Sa dëm financiar mund t’i bëjë Donald Trump Elon Muskit pas përplasjes?

Lajme

Gazeta Express

06/06/2025 12:23

Aksionet e Teslës u rritën ndjeshëm në muajt pas zgjedhjeve presidenciale të nëntorit, pasi investitorët besonin se Donald Trump ishte gati të bënte favore të mëdha për mbështetësin e tij më të madh financiar, CEO-n e Teslës, Elon Musk.

Por Trump gjithashtu mund t’i shkaktojë dëm të madh interesave të shumta në biznes të Musk-ut.

Rreziku i këtij dëmi është një nga arsyet pse aksionet e Teslës (TSLA) ranë me 14% të enjten, pas përplasjes shumë të ashpër dhe publike mes Trump-it dhe Musk-ut.

Por nuk është vetëm Tesla që është në rrezik. SpaceX varet nga kontratat qeveritare për një pjesë të rëndësishme të të ardhurave të saj. Dhe Tesla, SpaceX dhe kompanitë e tjera të Musk-ut, përfshirë platformën e rrjeteve sociale X, kompaninë e inteligjencës artificiale xAI dhe atë të ndërfaqes tru-kompjuter Neuralink, përballen të gjitha me rregullore nga qeveria federale.

Për më tepër, Musk përballet me hetime të mundshme për aktivitetet e tij nga agjenci si Komisioni i Letrave me Vlerë (SEC), i cili po heton nëse ai ka shkelur rregullat kur bleu aksionet e para në X (atëherë Twitter), para se të shpallte ofertën për të marrë kompaninë.

Trump duket se e kërcënoi se do të merrte masa të tilla kundër Musk-ut, kur postoi në platformën e tij Truth Social të enjten: “Mënyra më e lehtë për të kursyer para në Buxhetin tonë, miliarda e miliarda dollarë, është të ndërpresim subvencionet dhe kontratat qeveritare të Elon-it. Gjithmonë jam çuditur që Biden nuk e bëri!”

Musk u përgjigj në platformën e tij X: “Kjo po bëhet gjithnjë e më interesante,” e shoqëruar me dy emoji që qeshin dhe fjalët: “Hajde, më gëzo ditën!”

Tesla ka relativisht pak kontrata me qeverinë. Por ka politika të shumta federale që ndikojnë drejtpërdrejt në financat e saj, përfshirë një kredi tatimore prej $7,500 për blerësit e makinave elektrike që i lejon Teslës dhe prodhuesve të tjerë të rrisin çmimet. Vetëm vitin e kaluar kjo ishte ndoshta me vlerë miliarda për Teslën.

Gjithashtu, Tesla raportoi mbi $8 miliardë në shitje kredish rregullatore për gjashtë vite, për prodhuesit e tjerë të makinave që të përmbushin standardet federale dhe shtetërore të ndotjes. Trump është në favor të tërheqjes së atyre standardeve dhe heqjes së fuqisë së shteteve për të vendosur rregullat e veta, gjë që do të shkatërronte tregun për këto kredi.

Një shënim nga JPMorgan për klientët të enjten vlerëson se humbja e kredisë tatimore për makinat elektrike mund t’i kushtojë Teslës $1.2 miliardë në vit dhe humbja e shitjeve të kredive rregullatore edhe $2 miliardë të tjera.

Musk gjithashtu ka lidhur të ardhmen e rritjes së Teslës me operimin e një shërbimi taksie autonome pa shofer. Ofertat aktuale të “autopilotit të plotë” (FSD) kërkojnë që një shofer të jetë i pranishëm për të marrë kontrollin e makinës nëse është e nevojshme. Shërbimi pritet të nisë në Austin, Teksas, më vonë këtë muaj. Ai pranon se planet e tij ambicioze për rritje mund të kufizohen nga rregulloret.

Gjithashtu, Administrata Kombëtare Federale për Sigurinë në Autostrada ka shpallur tashmë hetime për aksidente që përfshijnë makina ekzistuese të Teslës që funksionojnë me FSD. Shumë fansa të Teslës mendonin se këto hetime do të ndaleshin nën një administratë Trump-i miqësore ndaj Teslës.

SpaceX ka marrë $15.2 miliardë në kontrata nga NASA, si dhe $5.8 miliardë nga Departamenti i Mbrojtjes, bashkë me disa miliona të tjera nga agjenci të tjera, sipas USASpending.gov.

Megjithatë, zëvendësimi i SpaceX në ato kontrata nuk është realist. Kjo sepse nuk ka ndonjë kompani tjetër që mund ta zëvendësojë. Për shembull, Boeing, e vetmja kompani tjetër që mund të transportojë astronautë nga dhe drejt Stacionit Ndërkombëtar të Hapësirës (ISS), pati probleme në fluturimin e saj të vetëm me ekuipazh vitin e kaluar. Kjo bëri që kapsula Starliner të kthehej në Tokë pa dy astronautë, të cilët mbetën të bllokuar në ISS për nëntë muaj në vend të disa ditëve të planifikuara.

Por SpaceX gjithashtu është nën mbikëqyrjen e NASA-s dhe FAA-së. Shërbimi i saj i internetit përmes satelitit, Starlink, po kërkon gjithashtu miratim nga FCC për të zgjeruar shërbimin.