Raporti i OKB-së: Kina zgjeron punën e detyruar në Xinjiang dhe Tibet

Lajme

Gazeta Express

14/02/2025 10:22

Një raport i kohëve të fundit nga Organizata Ndërkombëtare e Punës e Kombeve të Bashkuara tha se autoritetet kineze jo vetëm që po përdorin “qendrat e arsimit dhe trajnimit profesional” për punën e detyruar në Xinjiang dhe Tibet, por gjithashtu po transferojnë punëtorë “tepricë” rurale në një shkallë të gjerë në programet qeveritare të punës në të gjithë vendin.

Kina e quajti raportin “të pabazuar” dhe “të rremë”.

Raporti i ILO-s, i publikuar të hënën, përshkruan se si autoritetet kineze kanë rritur përpjekjet për të studiuar dhe monitoruar nivelet e varfërisë duke vendosur objektiva më të larta për transferimet e punës ndër-krahinore dhe duke ushtruar presion ndaj fshatarëve etnikë për t’ia dorëzuar tokën e tyre kooperativave të mëdha shtetërore.

Ky proces, i shpallur si “çlirimi” i punëtorëve ruralë, ka detyruar dhjetëra mijëra ujgurë, tibetianë dhe pakica të tjera etnike në Xinjiang dhe Tibet në punë shtrënguese në industri të tilla si prodhimi i paneleve diellore, prodhimi i baterive, bujqësia sezonale dhe përpunimi i ushqimeve të detit.

Rajoni Autonom i Xinjiang Ujgur dhe Rajoni Autonom i Tibetit janë dy nga pesë rajonet autonome të nivelit provincial të Kinës. Të dyja ndodhen në perëndim të vendit.

Dy sisteme

Adrian Zenz, bashkëpunëtor i lartë për studimet në Kinë në Fondacionin Përkujtimor të Viktimave të Komunizmit, e quajti raportin “shumë në kohë” në vlerësimin e tij të praktikave të punës së detyruar.

“Raporti i ri jo vetëm korrigjon gabimet e mëparshme konceptuale [të versionit 2022], por është gjithashtu shumë në kohë në vlerësimin e tij,” tha Zenz në një përgjigje me email për Zërin e Amerikës të mërkurën. “Në raportin e saj të mëparshëm, ILO ia atribuoi të gjithë punën e detyruar në Xinjiang kampeve të internimit.”

Zenz vuri në dukje se një raport i ILO-s i shkurtit 2022, ndërsa citonte vëzhgimet e Konfederatës Ndërkombëtare të Sindikatave (ITUC) mbi punën e detyruar në Xinjiang, supozoi gabimisht se i gjithë sistemi i punës së detyruar në rajon bazohej vetëm në internimin ose ‘kampet e riedukimit’, ose ato që Pekini i quan qendrat e trajnimit profesional (VST dhe arsimit profesional).

Raporti i fundit i ILO citon pretendimet e ITUC për dy sisteme kryesore të punës së detyruar në Xinjiang.

E para është ndalimi masiv arbitrar i ujgurëve dhe pakicave të tjera etnike në VSTEC, të cilat tani janë përshkallëzuar në paraburgim afatgjatë në burgje të rregullta.

Sipas raportit, të burgosurit e liruar nga këto qendra shpesh detyrohen të punojnë në industri të tilla si tekstile dhe elektronikë.

Sistemi i dytë, i detajuar në raport, përfshin transferimin masiv të punës “tepricë” rurale në programet e punës të drejtuara nga qeveria që i largojnë ata nga mjetet e tyre të jetesës tradicionale dhe në industri të tilla si prodhimi i qelizave diellore, prodhimi i baterive, bujqësia sezonale dhe përpunimi i ushqimeve të detit.

“Në vitet e fundit, autoritetet kishin rritur objektivat bazuar në një fushatë të intensifikuar për të hetuar dhe monitoruar statusin e varfërisë së miliona familjeve rurale, duke rezultuar në rritjen e transferimit të punës ndër-krahinore,” thuhet në raport. Në të njëjtën kohë, autoritetet vendore kanë “udhëzuar në mënyrë aktive” fermerët e vegjël etnikë që të transferojnë tokën e tyre bujqësore në kooperativa të mëdha shtetërore, në mënyrë që të “lëshojnë” “tepricën” e punës rurale për t’u transferuar në sektorët e prodhimit ose të shërbimeve.

