Studim i ri: Çiftet e martuara kanë gjasa të diagnostikohen me të njëjtat çrregullime mendore

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

04/09/2025 21:49

Një studim i ri i gjerë ka zbuluar se njerëzit me probleme të shëndetit mendor kanë më shumë gjasa të martohen me dikë që vuan nga një çrregullim i ngjashëm psikik, sesa me një partner pa çrregullime të tilla.

Studimi, i botuar në revistën prestigjioze Nature Human Behaviour, analizoi të dhënat e gati 15 milionë njerëzve në Evropë dhe Azi, duke përfshirë shtete si Tajvani, Danimarka dhe Suedia.

Të njëjtat çrregullime, brenda të njëjtit çift

Hulumtimi zbuloi se jo vetëm që individët me diagnoza si depresioni, bipolariteti, ankthi apo ADHD kanë më shumë gjasa të martohen me persona me çrregullime të ngjashme, por shpeshherë ata ndajnë të njëjtin çrregullim specifik.

Ky fenomen, sipas studiuesve, është i qëndrueshëm në kultura dhe breza të ndryshëm, duke sugjeruar se nuk është thjesht rastësi kulturore, por një prirje themelore në marrëdhëniet njerëzore.

Rreziku për fëmijët – dyfish më i lartë

Ndër të tjera, studimi tregoi se fëmijët e dy prindërve që vuajnë nga i njëjti çrregullim mendor kanë më shumë se dyfish gjasa të zhvillojnë të njëjtin problem, krahasuar me fëmijët që kanë vetëm një prind të prekur.

Ky rrezik ishte më i lartë për çrregullime si skizofrenia, depresioni, bipolariteti dhe varësia nga substancat, të cilat janë të lidhura ngushtë me faktorët gjenetikë.

Pse ndodh kjo? Tre arsye të mundshme sipas shkencës

Ngjashmëria tërheq – Njerëzit priren të lidhen me persona që kanë përjetuar sfida të ngjashme, duke krijuar ndjenjë mirëkuptimi më të thellë.

Ngjashmëria e fituar me kohën – Çiftet shpesh bëhen më të ngjashëm ndër vite përmes përvojave të përbashkëta.

Stigma sociale – Diskriminimi ndaj problemeve mendore mund të kufizojë mundësitë për njohje të reja dhe partnerë pa çrregullime, duke ndikuar në zgjedhjet romantike.

Profesor Chun Chieh Fan, nga Laureate Institute for Brain Research dhe autori kryesor i studimit, tha:

“Rezultatet tregojnë qartë që ky model i zgjedhjes së partnerëve ndodh në vende të ndryshme, kultura të ndryshme dhe përgjatë disa brezave – nga vitet 1930 deri në vitet 1990.”

Çrregullimet e analizuara në studim:

Skizofrenia

Bipolariteti

Depresioni

Ankthi

ADHD (çrregullimi i vëmendjes dhe hiperaktivitetit)

Autizmi

OCD (çrregullimi obsesiv-kompulsiv)

Varësia nga substancat

Anoreksia nervore

Rritja e shqetësimeve mendore në të gjithë botën

Sipas statistikave të fundit:

Numri i njerëzve që kërkojnë ndihmë për probleme mendore është rritur me 40% që nga pandemia, duke arritur në pothuajse 4 milionë persona vetëm në Angli.

Sipas NHS, mbi 2.5 milionë persona në Angli dyshohet se jetojnë me ADHD.

Rreth 1 në 4 fëmijë në Angli ka një çrregullim të mundshëm mendor – një rritje krahasuar me një në pesë vitin e kaluar.

NHS deklaroi se po trajton 55% më shumë të mitur me probleme të shëndetit mendor sesa para pandemisë.

Kjo rritje mendohet të jetë e lidhur me faktorë si izolimi gjatë pandemisë, humbja e kontakteve sociale dhe ndalimi i jetës normale për fëmijët dhe adoleshentët. /GazetaExpress/