Integrimi në BE: Siguria Kibernetike, Prioritet për Maqedoninë e Veriut

Ballina

Gazeta Express

05/09/2025 12:02

Autor: Nazif Selimi

Passive Income
Од обична келнерка до најбогатата жена во Скопје
×
Në prag të integrimit europian, siguria kibernetike mbetet një prioritet kyç për Maqedoninë e Veriut. Bashkimi Europian, përmes direktivave dhe rregulloreve si NIS2 (dhjetor 2022), Cyber Resilience Act (CRA, 2024), Digital Operational Resilience Act (DORA, janar 2025) dhe GDPR (2018), ka ngritur standarde të larta për Integrimi në BE: Siguria Kibernetike, Prioritet për Maqedoninë e Veriut dixhitale dhe të dhënave personale (Reuters, Wikipedia).
Sipas Strategjisë Kombëtare për Sigurinë Kibernetike të miratuar në janar 2025, Maqedonia e Veriut po ndërmerr hapa konkretë për të përmbushur kriteret e BE-së. Sidoqoftë, mbetet shumë punë për të ndërtuar kapacitete teknike dhe operative, bashkëpunim rajonal dhe harmonizim legjislativ për t’u përafruar plotësisht me BE-në (E-governance Academy).
Ekspertët argumentojnë se integrimi në BE nuk është vetëm proces politik, por një mundësi reale ekonomike. Implementimi i këtyre standardeve europiane në Maqedoni pritet të sjellë rritje të investimeve të huaja, hapjen e tregjeve të reja për kompanitë vendore, si dhe zhvillim të vazhdueshëm të burimeve njerëzore në sektorin teknologjik.
Mbrojtja më e mirë kibernetike do të forcojë jo vetëm sigurinë kombëtare, por do ta bëjë Maqedoninë e Veriut një destinacion më atraktiv për kompani ndërkombëtare dhe investitorë të huaj. Si rezultat, ekonomia lokale mund të presë një rritje domethënëse, rritje të punësimit dhe zhvillim të shërbimeve inovative.
Një aspekt tjetër kyç është krijimi i një kulture dixhitale dhe ndërgjegjësimi qytetar mbi rreziqet kibernetike. Edukimi i publikut mbi sigurinë online dhe praktikat më të mira për mbrojtjen e të dhënave personale janë po aq të rëndësishme sa vetë investimet infrastrukturore. BE-ja, përmes Agjencisë ENISA, ofron programe trajnuese dhe mbështetje për ngritjen e kapaciteteve njerëzore në këtë drejtim.
Për më tepër, duke harmonizuar legjislacionin me standardet europiane, Maqedonia e Veriut do të mund të përfitojë nga financimet e ndryshme të BE-së, që do të ndihmojnë në modernizimin e infrastrukturës teknologjike dhe dixhitale të vendit. Kjo do të sigurojë jo vetëm mbrojtje më të mirë kundër kërcënimeve kibernetike, por edhe një bazë të qëndrueshme për zhvillimin ekonomik.
Në fund, përafrimi me standardet e sigurisë kibernetike të BE-së shënon një hap thelbësor drejt zhvillimit të qëndrueshëm dhe stabilitetit afatgjatë ekonomik dhe teknologjik të vendit. Maqedonia e Veriut ka tashmë mundësinë reale për të siguruar një të ardhme të sigurt, inovative dhe të integruar plotësisht në tregun dixhital europian.

Ky shkrim është përgatitur nga pjesmarësit e aktiviteteve të projektit “Me të Rinj, Art dhe Gazetari – Drejt Rrugës së BE-së”, i cili financohet nga Bashkimi Evropian 🇪🇺 përmes ALDA Balkans, Eurothink dhe BIRC.