Paracetamoli përballët me kritika të reja, pas deklaratave të Trump

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

25/09/2025 20:36

Tylenol (Paracetamol), një nga ilaçet më të njohura për lehtësimin e dhimbjeve, është vënë sërish në qendër të vëmendjes pas rishfaqjes së një postimi nga viti 2017, ku marka dukej se këshillonte gratë shtatzëna të mos përdornin produktet e saj.

Postimi, i cili tani po qarkullon gjerësisht, deklaronte: “Në fakt, ne nuk rekomandojmë marrjen e ndonjë prej produkteve tona gjatë shtatzënisë.”

Ky postim është përhapur nga Shtëpia e Bardhë vetëm disa ditë pasi Presidenti Donald Trump pretendoi se paracetamoli i zakonshëm – i njohur si paracetamol në Britani dhe acetaminophen në SHBA – mund të shkaktojë autizëm.

Komentet e tij shkaktuan zemërim te mjekët, të cilët thanë se nuk ka “prova të forta” për këto pretendime. Rregullatori britanik, MHRA, gjithashtu theksoi: “Nuk ka prova që marrja e paracetamolit gjatë shtatzënisë shkakton autizëm tek fëmijët.”

Dr. Nechama Sorscher, një neuropsikologe dhe psikoterapiste pediatrike me bazë në Nju Jork, deklaroi për Daily Mail: “Hulumtimet mbi acetaminofenin dhe autizmin nuk vërtetojnë një lidhje të drejtpërdrejtë shkakësore.”

Megjithatë, llogaria zyrtare e Shtëpisë së Bardhë ripostoi dje postimin e vitit 2017 të Tylenol-it bashkë me një foto të presidentit që mban një kapele me mbishkrimin “Trump kishte të drejtë për gjithçka”, ndërsa Departamenti i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore të SHBA-së e shpërndau gjithashtu, duke shtuar: “Nuk nevojitet përshkrim.”

Kur Daily Mail kontaktoi Kenvue, prodhuesin e Tylenol-it, kompania lëshoi një deklaratë: “Kjo përgjigje tetëvjeçare ndaj konsumatorëve është e paplotë dhe nuk adreson udhëzimet tona të plota për përdorimin e sigurt të Tylenol-it.”

Një zëdhënës shtoi se paracetamoli dhe acetaminofeni mbeten opsionet më të sigurta për lehtësimin e dhimbjeve për gratë shtatzëna, por theksoi se çdo ilaç pa recetë duhet të merret vetëm pas konsultimit me mjekun.

Paketimet aktuale të Tylenol-it këshillojnë: “Nëse jeni shtatzënë ose ushqeni me gji, pyesni një profesionist shëndetësor para përdorimit.”

Paketimet e paracetamolit në Britani mbajnë paralajmërime pothuajse identike: “Bisedoni me mjekun tuaj para se të merrni këto tableta nëse jeni shtatzënë, mendoni se mund të jeni shtatzënë ose planifikoni të mbeteni shtatzënë. Nëse është e nevojshme, paracetamoli mund të përdoret gjatë shtatzënisë. Duhet të përdorni dozën më të ulët të mundshme që redukton dhimbjen dhe/ose ethet dhe ta përdorni për kohën më të shkurtër të mundshme. Kontaktoni mjekun ose maminë nëse dhimbja dhe/ose ethet nuk ulen ose nëse keni nevojë të merrni ilaçin më shpesh.”

Ekspertët shpjegojnë se këto paralajmërime të kujdesshme janë të zakonshme, sepse konsiderohet joetike të kryhen prova klinike të plota te gratë shtatzëna. Të dhënat nga studimet retrospektive mund të konfirmojnë se disa ilaçe janë të sigurta për përdorim gjatë shtatzënisë, por prodhuesit shmangin rekomandimin e tyre zyrtar.

Pas komenteve të Trump, Melissa Witt, zëdhënëse e Kenvue, tha: “Ne besojmë se shkenca e pavarur dhe e besueshme tregon qartë se marrja e acetaminofenit nuk shkakton autizëm. Ne kundërshtojmë fuqishëm çdo sugjerim ndryshe dhe jemi thellësisht të shqetësuar për rrezikun shëndetësor që kjo paraqet për nënat në pritje dhe prindërit.”

Shkencëtarët në të dy anët e Atlantikut reaguan me skepticizëm, duke paralajmëruar se këto pretendime rrezikojnë të stigmatizojnë prindërit e fëmijëve me autizëm. Politikanë të lartë britanikë i hodhën poshtë menjëherë këto komente.

Sekretari i Shëndetësisë, Wes Streeting, tha: “Mos i kushtoni fare vëmendje asaj që thotë Donald Trump për mjekësinë. Në fakt, mos merrni as fjalën time si politikan – dëgjoni mjekët britanikë, shkencëtarët britanikë, NHS-në. Është me të vërtetë e rëndësishme, në një kohë kur ka skepticizëm, të ndiqet shkenca mjekësore.”

Udhëheqësja konservatore Kemi Badenoch shtoi: “Kjo do të krijojë frikë dhe ankth te prindërit – dhe gratë shtatzëna do të vuajnë dhimbje të panevojshme duke i besuar kësaj.”

