Një substancë e re mund të jetë gjetur në bërthamën e Tokës

Shqiperi

Gazeta Express

17/11/2022 21:09

Ka shumë që ne nuk dimë për Tokën, si për shembull si u krijua jeta në Tokë? Por ne gjithashtu nuk dimë shumë për përbërjen e vetë planetit dhe se sa e vjetër është bërthama e Tokës.

Një studim i ri mund të kthejë gjithçka që mendojmë se dimë për bërthamën e brendshme të Tokës. Tashmë studiuesit thonë se bërthama e Tokës nuk është një top i ngjeshur i ngurtë prej aliazh hekuri, as një bërthamë plotësisht e lëngshme. Në vend të kësaj, studimi i ri propozon që bërthama e brendshme e Tokës është një përzierje e butë e elementeve të tilla si silikoni, karboni, oksigjeni dhe hidrogjeni.

Studiuesit e publikuan letrën në revistën Nature më 9 shkurt, tek ofrohet një vështrim interesant në thelbin e planetit tonë. Fillimisht, shkencëtarët besonin se bërthama e brendshme e Tokës ishte e përbërë nga një top shumë i ngjeshur prej aliazhi të ngurtë hekuri. Megjithatë, gjetjet e paraqitura në punim duket se tregojnë për diçka ndryshe.

Së pari, studiuesit vërejnë se të kuptuarit e bërthamës së brendshme të Tokës është e vështirë për disa arsye. Kryesorja midis tyre është fakti se vëzhgimet sizmologjike kanë treguar një strukturë të ndërlikuar që duket se ka pak kuptim. Një nga problemet e pazgjidhura aktualisht me të kuptuarit e bërthamës së Tokës është se ajo përmban një shpejtësi të ulët të valëve prerëse që nuk krahasohet me shpejtësitë e zërit që gjenden në hekurin dhe lidhjet e hekurit. Kjo i ka bërë studiuesit të besojnë se bërthama përfshin gjithashtu elementë të lehtë që i nënshtrohen një gjendje superionike, në vend të një gjendjeje të ngurtë. Studiuesit përdorën simulime kompjuterike për t’u përpjekur të kuptonin se nga është bërë bërthama.

“Duke përdorur simulime të dinamikës molekulare, ne zbulojmë se hidrogjeni, oksigjeni dhe karboni në hekur, transformohen në një gjendje supersonike në kushtet e bërthamës së brendshme, duke treguar koeficientë të lartë difuzioni si një lëng,” shkruhet në studim.

Një studim tjetër i kryer në vitin 2021 duket se sugjeron të njëjtën gjë. Në atë studim, studiuesit dërguan valë sizmike nëpër thelbin e planetit. Ato valë zbuluan se bërthama e brendshme e Tokës nuk është plotësisht hekur i fortë. Në vend të kësaj, është më shumë një substancë e butë.

Sigurisht, nuk ka asnjë mënyrë reale për të treguar saktësisht se çfarë është thelbi i brendshëm i Tokës pa e parë atë vetë. Fatkeqësisht, dërgimi i një sondë në thellësi të Tokës është i pamundur. Kjo është arsyeja pse studiuesit u fokusuan në simulimet kompjuterike për studimin e tyre të fundit. Rezultatet nga ato simulime treguan se bërthama e brendshme e Tokës në vend të kësaj mund të përbëhet nga hekur i ngurtësuar.

Nëse këto teori rezultojnë të vërteta, mund të na ndihmojë të kuptojmë shumë rreth asaj se pse bërthama e Tokës duket se ndryshon vazhdimisht. Kjo mund të hedhë dritë mbi mënyrën se si planeti gjeneron fushën e tij magnetike./Gazeta Express