Studim tronditës zbulon se vaji i ullirit mund të na bëjë të shtojmë në peshë

Ushqimi/Dieta

Gazeta Express

12/06/2025 23:05

Për vite me radhë, vaji i ullirit është lavdëruar nga mjekët për mbrojtjen që ofron për zemrën dhe për ruajtjen e mprehtësisë mendore në pleqëri.

Por tashmë, shkencëtarët besojnë se acidi oleik, një yndyrë e zakonshme që gjendet në vajin e ullirit, ndihmon në rritjen dhe shumimin e qelizave të yndyrës, duke nxitur shtimin në peshë më shpejt se vajrat e tjerë.

Prandaj, kuzhinierët në shtëpi duhet të “moderojnë” konsumin e vajit të ullirit, veçanërisht ata që janë në rrezik të lartë, këshilluan studiuesit amerikanë që kryen studimin.

“Nëse dikush është në rrezik për sëmundje të zemrës, nivelet e larta të acidit oleik mund të mos jenë ide e mirë,” shtuan ata.

Kjo vjen në një kohë kur një numër në rritje ekspertësh po i kërkojnë njerëzve të jenë të kujdesshëm me përdorimin e tepërt të vajit të ullirit, për shkak të frikës se mund të rrisë kolesterolin dhe rrezikun për sëmundje të zemrës.

Në këtë studim të ri, shkencëtarët ushqyen minjtë me dieta të specializuara të pasuruara me acide yndyrore specifike, përfshirë ato që gjenden në vajin e ullirit, vajin e kokosit, vajin e kikirikut, qumësht, dhjamë dhe vaj soje.

Ata zbuluan se acidi oleik rrit një proteinë të quajtur AKT2 dhe ul aktivitetin e një proteine tjetër të quajtur LXR.

Ky proces çoi në një shtim të qelizave që krijojnë qeliza të reja yndyre.

Në artikullin e tyre të botuar në Cell Reports, shkencëtarët shkruan:

“Nivelet e ulëta të acidit oleik në dietë tregojnë efekte pozitive.

Por nivelet e larta të konsumit të tij kanë efekte të dëmshme për shëndetin kardiovaskular dhe rrisin rrezikun e vdekshmërisë.”

Dr. Michael Rudolph, profesor asistent në Universitetin e Oklahomës dhe bashkautor i studimit, shtoi:

“Donim të dinim nëse thjesht ngrënia e tepërt e yndyrave shkakton obezitet, apo nëse përbërja e acideve yndyrore në vajra luan rol.

Mund t’i mendoni qelizat e yndyrës si një ushtri. Kur jep acid oleik, fillimisht rrit numrin e ‘ushtarëve të yndyrës’ që kanë kapacitet për të ruajtur lëndët ushqyese të tepërta.

Kjo do të thotë se me kalimin e kohës, mund të ndodhë obeziteti, i cili më pas mund të çojë në sëmundje të zemrës ose diabet nëse nuk kontrollohet.”

Ai shtoi:

“Mesazhi kryesor është moderimi dhe marrja e yndyrnave nga burime të ndryshme.

Nivelet e balancuara të acidit oleik janë të dobishme, por nivelet e larta dhe të zgjatura mund të jenë të dëmshme.”

Për vite me radhë, ekspertët kanë këshilluar se gatimi me një pikë vaj ulliri është i sigurt. Në fakt, është vaji i preferuar për shumë shefa kuzhine dhe dietologë profesionistë.

Vaji i ullirit është përbërës kyç i dietës mesdhetare, e cila ka fituar shumë popullaritet në vitet e fundit, me studime të shumta që tregojnë përfitimet e saj për jetëgjatësi, reduktim të dobësimit fizik dhe mbrojtje nga kanceri.

Kjo dietë përjashton në masë të madhe produktet e bulmetit, mishin e kuq dhe alkoolin, ndërsa përfshin fruta, perime, drithëra, vaj ulliri, peshk të yndyrshëm, arra, fara dhe bishtajore.

Dua Lipa dhe fansat e saj e shtojnë në akullore. Bodybuilder-ët në Reddit e pinë për të shtuar masën. Jennifer Lopez ia atribuon lëkurën e saj të shëndetshme.

Ndërsa biohackeri i Silikon Valit, Bryan Johnson, e pi çdo mëngjes me lugë dhe shet vajin e tij si pjesë e një diete të pa-provuar për jetëgjatësi.

Influencer-ët gjithashtu pretendojnë se vaji i ullirit ndihmon me fryrjen dhe kapsllëkun, përthithjen më të mirë të lëndëve ushqyese, mbështetjen e shëndetit të flokëve dhe lëkurës, madje edhe në kurimin e gjendjeve pas alkoolit.

Por ekspertë të tjerë kanë paralajmëruar më parë për një lidhje mes vajit të ullirit dhe shtimit në peshë, si dhe rrezikut në rritje për sëmundje të zemrës.

Michelle Routhenstein, dietologe në Nju Jork, tha se kishte një klient që konsumonte një gotë të tërë vaj ulliri në ditë, duke “besuar se ishte jashtëzakonisht i shëndetshëm”.

“Kjo sjellje ekstreme jo vetëm që i pengoi përpjekjet për të humbur peshë, por gjithashtu ndikoi negativisht në nivelet e kolesterolit,” tha ajo.

“Konsumi i tepërt i vajit të ullirit pa kontroll të sasisë mund të çojë në çekuilibër në energji dhe rritje të peshës.”

Dietologia Veronica Rouse shtoi:

“Është e rëndësishme të kemi kujdes kur dëgjojmë influencer-ët, të cilët ndonjëherë kontribuojnë në keqkuptime për shkak të përvojave personale ose reklamave, që nuk janë gjithmonë të mbështetura në shkencë të ushqyerjes.”

“Ndryshimet në planin tuaj ushqimor duhet të diskutohen me mjekun apo dietologun e regjistruar.” /GazetaExpress/