Ndriçimi gjatë natës lidhet me rrezik më të lartë për sëmundje të zemrës – madje edhe nga përdorimi i telefonit para gjumit

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

03/11/2025 23:21

Një studim i ri ka zbuluar se ndriçimi artificial gjatë natës mund të rrisë ndjeshëm rrezikun për zhvillimin e sëmundjeve të rënda të zemrës, përfshirë infarktin dhe goditjet në tru.

Studiuesit, të financuar nga Shoqata Amerikane e Zemrës (AHA), arritën në këtë përfundim pasi analizuan skanime të trurit dhe imazhe satelitore të ndriçimit gjatë natës në zonat ku jetonin pjesëmarrësit në studim.

Si u krye studimi

Në kërkimin e tyre u përfshinë 466 të rritur me një moshë mesatare prej 55 vjeç, të cilët kishin kryer skanime PET/CT në Spitalin e Përgjithshëm të Massachusetts, në Boston, gjatë viteve 2005–2008.

Duke kombinuar këto skanime, studiuesit matën aktivitetin e stresit në tru dhe inflamacionin e arterieve në një proces të vetëm.

Rezultatet e secilit person u krahasuan me sasinë e ndriçimit artificial të natës përreth banesës së tyre, të matur me të dhënat e Atlasit Botëror të Ri të Ndriçimit të Qiellit (2016), që përjashton burime natyrore si dritën e hënës apo yjeve.

Në përfundim të periudhës së ndjekjes (në vitin 2018), u zbulua se 79 pjesëmarrës – ose rreth 17% e grupit – kishin zhvilluar probleme serioze kardiovaskulare.

Çfarë treguan rezultatet

Sipas studiuesve, personat që ishin të ekspozuar ndaj niveles më të larta të ndriçimit artificial gjatë natës kishin aktivitet më të lartë të stresit në tru, inflamacion më të madh të enëve të gjakut, dhe rrjedhimisht rrezik më të lartë për sëmundje të zemrës.

Një rritje e lehtë e ekspozimit ndaj dritës u lidh me një rritje të rrezikut për sëmundje të zemrës me 35% gjatë 5 viteve dhe 22% gjatë 10 viteve.

“Më shumë dritë – më shumë rrezik”

Autori kryesor i studimit, Dr. Shady Abohashem, drejtues i programeve të imazherisë kardiake në Massachusetts General Hospital, tha:

“Gjetëm një lidhje gati lineare mes dritës së natës dhe sëmundjeve të zemrës – sa më shumë ekspozim ndaj dritës, aq më i madh rreziku.

Edhe rritjet e vogla në ndriçim gjatë natës shoqëroheshin me stres më të lartë të trurit dhe arterieve.”

Sipas tij, kur truri percepton stres, aktivizon sinjale që nxisin reagimin imunitar dhe inflamacionin e enëve të gjakut. Me kalimin e kohës, ky proces ngurtëson arteriet dhe rrit rrezikun për infarkt apo goditje në tru.

Faktorë që e përkeqësojnë rrezikun

Efekti i ndriçimit artificial ishte edhe më i fortë te pjesëmarrësit që jetonin në zona me zhurmë të lartë trafiku apo stres mjedisor e social shtesë.

Dr. Abohashem sugjeroi që qytetet të reduktojnë ndriçimin e panevojshëm publik, të përdorin dritat me sensorë lëvizjeje dhe të nxisin ndërgjegjësimin për “higjienën e dritës”.

“Ky studim tregon se ndotja e dritës nuk është vetëm bezdi – mund të jetë rrezik real për zemrën.

Ne shpresojmë që mjekët dhe politikëbërësit ta marrin seriozisht ekspozimin ndaj dritës gjatë natës kur zhvillojnë strategjitë parandaluese.”

Ai shtoi gjithashtu se individët mund të limitojnë dritën brenda në shtëpi, të mbajnë dhomat e gjumit të errëta, dhe të shmangin përdorimin e ekraneve (si telefonat apo televizorët) para gjumit.

Kufizimet e studimit

Autorët theksojnë se ky ishte një studim vëzhgues, i bazuar në të dhëna të mbledhura më parë, dhe nuk mund të provojë drejtpërdrejt shkakun dhe pasojën.

Për më tepër, pjesëmarrësit ishin kryesisht të bardhë (rreth 90%) dhe të ndjekur nga i njëjti spital, gjë që kufizon vlefshmërinë për popullata më të gjera.

Rezultatet e plota të studimit do të prezantohen këtë javë në konferencën shkencore të Shoqatës Amerikane të Zemrës, në New Orleans.

Ndotja e dritës, një rrezik i nënvlerësuar

Kjo nuk është hera e parë që shkencëtarët lidhin ndotjen e dritës me probleme serioze shëndetësore.

Studime të mëparshme kanë treguar se ndriçimi gjatë natës mund të rrisë ritmin e zemrës edhe gjatë gjumit, ndërsa ekspozimi i vazhdueshëm ndaj dritës mund të çrregullojë ritmet natyrore biologjike (circadiane), duke ndikuar në funksionet hormonale dhe imunitare të trupit.

Këto çrregullime janë lidhur me rrezik më të lartë për sëmundje të arterieve koronare, infarkt, insuficiencë kardiake, aritmi dhe goditje në tru.

Këshilla për shëndetin e zemrës

Mjekët theksojnë se parandalimi mbetet arma më e mirë kundër sëmundjeve të zemrës.

Këshillohet:

të kufizohet ekspozimi ndaj dritës gjatë natës,

të shmanget përdorimi i telefonit apo televizorit para gjumit,

të zëvendësohen ushqimet e yndyrshme me fruta, perime dhe drithëra,

të ndalohet duhani dhe alkooli,

të rritet aktiviteti fizik ditor.

Në errësirë fle zemra e qetë.

Ruajeni shëndetin tuaj – dhe errësirën që i duhet trupit për t’u rikuperuar. /GazetaExpress/