Sipas një studimi, problemet me gjumin mund të shkaktojë kancerin më vdekjeprurës

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

03/06/2025 21:45

Personat që gërhasin rëndë mund të jenë në rrezik më të lartë për një nga kanceret më vdekjeprurës, sugjeron një hulumtim i ri befasues.

Dihet tashmë se pacientët me apne të gjumit obstruktive (OSA), e cila shpesh shkakton gërhitje problematike, mund të jenë më të prirur për të zhvilluar kancer.

Tani, një nga studimet e para në botë që eksploron lidhjen midis kësaj gjendjeje dhe kancerit të mushkërive ka gjetur një lidhje “të rëndësishme” midis të dyjave.

Studiues amerikanë, të cilët shqyrtuan të dhënat shëndetësore të mbi 2.4 milionë të rriturve, thanë se nuk mund të jenë të sigurt se pse kjo çrregullim i zakonshëm i gjumit rrit këtë rrezik.

Por ata besojnë se mund të jetë për shkak të mungesës së oksigjenit gjatë natës – ose faktorëve të stilit të jetesës, përfshirë duhanpirjen dhe madje edhe obezitetin.

Duke paraqitur gjetjet në konferencën e Shoqatës Amerikane për Onkologji Klinike në Çikago, shkencëtarët bënë thirrje që politikëbërësit të marrin në konsideratë kontrollimin e pacientëve me këtë gjendje për kancer dhe të merren me apnen e gjumit herët, sapo të diagnostikohet.

OSA, e cila prek pothuajse një miliard njerëz në mbarë botën, shkakton që muret e fytit të relaksohen dhe të ngushtohen ose të mbyllen për disa sekonda gjatë gjumit.

Kjo shkakton ndërprerje të frymëmarrjes dhe gërhitje të fortë.

Vlerësohet se deri në 3.9 milionë njerëz në Mbretërinë e Bashkuar kanë OSA të moderuar ose të rëndë, megjithëse besohet të jetë e nën-diagnostikuar, duke ndikuar deri në 10 milionë njerëz.

Jo të gjithë ata që gërhasin kanë apne të gjumit, por të dyja shpesh shfaqen bashkë, dhe sa më e fortë të jetë gërhitja, aq më të larta janë shanset për ta pasur atë.

Në studim, studiuesit në Universitetin Marshall në Virxhinia Perëndimore ndoqën diagnostikimet e kancerit të mushkërive, duke ndarë ata që kishin OSA dhe ata pa të.

Pasi morën parasysh faktorët që mund të shtrembëronin rezultatet, si mosha dhe gjendjet e tjera shëndetësore, ata gjetën se pacientët me OSA kishin 1.21 herë më shumë gjasa të zhvillonin kancer të mushkërive në krahasim me ata pa OSA.

Dr Jowan Al-Nusair, bashkautor i studimit dhe mjek në Universitetin Marshall, i tha MailOnline se kjo ishte “një nga studimet e para statistikisht të rëndësishme” që provonte një lidhje midis gjendjes dhe kancerit të mushkërive.

“Ndërsa duhen patjetër më shumë studime për të hetuar sa e rëndësishme është kjo lidhje në të vërtetë, kjo sugjeron se OSA mund të jetë një faktor rreziku i parandalueshëm për kancerin e mushkërive.

“Duhet të monitorojmë më nga afër pacientët me OSA. Pacientët do të përfitonin padyshim nga kontrolli dhe ndërhyrja e hershme për të luftuar OSA.

“Studime shtesë janë thelbësore për të kuptuar saktësisht pse OSA mund të rrisë këtë rrezik.

“Shpresojmë shumë që kjo të hapë rrugën për hulumtime dhe testime të ardhshme.”

Kanceri i mushkërive prek rreth 50,000 njerëz në MB dhe 230,000 në SHBA çdo vit.

Ai është vrasësi më i madh i kancerit në botë. Është i vështirë për t’u diagnostikuar dhe shpesh shfaqet vonë, kur është më e vështirë për t’u trajtuar.

Shifrat tregojnë se vret katër nga pesë pacientë brenda pesë vjetësh. Më pak se 10 për qind e njerëzve mbijetojnë për dhjetë vjet ose më shumë.

Pavarësisht përparimeve, po shfaqet një pabarazi mes gjinive – gratë midis moshës 35 dhe 54 vjeç diagnostikohen me kancer të mushkërive me ritme më të larta se burrat e së njëjtës moshë.

Shkenca ka vendosur prej kohësh se duhanpirja shkakton pa dyshim kancerin e mushkërive dhe është faktori kryesor i rrezikut për këtë sëmundje.

Por shifrat e kancerit të mushkërive po rriten gjithashtu te të rinjtë, ndryshe të shëndetshëm, të cilët nuk kanë pirë kurrë duhan.

Duke folur sot në ASCO në një panel për trajtimin e kancereve me fillim të hershëm, disa nga ekspertët më të mirë në botë sugjeruan se ndotja e ajrit – ekspozimi afatgjatë ndaj ndotësve si gazrat e makinave – tymi pasiv, dietat e dobëta, mungesa e aktivitetit fizik dhe madje edhe ekspozimi ndaj disa kimikateve si pesticidet mund të jenë fajtorë.

Ata theksuan se kanceri i mushkërive nuk duhet parë si “një sëmundje e të moshuarve” – siç shihej dikur.

Kjo vjen ndërsa një studim i The Sleep Charity vitin e kaluar gjeti se nëntë në dhjetë njerëz përjetojnë një lloj problemi me gjumin.

Gjumi i dobët është lidhur me një sërë problemesh shëndetësore, përfshirë kancerin, goditjet në tru dhe infertilitetin.

Ekspertët kanë theksuar prej kohësh se të zgjohesh gjatë natës nuk do të thotë domosdoshmërisht që ke pagjumësi, e cila sipas disa shifrave ndikon te deri në 14 milionë britanikë.

Megjithatë, mungesa e gjumit ka pasoja të veta, nga irritimi dhe përqendrimi i dobët afatshkurtër, deri te një rrezik i shtuar për obezitet, sëmundje të zemrës dhe diabet.

Sipas Shoqatës Amerikane të Gjumit, pothuajse 70 milionë amerikanë kanë gjithashtu një çrregullim të gjumit. /GazetaExpress/