Medikamenti i krijuar për trajtimin e Alzheimer-it mund të përdoret për adoleshentët me autizëm

Gazeta Express

01/10/2025 19:30

Një pilulë e krijuar për trajtimin e Alzheimer-it mund të ndihmojë adoleshentët me autizëm të përmirësojnë aftësitë e tyre të komunikimit, tregojnë kërkimet.

Shkencëtarët kanë sugjeruar më herët se medikamenti ditor memantine mund të jetë efektiv në ndihmën për sjelljet e personave me autizëm, si vështirësitë me kontaktin me sy, hiperaktivitetin dhe kuptimin e emocioneve.

Por rezultatet kanë qenë të përziera në përgjithësi.

Tani, studiuesit që kanë ndjekur dhjetëra adoleshentë amerikanë me autizëm, kanë zbuluar se mbi gjysma e atyre që morën ilaçin, i cili ngadalëson rënien e trurit dhe mbron qelizat nervore, panë përmirësim në aftësitë e tyre të komunikimit shoqëror.

Në kontrast, vetëm një e pesta e atyre që morën placebo shfaqën të njëjtin efekt.

Ekspertët sot sugjeruan se ky ilaç mund të jetë një “opsion trajtimi efikas” për një “pjesë të konsiderueshme” të pacientëve me autizëm. Megjithatë, ata paralajmëruan se kërkime të tjera janë të domosdoshme për ta vërtetuar këtë.

Memantine, i njohur gjithashtu si Ebixa, është krijuar fillimisht për Alzheimer dhe është miratuar për përdorim tek pacientët e NHS që nuk reagojnë ndaj trajtimeve të tjera.

Ai funksionon duke bllokuar efektet e kimikatit të trurit glutamate, i cili besohet të jetë i përfshirë në zhvillimin e demencës.

Duke shkruar në revistën JAMA Open Network, shkencëtarët e Spitalit të Përgjithshëm të Massachusetts në Boston thanë:

“Adoleshentët që morën memantine kishin 4.8 herë më shumë gjasa të përgjigjeshin ndaj trajtimit krahasuar me placebo.

“Memantine tek adoleshentët me autizëm pa aftësi të kufizuara intelektuale u tolerua mirë dhe u shoqërua me përmirësime të ndjeshme në sjelljet autike.

“Kjo gjetje sugjeron gjithashtu se memantine mund të jetë një opsion trajtimi relativisht efikas, që potencialisht mund të çojë në rezultate më të mira për një pjesë të konsiderueshme të pacientëve.”

Në provë, studiuesit ndoqën 42 fëmijë me moshë mesatare 13 vjeç.

Gjatë një ndjekjeje 12-javore, ata zbuluan se 56 për qind e atyre që morën memantine patën “ulje klinikisht të rëndësishme të deficiteve sociale”.

Rreth gjysma shfaqën ashpërsi minimale deri të lehtë të simptomave të autizmit, thanë shkencëtarët.

Në kontrast, vetëm 21 për qind e grupit placebo panë një përmirësim klinikisht të rëndësishëm.

Ata zbuluan gjithashtu se memantine ishte më efektive tek të rinjtë me autizëm që kishin “niveli të lartë të glutamatit”.

Zakonisht, fëmijët me autizëm mund të kenë nivele më të larta të glutamatit se të tjerët, gjë që sugjeron se ilaçi ishte më efektiv tek ata me probleme më të rënda në komunikim.

Shumë glutamat në tru mund të shkaktojë mbistimulim të qelizave nervore.

Nivelet e larta të glutamatit mund të shkaktojnë simptoma si dhimbje koke, tension muskujsh, dobësi trupore dhe ndjeshmëri të shtuar ndaj dhimbjes.

Studiuesit thanë se këto gjetje ishin një “tipar dallues kyç i provës”.

Megjithatë, ata shtuan: “Edhe pse këto rezultate janë premtuese, përfundime përfundimtare mbi efikasitetin e niveleve të glutamatit si tregues për ilaçin, do të duhen prova më të mëdha dhe më të kontrolluara.”

Shkencëtarët pranuan gjithashtu disa kufizime të studimit, përfshirë faktin që adoleshentët e përfshirë ishin “kryesisht të bardhë”, ndaj gjetjet “mund të mos jenë të përgjithshme për grupet e tjera racore dhe etnike”.

Gjithashtu, prova përfshiu vetëm adoleshentë me autizëm që nuk kishin “aftësi të kufizuara intelektuale”, gjë që mund të mos përfaqësojë të gjithë fëmijët me autizëm, theksuan ata.

Këto gjetje vijnë ndërkohë që kërkesa për vlerësime të autizmit ka arritur nivele rekord pas Covid-it.

Shifrat e NHS tregojnë se gati 130,000 të mitur nën 18 vjeç në Angli po prisnin për një vlerësim në dhjetor 2024.

Ekspertët e kanë përshkruar këtë si një “krizë të padukshme”, pasi shërbimet vazhdimisht nuk po arrijnë të përballojnë kërkesën në rritje.

Vitin e kaluar, Komisionerja për Fëmijët paralajmëroi se fëmijët që mbeten me vite në lista pritjeje, në fakt po “vidhen” nga fëmijëria e tyre.

Autizmi nuk është sëmundje dhe është i pranishëm që nga lindja, megjithëse mund të mos njihet deri në fëmijëri ose edhe shumë më vonë gjatë jetës.

Ai ekziston në një spektër: ndërsa disa persona mund të jetojnë të pavarur me pak mbështetje, të tjerët mund të kenë nevojë për kujdes të përhershëm. /GazetaExpress/