Edhe një sukses i Neuralink – një pacient rifiton të folurën pasi humbi zërin

Pacienti i tretë me implant në tru nga Neuralink rifiton të folurën pasi humbi zërin për shkak të një sëmundjeje progresive – dëgjojeni të flasë në një video emocionuese me ndihmën e inteligjencës artificiale të Elon Musk

Një burrë nga Arizona është bërë personi i tretë në botë që merr implantin në tru nga Neuralink – duke i mundësuar që të ‘flasë’ sërish me zërin e tij.

Brad Smith vuan nga ALS, një sëmundje progresive që e ka bërë të paaftë të lëvizë ndonjë pjesë të trupit, përveç syve dhe cepave të gojës.

Sëmundja ia ka marrë aftësinë për të folur, por implanti nga kompania e Elon Musk, Neuralink, ka lidhur trurin e tij me një kompjuter.

Implanti, sa madhësia e pesë monedhave të një çereku dollar të vendosura njëra mbi tjetrën, i lejon pacientit të kontrollojë kursorin në laptopin MacBook Pro për të shkruar.

Pastaj, inteligjenca artificiale Grok e Musk-it krijon një klon zanor të saktë, të trajnuar mbi regjistrime zanore të zërit të tij para se ta humbiste, për të lexuar tekstin.

Z. Smith – pacienti i parë me ALS dhe i pari që nuk flet që merr implantin – ka postuar një video të rrugëtimit të tij në platformën X (Twitter).

“Unë mund të kontrolloj kompjuterin me telepati – jeta është e mirë.”

Ai shtoi: “Neuralink nuk lexon mendimet e mia më të thella apo fjalët që i mendoj.”

ALS – që qëndron për sklerozë amiotrofike laterale – është një sëmundje progresive që prek qelizat nervore në tru dhe palcën kurrizore.

Siç shpjegon vetë pacienti në videon e tij, ALS shkakton humbjen e kontrollit të muskujve dhe ia ka marrë aftësinë për të folur, por nuk ndikon në mendjen e tij.

“Unë kam ALS, një sëmundje shumë e çuditshme që vret neuronët motorikë që kontrollojnë muskujt e mi, por nuk ndikon në mendjen time,” thotë ai.

“Përvoja ime ka qenë mjaft interesante, duke filluar me një dëmtim të shpatullës që nuk shërohej dhe që përfundoi me gjendjen time të tanishme.

“Nuk mund të lëviz asgjë përveç syve dhe jam plotësisht i varur nga një ventilator për të më mbajtur gjallë dhe për të marrë frymë.”

Implanti i Neuralink vendoset në një zonë të trurit që kontrollon intencën për të lëvizur, me anë të një roboti kirurgjik si “makinë qepëse”.

Roboti heq një pjesë të vogël të kafkës, lidh elektroda të holla si fije në zona të caktuara të trurit, e më pas mbyll vrimën – dhe shenja e vetme e mbetur është një plagë e vogël nga prerja.

“Fijet vendosen nga roboti vetëm disa milimetra brenda trurit tim, duke shmangur enët e gjakut që të mos ketë fare gjakderdhje,” shtoi z. Smith, transmeton GazetaExpress.

“[Implanti] lidhet me kompjuterin përmes Bluetooth dhe kompjuteri kryen shumë nga përpunimet.”

Implanti kap ndezjet e neuroneve – sinjale elektrike të lëshuara nga qelizat nervore të trurit – çdo 15 milisekonda, duke gjeneruar një sasi të madhe të dhënash.

“AI përpunon këto të dhëna në një MacBook Pro të lidhur për të deshifruar lëvizjet që kam ndërmend, në kohë reale, për të lëvizur kursorin në ekran,” shtoi ai.

Është detyra e kompjuterit të identifikojë sinjalin e rëndësishëm dhe të “injorojë zhurmën”.

Para Neuralink, z. Smith përdorte një kompjuter me kontroll përmes lëvizjes së syve për çdo komunikim – por ky funksiononte më mirë në dhoma të errëta, duke i kufizuar aftësinë për të dalë jashtë.

“Neuralink më lejon të dal jashtë dhe të mos shqetësohem për ndryshimet në ndriçim,” tha ai.

Sipas Neuralink, në të ardhmen fijet e implantit do të vendosen më thellë në tru dhe në thellësi të ndryshme, me një saktësi të shtuar për të maksimizuar efektivitetin.

Musk, i cili themeloi Neuralink në vitin 2016 me një ekip prej shtatë shkencëtarësh dhe inxhinierësh, premtoi:

“Do të bëhet vetëm më mirë që këtu e tutje.”

