Rënia e martesave dhe fëmijëve vazhdon në Zvicër

Lajme

Gazeta Express

22/06/2025 18:22

Shoqëria zvicerane po kalon një transformim të qetë demografik. Martesat po bien, familjet po tkurren dhe fëmijët shihen gjithnjë e më shumë si opsionale.

Të dhënat e reja nga Zyra Federale e Statistikave (FSO) konfirmojnë trendin: si normat e lindjeve ashtu edhe ato të martesave po bien, me pak shenja përmbysjeje, transmeton albinfo.ch.

Në vitin 2024, gratë në Zvicër kishin një mesatare prej 1.29 fëmijësh – nga 1.5 një dekadë më parë. Kjo shënon shkallën më të ulët të fertilitetit që nga fillimi i të dhënave moderne. Për perspektivë, mesatarja ishte katër fëmijë për grua në vitin 1879 dhe 2.7 deri në vitin 1963.

Në vitin 2024, në Zvicër lindën 78,300 fëmijë, 1,800 më pak se në vitin 2023. Kjo shënon vitin e tretë radhazi të rënies. Ndërkohë, vdekjet janë rritur ndjeshëm, duke lënë një rritje neto natyrore të popullsisë prej vetëm 6,300 – më e vogla në më shumë se një shekull. Me plakjen e baby boomers dhe tkurrjen e familjeve, kjo shifër nuk ka gjasa të rikthehet së shpejti.

Preferenca për familjet më të vogla është e qartë. Mosha mesatare e nënave në lindjen e parë është rritur në 31.3. Por më domethënëse është se ku është më e theksuar rënia: lindjet e dyta ranë me 2.8%, lindjet e treta me 3.6% dhe lindjet e para me një 1.5% më modeste. Sipas FSO-së, kjo sugjeron një preferencë në rritje për familjet më të vogla.

Martesa, dikur pararendëse e supozuar e të qenit prind, po humbet gjithashtu terren. Vetëm 36,800 çifte u martuan në vitin 2024, një rënie prej 2.6% nga viti i kaluar dhe niveli më i ulët që nga viti 1981, duke përjashtuar vitet e pandemisë. Divorcet u rritën me 3.6%, me një martesë mesatare që zgjati 15.8 vjet. Edhe pse shkalla e divorceve afatgjatë është stabilizuar gjatë 15 viteve të fundit, vetë institucioni vazhdon të bjerë, transmeton tutje albinfo.ch.

Modeli është i dukshëm në të gjithë vendin, megjithëse jo në mënyrë uniforme. Shkalla e martesave ndryshoi pak trendin në kantonet Glarus, St. Gallen dhe Aargau – megjithëse dy të fundit përjetuan gjithashtu një rritje të fortë të popullsisë. Shkalla e lindjeve ka rënë si në zonat urbane ashtu edhe në ato rurale, me komunitetet malore të Graubünden veçanërisht të prekura. Edhe në Cyrih, qytetin më të madh të Zvicrës, lindjet kanë rënë me 14% gjatë dekadës së fundit.

Sipas Katja Rost, një sociologe në Universitetin e Cyrihut, e cila foli për SRF, martesa tani është vetëm një model marrëdhënieje midis shumë të tjerëve. Por shqetësimi më urgjent, argumenton ajo, është rënia e shpejtë e shkallës së lindjeve. Sot, fëmijët shihen si një barrë. Ndryshimi i kësaj trajektoreje, tha ajo, do të kërkojë një ndryshim kulturor.

Përveç kësaj, sfidat praktike të të pasurit fëmijë po rriten. Akomodimi është gjithnjë e më i pakët dhe i kushtueshëm, dhe për shumë çifte, të ardhurat e dyfishta po bëhen një domosdoshmëri dhe jo një opsion, gjë që sjell sfidën e konkurrimit për kujdes të kufizuar për fëmijët dhe barrën e financimit të tij.