Në Kalendar / Ayn Rand

Arte

Gazeta Express

02/02/2023 16:20

Më 2 shkurt 1905 lindi Ayn Rand, romanciere dhe filozofe ruso-amerikane. U nda nga jeta në vitin 1982.

Ayn Rand (1905, Shën Pjetërburg – 1982, Nju Jork) ishte një shkrimtare dhe filozofe amerikane. Ajo është shkrimtarja e parë që ka mbrojtur në mënyrë të flaktë një ideologji të bazuar në lirinë individuale, egoizmin racional, etik dhe kapitalizmin ekstrem “laissez – faire”. Librat dhe mendimi i saj kanë qenë shumë ndikues në SHBA.

Për të krijuar historitë dhe personazhet e saj të pazakontë, Rand-it iu desh të përcaktonte idetë dhe parimet e reja që drejtojnë heronjtë e saj. Ajo duhej të krijonte një filozofi të re. “Unë jam e interesuar për parimet filozofike,” shkroi ajo, “vetëm pasi ato ndikojnë në ekzistencën aktuale të njerëzve; dhe tek burrat, vetëm pasi ato pasqyrojnë parimet filozofike.”

Për Rand-in, filozofia nuk është një temë ezoterike, por një forcë e përditshme që i jep formë jetës individuale dhe historisë njerëzore. Ju duhet të keni një pikëpamje për llojin e botës në të cilën jetoni, për mënyrën më të mirë për ta kuptuar dhe për t’u marrë me të dhe për atë që duhet të synoni në jetë. Zgjedhja juaj e vetme është nëse premisat tuaja filozofike fitohen nga të menduarit tuaj të pavarur apo përthithen pa diskutim nga ata që ju rrethojnë.

Formalisht, Rand e quajti filozofinë e saj “Objektivizëm”, por joformalisht ajo e quajti atë “një filozofi për të jetuar në tokë”.

Gjatë jetës së saj, Rand u bë një figurë e famshme dhe e diskutueshme. Një nder autoret më të shitura, ajo e çoi mesazhin e saj edhe në klasat universitare, në Hollywood, në Kongres, në faqen editoriale, në emisionet e bisedave dhe programet radiofonike. Prania e saj është rritur vetëm që nga vdekja e saj në 1982, pasi filozofia e saj është bërë më e njohur. Sot, librat e saj janë shitur në miliona, dhe ajo është subjekt i një dokumentari të nominuar për Oscar, një pulle postare në SHBA, kurse universitare dhe një shoqëri filozofike kushtuar studimit të mendimit të saj.

Të ushqyer nga vizioni i saj për njeriun si një qenie heroike dhe nga filozofia origjinale që qëndron pas tij, gjithnjë e më shumë njerëz, nga të gjitha sferat e jetës, nga biznesmenët te studentët te profesorët, te atletët te artistët, thonë të njëjtën gjë: “Shkrimet e Ayn Rand ndryshuan jetën time.”

/Express/