Katër tregime dhe tri ese përmbyllin ciklin e Hesse-s në shqip

Arte

Gazeta Express

13/02/2025 14:42

Serinë prej gjashtëmbëdhjetë librash të autorit Hermann Hesse, Shtëpia Botuese ‘Dukagjini’ e përmbyll me botimin e përbashkët të katër tregimeve dhe tri eseve (Brenda kaosit).

Në këtë koleksion tregimesh, në kontekstin e një shoqërie ku individët shoqërohen nga një tension ndërmjet natyrës së brendshme dhe botës së jashtme, Hesse-ja eksploron brendinë shpirtërore dhe emocionale të qenies. Të gjitha tregimet, në retrospektivë, paraqesin nevojën e autorit për t’i rikthyer kujtimet e së kaluarës, në formë nostalgjie, si dhe mospajtimin për kohën e humbur të së shkuarës, që lë gjurmë të thella, pa dyshim, mbi individin. Hesse na mëson se, kur ne kthehemi në të kaluarën, ne nuk e shohim atë siç ajo ka qenë, por siç do të dëshironim të ishte, në sensin e përjetimit: më e bukur, më plotësuese. Miqtë”, “Në diellin e vjetër”, “Klajni dhe Vagneri” dhe “Vera e fundit e Klingstorit” janë katër tregimet e përzgjedhura që përbëjnë këtë koleksion fantastik të nobelistit.

Në librin e dytë, “Brenda kaosit”, Hesse na ofron tri ese fantastike të botëkuptimit dostojevskian. Për Hesse-n, Dostojevski është shkrimtari që ka kuptuar më së miri esencën komplekse të natyrës njerëzore. Në dy esetë e para, Hesse analizon personazhet e Dostojevskit, Vëllezërit Karamazovë dhe “Idiotin”, idealin e tyre – një ideal aziatiko-okult, i cili nis të bëhet evropian dhe ta gllabërojë shpirtin e Evropës, dhe këtë ai e quan “Rënie të Evropës”. Në esenë e fundit, autori, në mënyrë mjeshtërore, stis një dialog filozofik mes Kebesit dhe Teofilit mbi inovatorët e artit.

Librat janë përkthyer për herë të parë në gjuhen shqipe nga Doreida Gedaj.