Pothuajse gjysma e qytetarëve të Serbisë janë në anën e Rusisë: Cilat arsye përmendin?

Lajme

Gazeta Express

08/12/2022 7:09

Nëse Serbia detyrohet të largohet, një numër më i madh qytetarësh janë me Rusinë sesa me Perëndimin – gati gjysma e qytetarëve (47 përqind) zgjedhin Rusinë, ndërsa rreth një e treta zgjedhin Perëndimin (32 përqind) dhe 21 përqind janë të pasigurt.

Këtë, ndër të tjera, e ka treguar edhe hulumtimi i fundit (për periudhën korrik-tetor) të kryer nga studiuesit e organizatës “Novi treci put” (Dragoslav Rasheta, Miljan Mladenoviq, Mijat Kostiq, Dimitrije Miliq dhe Lana Radniq) në kuadër të projekti “Rritja e ndërgjegjësimit për ndikimin e huaj autoritar” i cili zbatohet me mbështetjen e National Endowment For Democracy (NED).

Gjysma e të anketuarve zgjedhin anën e Rusisë sepse “Serbia nuk duhet të jetë kurrë në anën e Perëndimit”.

Të anketuarit që zgjodhën opsionin e rreshtimit me Perëndimin si arsye më së shpeshti përmendën se “Serbia është kryesisht e varur ekonomikisht nga Perëndimi” dhe shumë më rrallë rreshtimi politik me politikën ose kulturën perëndimore.

Ndjenjat politike, kulturore dhe antiperëndimore dominojnë mes të anketuarve që zgjodhën Rusinë.

Kur bëhet fjalë për përgjegjësinë për luftën në Ukrainë, rezultatet e këtij sondazhi (të tretë) janë pothuajse identike me ato të anketave të mëparshme. Perëndimi shihet si fajtori kryesor për luftën nga 68% e të anketuarve, Rusia shihet si fajtore nga 27% e të anketuarve, ndërsa pjesa e atyre që kanë identifikuar Ukrainën është vetëm 4%.

Këto rezultate, siç u tha, janë në përputhje edhe me opinionin e qytetarëve se kush është partneri më i rëndësishëm politik i Serbisë. Edhe pse qytetarët kanë përgjigje pak më të balancuara për këtë pyetje, shumica e tyre (45%) e konsiderojnë atë si Rusinë, 29% e shohin Bashkimin Evropian si partnerin kryesor politik, 24% e konsiderojnë Kinën si partnerin më të rëndësishëm të Serbisë dhe vetëm 1.6 % shih Shtetet e Bashkuara.

Nga ana tjetër, kur u pyetën se kush është partneri më i rëndësishëm tregtar i Serbisë, tre të katërtat e të anketuarve përmendën Bashkimin Evropian, vetëm 16% Kinën dhe 9% Rusinë.

Kur qytetarët pyeten se kush duhet të mbështetet ekonomikisht Serbia në të ardhmen, përqindjet nuk janë shumë të ndryshme – 57% do të mbështeteshin në Bashkimin Evropian, 25% në Kinë, 17% në Rusi dhe vetëm 1% në SHBA.

Kur është fjala për politikën e jashtme të Serbisë në raport me akterët ndërkombëtarë të përmendur më parë, ekziston një rezervë e qytetarëve drejt kthesave më vendimtare të politikës së jashtme.

70% e të anketuarve janë kundër çdo sanksioni kundër Rusisë, ndërsa vetëm 15% janë në favor të sanksioneve të koordinuara me Bashkimin Evropian.

Euroskepticizmi është në rritje krahasuar me sondazhin e mëparshëm, tregon sondazhi i kësaj radhe, si dhe qëndrimet ndaj një pranimi hipotetik në NATO.

Për NATO-n, qytetarët kanë pikëpamje shumë më polarizuese (kryesisht negative), ndërsa për Bashkimin Evropian një numër i konsiderueshëm i të anketuarve (rreth një e treta) janë në zonën e mundshme po ose ka të ngjarë jo.

