Klinikat e fertilitetit duhet të ndalojnë trajtimet e pabazuara që nuk ndihmojnë njerëzit të kenë fëmijë

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

10/09/2025 21:03

Klinikat e fertilitetit duhet të ndalojnë ofrimin e trajtimeve të pabazuara që nuk ndihmojnë njerëzit të kenë fëmijë, sipas udhëzimeve të reja nga organi rregullator për kujdesin shëndetësor.

Zyrtarët paralajmërojnë se shumë çifte po marrin “shpresa të rreme” dhe inkurajohen të kryejnë procedura të panevojshme dhe të shtrenjta në një kohë të vështirë dhe stresuese.

Udhëzimet këshillojnë kundër disa “shtesave” të njohura që shpesh ofrohen për pacientët privatë dhe ata të NHS në Mbretërinë e Bashkuar, megjithëse nuk ka prova të qarta që funksionojnë.

Megjithatë, ndryshimet do të bëjnë që më shumë njerëz të kenë qasje tek trajtimi i ruajtjes së fertilitetit – si ngrirja e vezëve – përpara se të fillojnë trajtime mjekësore që mund të ndikojnë në mundësinë e tyre për të pasur fëmijë në të ardhmen.

Aktualisht, kjo ofrohet kryesisht për pacientët me kancer, por do të zgjerohet edhe për sëmundje të tjera, tha National Institute of Health and Care Excellence (NICE).

Komiteti i udhëzimeve dëgjoi se pothuajse tre të katërtat e pacientëve po përdorin teste shtesë, trajtime ose teknologji të reja, pavarësisht se shumica nuk janë provuar të funksionojnë.

Kjo përfshin imazhe me kohë të gjatë (time-lapse imaging) dhe terapi komplementare si akupunktura.

Vetëm një e treta e pacientëve thanë se klinika e tyre shpjegoi rreziqet e këtyre shtesave, sipas një sondazhi të Human Fertilisation and Embryology Authority.

Udhëzimet e reja specifikisht këshillojnë kundër injeksionit intracitoplazmatik të spermës (ICSI) për meshkujt me spermë të shëndetshme – ku sperma injektohet direkt në një vezë në laborator.

Endometrial scratch, ku shtresa e mitrës “gërmohet” para trajtimit IVF, gjithashtu konsiderohet një shtesë e pabazuar, po ashtu si kontrolli i shtresës së mitrës në disa rrethana të veçanta.

Profesor Jonathan Benger, shef mjekësor dhe drejtor i përkohshëm i qendrës për udhëzime në NICE, tha:

“Shumë njerëz që shpresojnë të fillojnë një familje po u ofrohen trajtime të shtrenjta që thjesht nuk funksionojnë. Këto shtesa mund të japin shpresa të rreme dhe të detyrojnë njerëzit të kalojnë procedura të panevojshme në një kohë tashmë shumë të vështirë. Udhëzimet tona e bëjnë të qartë se klinikat e fertilitetit duhet të ofrojnë vetëm trajtime që janë provuar se ndihmojnë pacientët të arrijnë qëllimin e tyre për të pasur një fëmijë.”

Udhëzimi nënvizon se pacientët duhet të marrin informacion të plotë për çdo trajtim, duke përfshirë sa është i mundshëm suksesi dhe cilat janë rreziqet.

Dr. Fergus Macbeth, kryetar i komitetit të udhëzimeve për problemet e fertilitetit, shtoi:

“Njerëzit që kalojnë trajtime fertiliteti shpesh janë të gatshëm të provojë çdo gjë që mund t’i ndihmojë të mbeten shtatzënë. Kjo i bën ata të cenueshëm ndaj trajtimeve që duken premtuese, por nuk janë testuar si duhet. Rekomandimet tona synojnë të mbrojnë pacientët dhe të sigurojnë që ata të marrin vetëm kujdes që dihet se funksionon. Klinikat duhet të fokusohen në ofrimin e trajtimeve të provuara, jo në shtesa të pabazuara që mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi.”

Ndërkohë, udhëzimet e reja kanë zgjeruar ndjeshëm se kush mund të ketë qasje në shërbimet e ruajtjes së fertilitetit të NHS, duke përfshirë çdo person që i nënshtrohet trajtimeve mjekësore ose ka sëmundje që mund të dëmtojnë aftësinë e tyre për të pasur fëmijë në të ardhmen.

Kjo përfshin trajtime si kimoterapia ose radioterapia, dhe sëmundje që ndikojnë në organet riprodhuese, si endometrioza e rëndë dhe e përsëritur.

Dr. Macbeth shtoi:

“Këto rekomandime të përditësuara përfaqësojnë një hap të rëndësishëm përpara në ofrimin e ruajtjes së fertilitetit në mënyrë më të aksesueshme dhe të drejtë për çdo person që ka nevojë. Njerëzit që i nënshtrohen trajtimeve që mund të ndikojnë në fertilitetin duhet të bisedojnë me profesionistët e tyre të kujdesit shëndetësor për opsionet që kanë për të ruajtur mundësinë për të pasur fëmijë në të ardhmen.”

Udhëzimi i përditësuar përcakton edhe kush duhet t’i ofrohet IVF, duke e bërë kriterin më të qartë për pacientët dhe ofruesit e kujdesit shëndetësor.

Komiteti i udhëzimeve gjeti prova më të forta se më parë se tre cikle të plota IVF i japin çiftit një mundësi të mirë për të pasur fëmijë, dhe trajtimi përfaqëson një vlerë të mirë për NHS.

Udhëzimet e reja rekomandojnë tre cikle të plota IVF për gratë nën 40 vjeç me probleme fertiliteti që përmbushin kriteret e caktuara, dhe një cikël të plotë IVF për gratë 40 dhe 41 vjeç me probleme fertiliteti dhe kriteret e përcaktuara.

Shumë pacientë të NHS nuk kanë qasje në kaq cikle IVF, pasi autoritetet shëndetësore lokale refuzojnë të financojnë.

Profesor Benger shtoi:

“Provat e konsideruara nga komiteti ynë tregojnë se ofrimi i tre cikleve IVF për gratë nën 40 vjeç me probleme fertiliteti u jep atyre një mundësi të mirë për një shtatzëni të suksesshme. Njohim se NHS përballet me sfida të mëdha financiare, dhe bordet e kujdesit të integruar duhet të vlerësojnë prioritetet lokale kur vendosin se sa cikle IVF do të financojnë.”

Udhëzimi në draft është i hapur për konsultim publik deri më 21 tetor. Komiteti i udhëzimeve të NICE do të marrë parasysh të gjitha reagimet përpara se të publikojë rekomandimet përfundimtare vitin e ardhshëm. /GazetaExpress/