Dr. Mehmet Oz, administratori i Trump për Qendrat për Shërbimet e Medicare dhe Medicaid (CMS), zbuti paralajmërimin e presidentit, duke i thënë TMZ: “Merrni [Tylenol] kur është e përshtatshme. Nëse keni ethe të larta… mjeku ka shumë të ngjarë të përshkruajë diçka, Tylenol mund të jetë një nga gjërat që ata japin.”

Dr. Sorscher tha për Daily Mail: “Duhet të komunikoni me profesionistët e kujdesit shëndetësor lidhur me çdo ilaç që ju është përshkruar dhe çdo gjë që planifikoni ose konsideroni të merrni. Ka studime që tregojnë se ekspozimi ndaj etheve të larta mund të çojë në komplikime me fëmijën, përfshirë defekte të tubit neural, prandaj është e rëndësishme të kontrollohen ethet; dhe acetaminofeni rekomandohet gjerësisht si i sigurt gjatë shtatzënisë në këtë kohë.”

Dr. Gail Saltz, profesoreshë klinike e asociuar e psikiatrisë në Weill Cornell Medical College në Nju Jork, shtoi: “Shëndeti i nënës ndikon në shëndetin e fetusit. Ethet e larta te një nënë dëmtojnë fetusin, dhe Tylenol, pa ndonjë lidhje të njohur shkakësore me autizmin, do të tregohej patjetër.”

Studiuesit kanë hetuar për vite një lidhje të mundshme mes paracetamolit dhe acetaminofenit dhe autizmit. Disa studime të bujshme kanë sugjeruar se përdorimi i paracetamolit nga nënat mund të lidhet me nivele më të larta të autizmit ose ADHD tek fëmijët. Megjithatë, gjetjet kanë qenë jokonsistente, dhe ekspertët theksojnë se çdo lidhje bazohet në prova të kufizuara dhe kontradiktore.

Studimi më i fundit, i publikuar muajin e kaluar nga studiues të Mount Sinai në Nju Jork dhe Shkollës së Shëndetit Publik të Harvardit, u bëri thirrje grave të marrin paracetamol gjatë shtatzënisë vetëm me këshillën e mjekut. Autorët e studimit pranuan se provat nuk ishin përfundimtare dhe theksuan se rezultatet e tyre nuk vërtetojnë se ilaçi shkakton drejtpërdrejt çrregullime neurozhvillimore. Ata i thanë Daily Mail se administrata Trump po përhapte “dezinformim” rreth punës së tyre dhe studimi theksoi se nevojitet më shumë kërkim dhe lidhja është vetëm një shoqërim. Ata gjithashtu thanë se acetaminofeni “mbetet një mjet i rëndësishëm për pacientët shtatzëna dhe mjekët e tyre.”

Kenvue, prodhuesi i Tylenol-it, kishte bërë përpjekje të përsëritura për të parandaluar njoftimin e zotit Trump. Sipas Wall Street Journal, shefi ekzekutiv i përkohshëm Kirk Perry u takua me sekretarin e shëndetësisë së SHBA-së, Robert F. Kennedy Jr., më herët këtë muaj për të argumentuar se produkti mbetet një mënyrë e sigurt dhe jetike për lehtësimin e etheve te gratë shtatzëna.

Tylenol është më i njohuri nga më shumë se 600 ilaçe që përmbajnë paracetamol ose acetaminophen si përbërës aktiv, të cilat përfshijnë medikamente pa recetë për të ftohtin dhe gripin. Paracetamoli përdoret gjerësisht nga gratë shtatzëna për të trajtuar dhimbjet, dhimbjet e kokës dhe ethet, dhe mbetet ilaçi i rekomanduar i “zgjedhjes së parë” nga NHS gjatë shtatzënisë – por vetëm për periudha të shkurtra dhe në dozën më të ulët efektive.

Kolegji Amerikan i Obstetërve dhe Gjinekologëve gjithashtu konfirmoi sigurinë dhe përfitimet e ilaçit gjatë shtatzënisë. Grupi tha: “Acetaminofeni është një nga opsionet e pakta të disponueshme për pacientët shtatzëna për të trajtuar dhimbjen dhe ethet, të cilat mund të jenë të dëmshme për personat shtatzënë kur lihen pa trajtuar. Sugjerimet se përdorimi i acetaminofenit gjatë shtatzënisë shkakton autizëm janë jo vetëm shumë shqetësuese për klinicistët, por edhe të papërgjegjshme kur konsiderohet mesazhi i dëmshëm dhe konfuz që u dërgojnë pacientëve shtatzëna, përfshirë ato që mund të kenë nevojë të mbështeten te ky ilaç i dobishëm gjatë shtatzënisë.”

Ky nuk është rasti i parë që Tylenol përballet me kritika. Në fillim të viteve 1980, shtatë persona vdiqën në Çikago pasi morën kapsula Tylenol të kontaminuara me cianid kaliumi, duke shkaktuar panik në të gjithë vendin. Prodhuesi Johnson & Johnson reagoi duke prezantuar paketim të sigurt nga manipulimi, duke përfshirë vula dhe veçori të tjera që tregonin qartë nëse një produkt ishte ndërhyrë. Këto mbrojtje u bënë shpejt standard i industrisë për të gjitha ilaçet pa recetë.

Në vitin 2023, Johnson & Johnson ndau Tylenol-in, së bashku me markat si Listerine dhe Neutrogena, në një kompani të re të pavarur, Kenvue. /Daily Mail/GazetaExpress/