Nëse referendumi për anëtarësimin e Serbisë në BE do të mbahej nesër, 27% e të anketuarve do të votonin patjetër PO, 18% ndoshta do të votonin PO, 15% ndoshta do të votonin JO dhe 40% do të votonin patjetër JO.

Për anëtarësimin në NATO, tetë përqind e të anketuarve do të votonin patjetër PRO, pesë përqind ndoshta do të votonin PRO, 16 përqind ndoshta do të votonin KUNDËR dhe 71 përqind do të votonin patjetër KUNDËR.

NARRATIVI DOMINANT PRORUS NË MEDIA

Si pjesë e hulumtimit, „Novi treći put“ kreu monitorim mediatik të 15 portaleve të njohura të lajmeve në Serbi (Alo.rs, B92.net, Blic.rs, Danas.rs, Informer. rs, Novosti.rs, Mondo. rs, Kurir. rs, RTS.rs, SrbijaDanas.com, rs.n1info.com, Nova.rs, Espreso.co.rs, Objektiv.rs dhe Telegraf.rs) midis 1 korrikut dhe 31 gushtit.

Mesatarisht, mediat më të lexuara në Serbi ishin dhe mbeten kryesisht pro-ruse dhe antiperëndimore në lidhje me luftën në Ukrainë dhe pasojat ekonomike të konfliktit. Ndjenjat anti-perëndimore janë më të forta se ndjenjat pro-ruse në mediat vendase, ndërsa Vladimir Putin personalisht gjeneron shumë më tepër artikuj negativë sesa shteti rus.

Mediat vendase kanë injoruar plotësisht efektet ekonomike të sanksioneve dhe problemin e inflacionit në Rusi dhe shpeshherë kanë theksuar pasojat e këtyre fenomeneve në Bashkimin Evropian dhe mbi të gjitha në Gjermani.

Në këtë fushë, energjia theksohet si forca kryesore e Rusisë dhe dobësia kryesore e Gjermanisë.

Gjysma e të anketuarve e ndjejnë inflacionin dhe e konsiderojnë si një problem madhor dhe se ky fenomen do të çojë në një standard më të ulët jetese vitin e ardhshëm.

Vendet autoritare gjithashtu u portretizuan pozitivisht në media gjatë kësaj periudhe (Rusia, Kina, Bjellorusia), ndërsa vendet demokratike u portretizuan negativisht (SHBA, Britania e Madhe, Gjermania dhe anëtarët e BE-së dhe përsëri në këtë periudhë edhe Franca).

Pikëpamjet e të anketuarve janë dukshëm në përputhje me narrativat dhe ndjenjat dominuese në media.

Ashtu si në dy muajt e mëparshëm, Kina paraqitet më shpesh si një fuqi në zhvillim që mund të konkurrojë me SHBA-në në të gjitha fushat. Nga ana tjetër, vendet perëndimore kanë marrë përfaqësim negativ pothuajse të vazhdueshëm në pothuajse të gjitha fushat, ku energjia ka qenë një temë e re tërheqëse për sulmet ndaj vendeve perëndimore.

Për sa i përket liderëve botërorë, të anketuarit serbë i dhanë pikët më të larta presidentëve kinezë dhe rusë Xi Jinping dhe Vladimir Putin dhe kryeministrit hungarez Viktor Orban (të tre 4.4 në shkallën 7).

Pikët më të ulëta iu dhanë Joseph Biden, Volodymyr Zelensky, Ursula von der Leyen, Liz Truss dhe Jens Stoltenberg.

Ndër vendet dhe aleancat, rezultatet më të larta mesatare u dhanë Rusisë (4.8), Kinës (4.6), Hungarisë (4.6), NATO-s (1.7), Shteteve të Bashkuara (2) dhe Mbretërisë së Bashkuar – (2)./Danas