Ai parashikon implante Neuralink që mund të rikthejnë shikimin te të verbrit, t’u japin njerëzve shikim infra të kuq apo ultravjollcë, ose t’u mundësojnë të ndajnë koncepte telepatikisht.

“Ne duam t’u japim njerëzve superfuqi,” tha ai.

Në janar, kompania e neuroteknologjisë instaloi implantin e saj të parë në tru te Noland Arbaugh nga Arizona – një ndërhyrje që Musk e cilësoi si të suksesshme.

Z. Arbaugh ishte në gjendje të kontrollonte një maus kompjuteri vetëm me mendje dhe të garonte me njerkun e tij në Nintendo Mario Kart, si dhe të merrte mësime japonisht dhe frëngjisht duke përdorur kursorin në ekran përmes trurit të tij.

Megjithatë, z. Arbaugh – i cili mbeti i paralizuar nga shpatullat e poshtë pas një aksidenti në zhytnie tetë vite më parë – përjetoi një gjendje të rrezikshme për jetën gjatë operacionit.

Në gusht të vitit të kaluar, Musk zbuloi se pacienti i dytë – një viktimë e një dëmtimi të shtyllës kurrizore i quajtur Alex – kishte marrë gjithashtu çipin.

Ndërkohë, kompania rivale Synchron Inc është gjithashtu duke testuar një implant që mund të ndihmojë njerëzit me dëmtime motorike të shkruajnë në kompjuter.

Neuralink ka një histori të diskutueshme testimesh mbi kafshët

Neuralink, e cila ishte vlerësuar rreth 5 miliardë dollarë, është përballur me thirrje të vazhdueshme për shqyrtim lidhur me protokollet e sigurisë dhe testimet te kafshët.

Gjatë viteve të fundit, ajo ka kryer testime të implantit te kafshët, me rezultate të përziera.

Në një prezantim në vitin 2020, Elon Musk prezantoi për herë të parë në publik çipin Neuralink, përmes një demonstrimi te një derrkucë me emrin Gertrude.

Sinyalet e trurit të Gertrude u vizualizuan në kohë reale ndërsa ajo nuhaste në kafazin e saj – të cilat përdoreshin nga implanti.

Një derr tjetër që ishte pjesë e demonstrimit kishte pasur më parë një implant, i cili më pas ishte hequr, dhe ishte duke jetuar një “jetë të shëndetshme”.

Vit pas viti, Musk realizoi një tjetër demonstrim – këtë herë me një majmun makak që kishte një çip në tru dhe luante një lojë kompjuterike vetëm me mendime.

Megjithatë, në shkurt 2022, Neuralink konfirmoi se disa majmunë kishin vdekur gjatë testimeve të saj, ndonëse mohoi çdo formë keqtrajtimi të kafshëve.

Kjo deklaratë erdhi si përgjigje ndaj akuzave të bëra nga një organizatë jofitimprurëse, Komiteti i Mjekëve për Mjekësi të Përgjegjshme (PCRM), në një ankesë drejtuar Departamentit Amerikan të Bujqësisë.

Shqetësimet e ngritura nga PCRM përfshinin një shembull të një majmuni pa gishta dhe pa gishta të këmbëve, të cilat mund të ishin humbur për shkak të vetë-dëmtimit.

Një rast tjetër përfshinte një majmun që kishte vrima të shpura në kafkë për të futur elektroda në tru, dhe një të tretë që kishte pësuar hemorragji cerebrale.

Sipas ankesës, shumica e majmunëve u detyruan të eutanazoheshin, ose vdiqën si pasojë e procedurave.

Jeremy Beckham nga PCRM tha për New York Post se:

“Thuajse çdo majmun që kishte pasur implante të vendosura në kokë ka vuajtur nga pasoja shëndetësore tejet dëmtuese.”

Përveç akuzave për keqtrajtim të kafshëve, ekspertët paralajmërojnë edhe për çështje të privatësisë që mund të dalin nga implantet në tru.

Dr. Susan Schneider, drejtoreshë themeluese e Qendrës për Mendjen e së Ardhmes, i tha Daily Mail në prill 2021:

“Nëse përdorimi i përhapur i këtyre implanteve shkon në drejtim të lidhjes sonë me ‘cloud’-in, jo për qëllime terapeutike, dhe të shkrirjes së njerëzve me AI, atëherë modeli ekonomik do të jetë shitja e të dhënave tona.”

“Mendimet tona më të thella do të shiteshin tek ofertuesi më i lartë. Dhe a do të na duhej një abonim për këtë? Po sikur qeveritë apo palë të fuqishme të kenë qasje në mendimet tona?” /GazetaExpress/