OKB thotë se lindshmëria në botë është në ‘rënie të paparë’

Lajme

Gazeta Express

10/06/2025 9:51

Namrata Nangia dhe bashkëshorti i saj kanë luajtur me idenë e të pasurit një fëmijë tjetër që kur lindi vajza e tyre pesëvjeçare.

Por gjithmonë kthehet në një pyetje: ‘A mund ta përballojmë dot?’

Ajo jeton në Mumbai dhe punon në një industri farmaceutike, burri i saj punon në një kompani gomash. Por kostot e të pasurit një fëmijë janë tashmë të tepërta – tarifat e shkollimit, autobusi i shkollës, mësimet e notit, madje edhe shkuarja te mjeku i përgjithshëm është e kushtueshme.

Ishte ndryshe kur Namrata po rritej. “Ne shkonim në shkollë, asgjë jashtëshkollore, por tani duhet ta çosh fëmijën tënd në not, duhet ta çosh në vizatim, duhet të shohësh se çfarë tjetër mund të bëjë.”

Sipas një raporti të ri nga Fondi i Popullsisë i Kombeve të Bashkuara (UNFPA), agjencia e OKB-së për të drejtat riprodhuese, situata e Namratës po bëhet një normë globale, shkruan BBC, përcjell portali rtv21.tv

Agjencia ka mbajtur qëndrimin e saj më të fortë deri më tani ndaj rënies së lindshmërisë, duke paralajmëruar se qindra miliona njerëz nuk janë në gjendje të kenë numrin e fëmijëve që duan, duke përmendur koston penguese të prindërimit dhe mungesën e një partneri të përshtatshëm si disa nga arsyet.

UNFPA anketoi 14,000 njerëz në 14 vende në lidhje me qëllimet e tyre për fertilitet. Një në pesë tha se nuk ka pasur ose nuk pret që të ketë numrin e dëshiruar të fëmijëve.

Vendet e anketuara – Koreja e Jugut, Tailanda, Italia, Hungaria, Gjermania, Suedia, Brazili, Meksika, SHBA-ja, India, Indonezia, Maroku, Afrika e Jugut dhe Nigeria – përbëjnë një të tretën e popullsisë globale.

Ato janë një përzierje vendesh me të ardhura të ulëta, të mesme dhe të larta, si dhe vende me lindshmëri të ulët dhe të lartë. UNFPA anketoi të rinjtë dhe ata që kanë kaluar moshën riprodhuese.

“Bota ka filluar një rënie të paparë të normave të fertilitetit”, thotë Dr. Natalia Kanem, drejtuese e UNFPA-së.

“Shumica e njerëzve të anketuar duan dy ose më shumë fëmijë. Shkalla e fertilitetit po bie kryesisht sepse shumë ndihen të paaftë të krijojnë familjet që duan. Dhe kjo është kriza e vërtetë”, thotë ajo.

“Ta quajmë këtë krizë, duke thënë se është reale. Ky është një ndryshim mendoj unë”, thotë demografja Anna Rotkirch, e cila ka hulumtuar qëllimet e fertilitetit në Evropë dhe këshillon qeverinë finlandeze për politikat e popullsisë.

“Në përgjithësi, ka më shumë nënvlerësim sesa tejkalim të idealeve të fertilitetit”, thotë ajo. Ajo e ka studiuar këtë gjë gjerësisht në Evropë dhe është e interesuar ta shohë të reflektohet në një nivel global.

Ajo u habit gjithashtu nga numri i të anketuarve mbi 50 vjeç (31%) që thanë se kishin më pak fëmijë nga sa donin.

Sondazhi, i cili është një program pilot për kërkime në 50 vende më vonë këtë vit, ka fushëveprim të kufizuar. Kur bëhet fjalë për grupmoshat brenda vendeve, për shembull, madhësia e mostrës është shumë e vogël për të nxjerrë përfundime.

Por disa gjetje janë të qarta.

Në të gjitha vendet, 39% e njerëzve thanë se kufizimet financiare i penguan të kishin një fëmijë.

Përgjigja më e lartë ishte në Kore (58%), ndërsa më e ulëta në Suedi (19%).

Në total, vetëm 12% e njerëzve përmendën infertilitetin – ose vështirësinë në ngjizje – si një arsye për të mos pasur numrin e fëmijëve që dëshironin. Por kjo shifër ishte më e lartë në vende si Tajlanda (19%), SHBA-ja (16%), Afrika e Jugut (15%), Nigeria (14%) dhe India (13%).

“Kjo është hera e parë që [OKB] ka folur me të vërtetë për çështjet e lindshmërisë së ulët”, thotë Prof. Stuart Gietel-Basten, demograf në Universitetin e Shkencës dhe Teknologjisë të Hong Kongut.

Deri vonë, agjencia u përqendrua shumë te gratë që kanë më shumë fëmijë nga sa dëshirojnë dhe te “nevojën e paplotësuar” për kontracepsion.

Megjithatë, UNFPA po bën thirrje për kujdes në përgjigje të lindshmërisë së ulët.

“Tani për tani, ajo që po shohim është shumë retorikë katastrofe, qoftë mbipopullim apo tkurrje e popullsisë, gjë që çon në këtë lloj përgjigjeje të ekzagjeruar, dhe nganjëherë një përgjigje manipuluese”, thotë Dr. Kanem.

“Për sa i përket përpjekjes për t’i bërë gratë të kenë më shumë fëmijë, ose më pak.”

Ajo thekson se 40 vjet më parë, Kina, Koreja, Japonia, Tailanda dhe Turqia ishin të gjitha të shqetësuara se popullsia e tyre ishte shumë e lartë. Deri në vitin 2015, ato donin të rrisnin pjellorinë.

“Ne duam të përpiqemi sa më shumë të jetë e mundur për të shmangur që këto vende të zbatojnë çdo lloj politike paniku”, thotë Prof. Gietel-Basten.

“Po shohim lindshmëri të ulët, plakje të popullsisë, stagnim të popullsisë që përdoren si justifikim për të zbatuar politika nacionaliste, anti-migrante dhe politika konservatore gjinore”, thotë ai.

UNFPA zbuloi se një pengesë edhe më e madhe për fëmijët sesa financat ishte mungesa e kohës. Për Namratën në Mumbai kjo tingëllon e vërtetë.

Ajo kalon të paktën tre orë në ditë duke udhëtuar për në zyrë dhe duke u kthyer. Kur kthehet në shtëpi është e rraskapitur, por dëshiron të kalojë kohë me vajzën e saj. Familja e saj nuk fle shumë.

“Pas një dite pune, padyshim që ke atë ndjenjë faji, si nënë, që nuk po kalon mjaftueshëm kohë me fëmijën tënd”, thotë ajo.

“Pra, ne do të përqendrohemi vetëm në një.”