Shkencëtarët zbulojnë moshën e saktë kur mund të mbetesh obezë përgjithmonë

Ushqimi/Dieta

Gazeta Express

12/05/2025 22:03

Pesha e një fëmije në moshën vetëm gjashtë vjeçare është thelbësore për të parashikuar nëse ai ka gjasa të jetë obezë si i rritur, sugjeron një hulumtim shqetësues.

Shkencëtarët holandezë thanë se pesë vitet e para të jetës së një fëmije janë më të rëndësishmet për t’i dhënë atij një “mundësi për jetë të lumtur dhe të shëndetshme”.

Duke analizuar të dhënat shëndetësore të më shumë se 3,500 fëmijëve, ata zbuluan se çdo rritje me një njësi e BMI-së në moshën gjashtëfishon më shumë se dyfish shanset që një fëmijë të jetë mbi peshë ose obez në moshën 18-vjeçare.

Të qenit me peshë të madhe ose obez është e lidhur me rrezikun e shumë sëmundjeve, nga diabeti deri te disa lloje të kancerit.

Ekspertët e sotëm, të cilët e cilësuan studimin si të rëndësishëm, thanë se tregoi se qasja në ushqim të shëndetshëm në çerdhe dhe kopshte, si dhe ndërhyrja e hershme, janë jetike.

Profesorja Jasmin de Groot, eksperte e shkencave të sjelljes në Qendrën Mjekësore Universitare të Roterdamit dhe autore e studimit, tha:

“Duhet të kuptojmë se si rriten dhe zhvillohen fëmijët nëse duam të ndihmojmë gjeneratat e ardhshme të rriten më të shëndetshme. Hulumtimi ynë ndihmon në këtë duke treguar se një fëmijë obez nuk është i destinuar të jetë me mbipeshë ose obez si i rritur – dhe se pesë vitet e para të jetës së një fëmije ofrojnë një mundësi të shkëlqyer për të ndërhyrë.”

Në studim, shkencëtarët përdorën të dhënat nga 3,528 fëmijë holandezë dhe ndoqën indeksin e masës trupore (BMI) në moshën 2, 6, 10, 14 dhe 18 vjeç.

Duke paraqitur gjetjet e tyre në Kongresin Evropian për Obezitetin në Malaga, Spanjë, ata gjithashtu thanë se nëse një fëmijë me BMI të lartë arrinte një peshë të shëndetshme deri në moshën gjashtë vjeç, ai nuk ishte më në rrezik.

Të dhënat aktuale tregojnë se rreth 21 për qind e pesëvjeçarëve në Angli janë obezë.

Ndërkohë, një hulumtim tjetër i paraqitur në kongres gjeti se numri i adoleshentëve me mbipeshë është rritur me 50 për qind gjatë 15 viteve të fundit.

Ekspertët britanikë, që udhëhoqën studimin, fajësuan rritjen e mbipeshës te të rinjtë për shkak të ushqimeve ultra të përpunuara (UPF) dhe mënyrës së jetesës së dobët si përdorimi i tepërt i ekraneve dhe mungesa e aktivitetit fizik.

Studimi, nga studiuesit e Universitetit të Bristol-it, ndoqi të rinjtë e moshës 12 deri në 17 vjeç dhe gjeti se përqindja e atyre që ishin me mbipeshë ose obezë u rrit nga 22 për qind në vitet 2008–2010 në 33 për qind në vitet 2021–2023.

Ushqimet e mbushura me aditivë, si patatinat dhe ëmbëlsirat, janë kritikuar prej kohësh për rreziqet e tyre të mundshme, me studime që i lidhin ato me sëmundje të zemrës dhe kancer.

Por ekspertët tani po bëjnë thirrje që këto ushqime – zakonisht çdo gjë që ka më shumë përbërës artificialë se natyralë – të reduktohen ndjeshëm në dieta.

Vitin e kaluar, Qeveria njoftoi ndalimin e reklamave për ushqime të dëmshme përpara orës 21:00 në televizion, si përpjekje për të luftuar obezitetin tek fëmijët.

Ky ndalim pritet të hyjë në fuqi në tetor të vitit 2025.

Megjithatë, qeveria është nxitur të ndërmarrë politika edhe më të ashpra, si ndalimi i dyqaneve që shesin ushqime të pashëndetshme pranë shkollave.

Obeziteti vetë rrit gjasat që një person të pësojë sëmundje serioze që dëmtojnë zemrën, si presioni i lartë i gjakut, si dhe disa lloje të kancerit.

Rreth dy në tre të rritur në Mbretërinë e Bashkuar janë me mbipeshë ose obezë, duke e renditur vendin ndër më të prekurit në Evropë.

Një raport shqetësues i publikuar vitin e kaluar sugjeroi gjithashtu se nivelet në rritje të obezitetit në Britani kanë çuar në një rritje tronditëse prej 39 për qind të diabetit të tipit 2 te personat nën 40 vjeç, me 168,000 britanikë që tani jetojnë me këtë sëmundje.

Shtimi i peshës është lidhur gjithashtu me të paktën 13 lloje të kancerit dhe konsiderohet shkaku i dytë më i madh i kësaj sëmundjeje në Mbretërinë e Bashkuar, sipas Cancer Research UK. /GazetaExpress/