Objekti misterioz ndëryjor po ndryshon trajektore në mënyra të pashpjegueshme teksa i afrohet Tokës

Mistere

Gazeta Express

10/09/2025 22:45

Imazhi më i fundit i objektit misterioz ndëryjor që po kalon me shpejtësi nëpër Sistemin tonë Diellor ka zbuluar se ai po ndryshon formë dhe ngjyrë.

Një ekip astronomësh austriakë e kapi objektin, të njohur si 3I/ATLAS, më 7 shtator, duke gjetur se shkëlqimi i tij dikur i kuqërremtë kohët e fundit është kthyer në jeshil.

Shkencëtarët thanë se këto ndryshime janë të pazakonshme dhe nuk shpjegohen plotësisht nga modelet aktuale të kometave.

“Gjatë eklipsit të plotë hënor, ne kapëm një imazh të detajuar të Kometës 3I/ATLAS nga qielli i errët i Namibisë,” tha astronomi Michael Jäger.

“Duke kombinuar disa ekspozime në dritë blu, jeshile dhe të kuqe, arritëm të shohim qartë komën e pasur me gaz të kometës.”

Të dhënat e publikuara këtë javë nga ekipi i teleskopit ATLAS treguan gjithashtu se reja e dritës përreth 3I/ATLAS rritej më shpejt kur objekti ishte larg Diellit dhe ngadalësohej ndërsa afrohej.

Ekipi sugjeroi se kjo ndodhi sepse objekti kaloi nga shpërndarja e dritës së diellit mbi pluhurin e kuq në sipërfaqen e tij, në çlirimin e grimcave të vogla, të shndritshme dhe të akullta, gjë që e bëri pluhurin përreth më reflektues.

3I/ATLAS pritet të bëjë afrimin më të madh me Tokën më 19 dhjetor 2025, në një distancë prej 168 milionë miljesh – e njëjta largësi mes planetit tonë dhe Marsit.

Fizikani i Harvardit Avi Loeb ndau zhvillimet e ekipit austriak në postimin e tij më të fundit në blog, duke sugjeruar se transformimi nga ngjyra e kuqe në jeshile-blu vinte si rezultat i rritjes së fortë të prodhimit të cianidit (CN), siç raportoi Very Large Telescope më 25 gusht, i cili gjeti se 3I/ATLAS po lëshon CN me 20 gram në sekondë.

Teksa 3I/ATLAS i afrohej Diellit, ai lëshoi shumë më tepër cianid dhe nikel (pa asnjë gjurmë hekuri), me sasinë që u rrit me shpejtësi të jashtëzakonshme, duke ndjekur një model përafërsisht proporcional me fuqinë e nëntë të distancës nga Dielli, shpjegoi Loeb.

Fizikani ka sugjeruar se 3I/ATLAS mund të jetë një sondë aliene, duke përmendur madhësinë e tij të jashtëzakonshme, shkëlqimin ekstrem dhe mungesën e bishtit.

Megjithatë, astronomët austriakë vunë në dukje se koma ishte e dukshme qartë në të dhënat e tyre.

“Bishtin e dokumentuar nga teleskopi Hubble mezi u rrit dhe vetëm u bë pak më i ndritshëm,” i tha Jäger Daily Mail-it.

“Në fillim të shtatorit, objekti arriti pikën ku kometat e pasura me gaz fillojnë të bëhen aktive. Më 28 gusht pamë që bishti po bëhej më i ndritshëm. Disa ditë më vonë, pamë fillimin e zhvillimit të një kome gazi në imazhet e marra me filtër blu.

“Imazhet më të thelluara të marra gjatë eklipsit të plotë hënor më 7 shtator tashmë tregojnë një komë blu-jeshile dhe një bisht. Të gjitha këto mund të shpjegohen me zhvillimin e një komete. Objekti ka udhëtuar në thellësitë e hapësirës për miliarda vjet, është bombarduar nga rrezatimi dhe ka formuar një shtresë të trashë, e cila vetëm tani po çahet.”

Ndryshe nga objekti i parë ndëryjor, 1I/ʻOumuamua, i cili nuk tregoi shenja gazi ose pluhuri, dhe i dyti, 2I/Borisov, i cili u soll si një kometë tipike, 3I/ATLAS shfaq veçori unike, përfshirë anti-bishtin, ndryshime ekstreme ngjyrash dhe një komë gjigante.

Ndërsa ekipi austriak ka hedhur poshtë teorinë e Loeb-it, fiziku tha se ai po merr parasysh vetëm të dhënat aktuale.

Loeb së fundmi përmendi gjetjet e teleskopit Very Large Telescope, duke theksuar se si ai zbuloi një re të pazakonshme nikeli nga objekti.

Ndryshe nga kometat natyrore, të cilat gjithmonë lëshojnë nikel bashkë me hekur, 3I/ATLAS tregon elementin metalik pa ndonjë gjurmë hekuri.

Loeb shpjegoi se ky nënshkrim i nikelit është një shenjë tipike e prodhimit industrial të aliazheve të nikelit.

“A është ky anomali një tjetër dëshmi për një origjinë të mundshme teknologjike të 3I/ATLAS?” shkroi Loeb në blog.

“Studimi sugjeron që formimi kimik ndodh përmes kanalit të karbonil-nikelit, një proces jashtëzakonisht i rrallë në kometa, por një teknikë standarde në rafinimin industrial të nikelit,” shtoi ai.

Studimi i ri, i botuar nga astrofizikanët në Kili në fund të gushtit, zbuloi se 3I/ATLAS po çliron nikel me rreth pesë gram në sekondë dhe cianid me 20 gram në sekondë, me të dyja që rriten ndjeshëm teksa objekti afrohet me Diellin.

Studiuesit vunë re se mekanizmat që nxisin këto emetime nuk janë tipike të proceseve natyrore të kometave.

Ata hipotezuan se nikeli mund të çlirohet nga pluhuri përmes proceseve të buta, si drita e diellit, e cila e avullon ose shpërbën komponimet e vogla që përmbajnë nikel. /GazetaExpress/