Putin nis vizitën në Kinë me luftën në Ukrainë në krye të agjendës, ngjarja do të ndiqet nga afër në Uashington

Lajme

Gazeta Express

30/08/2025 7:24

Presidenti rus Vladimir Putin do të udhëtojë për në Kinë këtë fundjavë në atë që Kremlini e ka quajtur një vizitë “vërtet të pashembullt” në aleatin e tij më të rëndësishëm, e cila vjen në një moment kritik në bisedimet mbi Ukrainën.

Gjatë udhëtimit, i cili pritet të zgjasë gati një javë – jashtëzakonisht i gjatë për udhëheqësin rus – ai do të marrë pjesë në samitin e Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait, do të zhvillojë bisedime me Xi Jinping dhe do të marrë pjesë në paradën ushtarake të Ditës së Fitores në Pekin që shënon 80 vjetorin e humbjes së Japonisë në Luftën e Dytë Botërore, ku Putin pritet të jetë i ftuari kryesor së bashku me Kim Jong-un të Koresë së Veriut dhe udhëheqësit e Iranit dhe Kubës.

Çështja kryesore në agjendë, thonë analistët, do të jetë që Putin dhe Xi të përafrojnë qëndrimet e tyre mbi luftën në Ukrainë mes përpjekjeve të SHBA-së për t’i dhënë fund luftimeve.

“Është një kohë e rëndësishme që ata të flasin për drejtimin e luftës dhe sa e mundshme është që ajo të ndalet në të ardhmen e afërt”, tha Alexander Gabuev, drejtori i Qendrës Carnegie Rusia Euroazia.

Gabuev tha se Moska donte të dinte nëse mund të priste ndonjë ndihmë të mëtejshme nga Kina dhe si do të reagonte Pekini nëse SHBA-të do t’i kërkonin asaj të ushtronte presion mbi Rusinë për t’i dhënë fund luftimeve.

“Të dy udhëheqësit duhet të krahasojnë mendimet dhe të sigurohen që janë në të njëjtën faqe. Kjo është e rëndësishme sepse lufta është bërë një nga shtyllat kryesore të marrëdhënies së tyre”, tha ai.

Kina është shfaqur si një litar shpëtimi ekonomik për Rusinë gjatë luftës në Ukrainë dhe Kievi ka qenë gjithnjë e më i hapur për atë që e quan ndihmë të drejtpërdrejtë të Kinës për përpjekjet e luftës së Moskës.

Tregtia dypalëshe u rrit në më shumë se 240 miliardë dollarë vitin e kaluar, dy të tretat më e lartë se para pushtimit të Ukrainës në vitin 2022. Pekini tani është blerësi kryesor i naftës dhe qymyrit rus dhe së shpejti do ta kalojë Europën si tregu kryesor i Moskës për gaz natyror.

Varësia e Rusisë nga Kina nuk ka gjasa të zhduket edhe nëse luftimet ndalen, tha Gabuev. “Rusia dëshiron të dijë nëse Kina do të blejë më shumë naftë dhe gaz në planin afatgjatë”, tha ai.

Ndërsa tregtia arriti një nivel rekord në vitin 2024, që atëherë ajo ka rënë për shkak të një rënieje në eksportet e naftës ruse në Kinë, një trend që Putini mezi pret ta përmbysë në Pekin. Në mënyrë specifike, të dy palët pritet të diskutojnë tubacionin e gazit “Fuqia e Siberisë-2”, i sugjeruar prej kohësh, dhe planet për të zgjeruar lidhjen ekzistuese të naftës në Kinë.

Bisedimet ka të ngjarë të prekin gjithashtu thellimin e bashkëpunimit ushtarak midis Pekinit dhe Moskës, një zhvillim që ka alarmuar qeveritë perëndimore.

Ndërsa Kina nuk ka ofruar ndihmë të drejtpërdrejtë ushtarake, zyrtarët amerikanë thonë se Pekini ka furnizuar rreth 70% të makinerive dhe 90% të gjysmëpërçuesve që Rusia ka nevojë për të rindërtuar makinën e saj të luftës. Në këmbim, Kina besohet se po merr ndihmë në teknologjitë e ndjeshme të mbrojtjes.

Kina pretendon se është një ndërmjetës neutral në luftën në Ukrainë, por të dy vendet janë afruar më shumë që nga fillimi i pushtimit.

Rusia kohët e fundit hodhi idenë që Pekini të jetë midis garantuesve të sigurisë së Ukrainës, duke ringjallur një propozim të paraqitur fillimisht nga negociatorët rusë gjatë bisedimeve në Turqi në pranverën e vitit 2022. Kievi ka të ngjarë ta shohë idenë me skepticizëm.

Nuk do të ketë mungesë simbolizmi gjatë vizitës. Putin pritet të ulet përkrah Xi në paradën ushtarake në Pekin më 3 shtator – një imazh pasqyrë i festimeve të Ditës së Fitores më 9 maj në Moskë, ku udhëheqësi kinez zuri vendin e nderuar ndërsa trupat kineze marshuan nëpër Sheshin e Kuq përkrah homologëve të tyre rusë.

Parada e Sheshit Tiananmen, ashtu si ritualet e Ditës së Fitores së Rusisë, i lejon Pekinit të kujtojë triumfet e kohës së luftës si një mënyrë për të pohuar statusin e saj si fuqi e madhe, thonë analistët.

“Rusia dhe Kina ndajnë një pikëpamje të ngjashme për historinë, duke e paraqitur veten si fuqitë fitimtare të Luftës së Dytë Botërore. Kjo ndjenjë e fatit të përbashkët tani mbështet partneritetin e tyre”, tha Vasiliy Kashin, i Institutit të Studimeve të Lindjes së Largët të Akademisë Ruse të Shkencave në Moskë.

Kashin tha se festimet, me praninë e Kim-it, mund të japin një shans për të zbutur çdo tension rreth aleancës në rritje të Moskës me Phenianin, një ndryshim që ka shkaktuar acarim në Pekin.

Kina tradicionalisht ka qenë aleati më i ngushtë i Koresë së Veriut, por ka humbur njëfarë ndikimi që nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia. Kim ka dërguar mijëra trupa për të mbështetur luftën e Moskës, dhe në këmbim Rusia i ka siguruar shtetit të izoluar teknologji të përparuar raketash dhe dronësh.

“Duke gjykuar nga ftesa e Kim-it në Pekin, Kina po kërkon mënyra për të rivendosur marrëdhëniet e saj me koreano-veriorët”, tha Kashin.

Vizita e Putinit do të ndiqet nga afër në Uashington, ku zyrtarët e administratës Trump kanë promovuar politikën e përpjekjes për ta larguar Moskën nga Pekini dhe për ta anuar atë drejt SHBA-së.