palë rroba banje, për të shijuar detin; tekefundit, nuk kisha pse të shqetësohesha për një burrë që hapte një gropë në një shtëpi që s’ishte imja. Hyra në shitoren e vetme që gjeta hapur. Teksa mbështillte blerjen time, shitësi më pyeti:

 – Si po shkon rrëmihësi juaj?

Qëndrova në heshtje për disa çaste, ndoshta po prisja që të përgjigjej dikush tjetër.

– Rrëmihësi im?

Më zgjati qesen.

– Po, rrëmihësi juaj…

I zgjata paratë dhe e këqyra i habitur; para se të ikja nuk munda dot të mos e pyesja:

– Nga e dini ju punën e rrëmihësit?

– Nga e di unë punën e rrëmihësit? – tha, sikur të mos më kuptonte.

U ktheva në shtëpi dhe rrëmihësi, i cili po priste i fjetur në portik, u zgjua menjëherë sapo hapa portën.

– Zotëri, – tha, duke u ngritur në këmbë, – puna ka ecur goxha, ka gjasa që të jemi çdo herë e më pranë…

– Kam ndër mend të shkoj në plazh, para se të erret.

Nuk e mbaj mend pse m’u duk ide e mirë që t’ia thosha këtë. Por, ja tek qëndronte ai, i lumtur nga fjalët e mia dhe i gatshëm që të më shoqëronte. Më priti jashtë derisa u ndërrova dhe, pak minuta më pas, po ecnim të dy bashkë drejt detit.

– Nuk prish punë që ta lini pusin? – e pyeta.

Rrëmihësi u ndal.

– Doni që të kthehem?

– Jo, jo, thjesht po ju pyes.

– Puna është se, po ndodhi ndonjë gjë… – u bë gati të kthehej, – do të ishte e tmerrshme, zotëri.

– E tmerrshme? E çfarë mund të ndodhë?

– Duhet të vazhdoj gërmimin.

– E pse?

Ai vështroi qiellin dhe nuk ktheu përgjigje.

– Nejse, mos u shqetësoni, – thashë dhe vazhdova të ecja, – ejani me mua.

Rrëmihësi më ndoqi prapa, i ndërdymë.

Kur arritëm në plazh, pak metra larg detit, u ula për të hequr këpucët dhe çorapet. Burri u ul krah meje, e la mënjanë lopatën dhe hoqi çizmet.

– A dini not? – e pyeta. – Pse nuk futeni me mua në det?

– Jo, zotëri. Unë thjesht do t’ju shoh, nëse më lejoni. E solla lopatën me vete, nëse ju shkon ndër mend ndonjë plan tjetër.

U ngrita në këmbë dhe eca drejt detit. Uji ishte i ftohtë, por e dija që burri po më vështronte dhe nuk doja të bëja prapakthehu.

Kur dola nga deti dhe u ktheva, rrëmihësi nuk ishte më aty.

Me një ndjesi gjëme, pashë për ndonjë gjurmë të mundshme në drejtim të ujit, se mos, mbase, kishte ndjekur këshillën time dhe ishte zhytur, por nuk gjeta asgjë dhe atëherë vendosa të kthehesha për në shtëpi. Kontrollova pusin dhe rrethinat afër. Në shtëpi, i brodha dhomat me mosbesim. Qëndrova në sheshpushimin e shkallëve, e thirra me zë të lartë nëpër korridore, paksa i turpëruar. Më pas, dola jashtë. Shkova deri te pusi, zgjata kokën mbi të dhe e thirra përsëri. Brenda pusit nuk shihej asgjë. U shtriva barkas përdhé, futa dorën brenda dhe preka muret e pusit: ishte bërë një punë shumë e rregullt, një pus me diametër pak a shumë një metër, që thellohej drejt qendrës së tokës. E çova në mendje mundësinë që të futesha brenda, por aty për aty e hodha poshtë. Kur e mbështeta njërën dorë për t’u ngritur, zgripet e pusit u thyen e shkanë. U mbërtheva për barishtet dhe, i paralizuar, dëgjova zhurmën e dheut që binte në terr. Gjunjët e mi rrëshqitën deri te buza dhe këqyra se si gryka e pusit shembej dhe humbiste në thellësi të tij. U ngrita në këmbë dhe vështrova katastrofën. Këqyra me frikë rreth e rrotull, por rrëmihësi nuk dukej asgjëkund. Atëherë më lindi mendimi se mund ta ndreqja me pak dhé të lagësht buzën e pusit, ndonëse për këtë punë më duhej një lopatë dhe pak ujë.

U ktheva në shtëpi. Hapa dollapët, kontrollova dy dhoma në pjesën e prapme, te të cilat hyra për herë të parë, kërkova te depoja. Më në fund, në një kuti, pranë ca veglave të tjera të vjetra, gjeta një lopatë kopshti. Ishte e vogël, por gjithsesi bënte punë. Kur dola nga shtëpia, u ndesha ballë për ballë me rrëmihësin. E fsheha lopatën prapa trupit.

– Po ju kërkoja, zotëri. Na ka dalë një problem.

Për herë të parë, rrëmihësi po më shikonte me mosbesim.

– Më thoni, – thashë unë.

– Dikush tjetër ka gërmuar.

– Dikush tjetër? Jeni i sigurt?

– Unë e njoh punën time. Dikush ka gërmuar.

– Po ju, ku ishit?

– Po mprehja lopatën.

– Nejse, – thashë, duke u munduar të tregohesha i prerë, – ju vazhdoni të gërmoni sa të keni mundësi dhe mos u hallakatni më. Unë do të kontrolloj rreth e rrotull.

U ndërdym. U largua disa hapa, por më në fund u ndal dhe u kthye nga unë. I pavëmendshëm, unë e kisha ulur dorën dhe lopata varej pranë këmbëve të mia.

– Keni ndër mend të gërmoni, zotëri? – më këqyri.

Vetvetiu e fsheha lopatën. Në sytë e tij, dukej se unë nuk isha më njeriu që kisha qenë për të deri para një çasti.

– Keni ndër mend të gërmoni? – këmbënguli.

– Do t’ju ndihmoj. Gërmoni ju një copë herë dhe, kur të lodheni, vazhdoj unë.

– Ju s’mund të gërmoni, – tha, – kjo është gropa juaj.

Rrëmihësi ngriti lopatën dhe, duke më vështruar në sy, e nguli sërish në tokë.

/Përktheu nga spanjishtja Erion Karabolli