Ekspertët paralajmërojnë për rrezikun vdekjeprurës të tre erëzave të njohura

Ushqimi/Dieta

Gazeta Express

15/05/2025 21:09

Tre erëza të njohura që përdoren çdo ditë në ushqime të ndryshme – nga ëmbëlsirat te gatimet me curry – mund të bëjnë të pavlefshme ilaçet shpëtimtare, ka paralajmëruar një eksperte e mjekësisë.

Kanelë, shafran i Indisë (turmeric) dhe xhenxhefil – të cilat njihen për uljen natyrale të inflamacionit dhe forcimin e imunitetit – mund të ndikojnë në mënyrën se si trupi përpunon ilaçet, përfshirë ato për tensionin e lartë të gjakut, diabetin dhe infeksionet e zakonshme.

Një studim i fundit zbuloi se përbërësi kryesor i kanellës, cinnamaldehyde, që i jep erëzës aromën dhe shijen karakteristike, aktivizon receptorë që bëjnë që trupi të përpunojë ilaçet më shpejt, duke ulur kështu efektivitetin e tyre.

Sipas shkencëtares Shabana Khan, ata që thjesht e spërkasin kanellën në mëngjes me tërshërë janë të sigurt, por ata që marrin suplemente me kanellë mund të jenë në rrezik.

“Konsumi i tepërt mund të shkaktojë eliminimin shumë të shpejtë të ilaçit nga trupi, duke e bërë atë më pak efektiv,” shpjegoi ajo – transmeton GazetaExpress.

Për disa ilaçe – si ato për hollimin e gjakut – metabolizmi i shpejtuar i shkaktuar nga kanella mund të rrisë rrezikun e gjakderdhjes së rrezikshme, sipas profesoreshës Dipa Kamdar, farmaciste në Universitetin Kingston.

Ajo shtoi se lloji i kanellës gjithashtu ka rëndësi.

“Kanella e vërtetë”, që vjen nga Sri Lanka, ka shumë përfitime shëndetësore, përfshirë antioksidantë dhe ndihmesë në rregullimin e sheqerit në gjak.

Ndërsa lëvorja e kanellës, e zakonshme në supermarkete, përmban nivele të larta të coumarin, që mund të dëmtojë mëlçinë në doza të larta.

Kërkimet gjithashtu sugjerojnë se kanella mund të ndërveprojë me ilaçe të tjera si statinat apo antidepresantët, duke i bërë ato më pak ose më shumë efektive.

🟡 Shafrani i Indisë (turmeric) – i lidhur me dështim të mëlçisë

Turmeriku, i njohur për vetitë anti-inflamatore, gjendet në suplemente, lëngje “immun boosters” dhe ushqime të ngrohta. Por përbërësi aktiv i tij – kurkumina – ndikon në enzimat e mëlçisë, që janë përgjegjëse për përpunimin e ilaçeve.

“Kjo mund të çojë në ndërveprime me antidepresantë, ilaçe për tensionin, kimioterapi dhe antibiotikë,” tha Prof. Kamdar.

Në doza të larta, sidomos kur konsumohet me piper të zi (që ndihmon përthithjen), kurkumina është lidhur me dëmtime të rënda të mëlçisë.

Një studim në The American Journal of Medicine identifikoi 10 raste dëmtimi të mëlçisë nga turmeriku mes viteve 2004 dhe 2022.

5 persona u shtruan në spital

1 grua 62-vjeçare vdiq nga dështimi akut i mëlçisë, pasi mori ekstrakt rranjë turmeriku çdo ditë për 14 muaj për artritin.

Ajo gjithashtu merrte tramadol, dekongjestantë për alergjitë dhe suplemente të tjera, përfshirë xhenxhefil dhe vitaminë D. Pas shfaqjes së lodhjes, të përzierës dhe verdhëzës, ajo u listua për transplant por vdiq brenda pesë javësh.

🟠 Xhenxhefili – ndërveprime të mundshme të rrezikshme

Xhenxhefili, i përdorur për të ndihmuar në të përzierat dhe për vetitë anti-inflamatore, mund të ndërveprojë me ilaçet, sidomos në doza të larta.

Mund të ulë nivelet e sheqerit në gjak, duke rritur efektin e ilaçeve për diabetin dhe rrezikun për hipoglicemi fatale.

Vepron si hollues i lehtë i gjakut, duke ndikuar në ata që marrin antikoagulantë.

“Nëse jeni duke marrë ilaçe – veçanërisht hollues gjaku, ilaçe për diabetin ose kimioterapi – konsultohuni me mjekun ose farmacistin përpara se të merrni suplemente bimore,” paralajmëron Dr. Kamdar.

✅ Përdorimi i moderuar është i sigurt

Për shumicën e njerëzve, përdorimi i zakonshëm në gatim është i sigurt. Por përdorimi i suplementeve me doza të larta është ajo që mbart rrezikun real.

Sipas NHS:

Rreth 350,000 persona marrin hollues gjaku çdo vit në Angli.

Me zgjerimin e përdorimit të tyre për të parandaluar goditjet në tru, miliona qytetarë mund të jenë në rrezik, nëse kombinojnë këto ilaçe me suplemente bimore të paqëndrueshme.

“Spërkat, shto një majë ose një lugë çaji – por ki kujdes çfarë ke në kabinetin e barnave.” /GazetaExpress/