Transferimi i detyruar i punës në Tibet

Raporti i ILO thekson gjithashtu shqetësimet për transferimin e fuqisë punëtore të mandatuar nga qeveria nga Tibeti.

Kjo politikë do të përdorte metoda shtrënguese si metodat e trajnimit profesional ushtarak dhe përfshirjen e kuadrove politikë për të detyruar nomadët tibetianë dhe fermerët të shkëmbejnë mjetet e tyre tradicionale të jetesës për punë që ofrojnë të ardhura të matshme në para në industri të tilla si ndërtimi i rrugëve, minierat ose përpunimi i ushqimit, duke “dobësuar ndikimin negativ të fesë”, thuhet në raport.

ITUC vlerëson se zhvendosja e fuqisë punëtore në Tibet është rritur ndjeshëm dhe se deri në 630,000 punëtorë do të preken deri në vitin 2024. Stimujt për agjencitë dhe bizneset lokale të punësimit kanë kontribuar në këtë rritje, duke rritur shqetësimet se tibetianët do të zhvendosen me forcë nga tokat e tyre stërgjyshore dhe traditat kulturore.

Reagimi ndërkombëtar

Vitet e fundit, organizatat e të drejtave të njeriut, agjencitë qeveritare dhe agjencitë e OKB-së kanë bërë thirrje vazhdimisht për llogaridhënie dhe transparencë në lidhje me kushtet e punës në Xinjiang dhe Tibet dhe u kanë kërkuar vendeve dhe kompanive ndërkombëtare të rimendojnë lidhjet e tyre me zinxhirët e furnizimit në këto rajone.

Shtetet e Bashkuara kanë marrë një qëndrim të qartë kundër punës së detyruar ujgure me Aktin e Parandalimit të Punës së Detyrueshme Ujgure, i cili hyri në fuqi në vitin 2022. Ligji ndalon importet nga Xinjiang nëse kompanitë nuk mund të provojnë se nuk janë prodhuar duke përdorur punë të detyruar dhe krijon një supozim të kundërshtueshëm se të gjitha mallrat nga rajoni janë të ndotura nga puna e detyruar.

Përveç kësaj, Shtetet e Bashkuara kanë vendosur sanksione dhe kontrolle të eksportit ndaj kompanive kineze të lidhura me punën e detyruar, duke riafirmuar përkushtimin e saj ndaj të drejtave të njeriut dhe tregtisë etike, ndërsa ushtronin presion mbi Pekinin për t’i dhënë fund programeve të punës së detyruar.

Ndërsa Kina ka pohuar se politikat e saj synojnë zbutjen e varfërisë dhe zhvillimin ekonomik, gjetjet e ILO-së përforcojnë frikën se këto nisma janë mekanizma të shtypjes dhe kontrollit.

Komiteti i Ekspertëve të ILO i ka kërkuar zyrtarisht Kinës që të japë shpjegime të hollësishme dhe të shpjegojë masat që ka marrë për të adresuar këto akuza. Raporti përfundon duke i kërkuar Pekinit të ndryshojë politikat kombëtare dhe rajonale për të siguruar që pakicat etnike dhe fetare të mos detyrohen të punojnë nën maskën e programeve të punësimit dhe deradikalizimit.

Përgjigja e Kinës

Liu Pengyu, zëdhënësi i ambasadës kineze në Uashington, e hodhi poshtë raportin e ILO-s si “të pabazë” dhe e quajti informacionin “të rremë” dhe një përpjekje për të “mashtruar komunitetin ndërkombëtar dhe për të prishur zhvillimin e qëndrueshëm” të Xinjiang dhe Tibet.

Disa forca vazhdojnë të përhapin gënjeshtra se ka “punë të detyruar” në Xinjiang dhe Xizang. Qëllimi është vetëm të dëmtojë imazhin e Kinës, të denigrojë politikat e qeverisë kineze në Xinjiang dhe Xizang, të ndërhyjë në punët e brendshme të Kinës dhe të përpiqet të mashtrojë komunitetin ndërkombëtar dhe të prishë zhvillimin e qëndrueshëm të Xinjiang dhe Xizang, “tha Liu në një përgjigje të vonë me email për VOA të martën.