Ministri ukrainas i Kulturës Oleksandr Tkachenko ka akuzuar Rusinë për atë që ai e quan “gjenocid kulturor” në vendin e tij.
Ai thotë se 160 kisha ukrainase dhe të paktën dy muze janë shënjestruar qëllimisht nga trupat ruse thjesht sepse përfaqësojnë identitetin e veçantë kulturor të Ukrainës.
Vetëm në Kharkiv, rreth 500 ndërtesa janë të listuara si me rëndësi arkitekturore historike. Sipas një organi që dokumenton vendet e trashëgimisë së dëmtuar, shumica janë në qendrën e dendur historike të qytetit, në të cilën janë përqendruar sulmet ajrore ruse.
Në të gjithë vendin, vullnetarët janë bashkuar në një përpjekje të madhe për të hequr objekte me vlerë nga vendet që konsiderohen të jenë nën kërcënimin e sulmit, ndërsa sulmi i plotë i Rusisë ndaj Ukrainës i afrohet kufirit shtatëmujor.
“Për bindjen time, është me siguri gjenocid. Nuk ka të bëjë vetëm me njerëzit, dua të them jetën dhe territorin njerëzor. Ka të bëjë gjithashtu me identitetin tonë që përfaqëson trashëgiminë tonë kulturore, gjuhën tonë, historinë.
“Sapo Putini dhe regjimi i tij mohojnë identitetin e ukrainasve, ata po përpiqen të shkatërrojnë gjithçka që lidhet me trashëgiminë kulturore”, tha Oleksandr Tkachenko për Euronews.
Në një përpjekje për të përshpejtuar misionin e shpëtimit, Ministria e Kulturës e Ukrainës ka bashkëpunuar me Uber.
Gjigandi i teknologjisë amerikane ka zhvilluar një version të personalizuar të aplikacionit të tij për të transportuar mbrojtësit atje ku ata janë të nevojshëm.
CEO i kompanisë Dara Khosrowshahi tha për Euronews se furgonët Uber kanë transportuar ekipe pa pagesë midis vendeve të evakuimit dhe ruajtjes.
“Kjo ka të bëjë me krenarinë kombëtare. Ka të bëjë me identitetin, historinë e saj. Kultura ukrainase është një kulturë e thellë që meriton të mbrohet,” thotë Khosrowshahi.
“Natyrisht, fokusi që herët, dhe në mënyrë të përshtatshme, ishte te jeta dhe ushqimi.
“Por historia e Ukrainës është diçka që ne të gjithë duhet të bashkohemi për ta ruajtur sa më mirë në këtë luftë tragjike që po ndodh”, shton CEO i Uber.
Në pjesët e pushtuara të Ukrainës, Moska po përpiqet në mënyra të ndryshme të imponojë gjuhën dhe kulturën ruse mbi popullsinë vendase.
Për ukrainasit, lufta nuk ka të bëjë vetëm me jetë dhe territor, por është një betejë ekzistenciale për mbijetesë kulturore.
“Regjistrimi i shkatërrimit do të ndihmojë gjithashtu në procedimet penale. Ne shohim dëme serioze të trashëgimisë në të gjithë vendin. Është gjenocid ndaj popullit ukrainas dhe gjenocid ndaj kulturës ukrainase,” thotë arkitektja Kateryna Kuplytska.
Disa kritikë sugjerojnë se është e kotë të dokumentohen ndërtesat historike me detaje kaq të përpikta, ndërsa lufta është ende e ndezur dhe njerëzit po vdesin çdo ditë.
Por Tetyana Pylyptshuk, drejtoresha e muzeut letrar të Kharkiv, lutet të ndryshojë.
“Kultura është baza e gjithçkaje. Nëse kultura do të ishte zhvilluar mirë, njerëzit ndoshta nuk do të vdisnin dhe nuk do të kishte luftë,” thotë ajo.
Pylyptshuk, e cila gjithashtu është pjesë e komisionit për vendet historike të dëmtuara, ka dërguar shumicën e koleksioneve të saj muzeale në Ukrainën perëndimore për t’i mbrojtur ato nga dëmtimet dhe, nga plaçkitjet.
“Sot, të gjithë e kuptojnë këtë. Ndoshta ata nuk ishin aq të vëmendshëm për trashëgiminë tonë kulturore më parë… por kur e humbet, dhemb.”/Euronews