Britanikët këshillohen të vendosin një tas me kripë në pragun e dritares këtë vjeshtë – kjo është arsyeja

Fun

Gazeta Express

02/10/2025 20:55

Me hyrjen e vjeshtës dhe rënien e temperaturave, myku toksik i zi do të jetë një problem në shumë shtëpi gjatë muajve të ardhshëm.

Por sipas ekspertëve, një truk me kosto të ulët mund të ndalojë rritjen e kërpudhave dhe të ndikojë pozitivisht në shëndetin e familjes suaj.

Mund të duket e çuditshme, por ekspertët po këshillojnë njerëzit që të vendosin një tas të vogël me kripë pranë dritareve.

Ky metodë e thjeshtë ndihmon në luftimin e kushteve me lagështi të lartë, të cilat lejojnë që myku toksik i zi të lulëzojë.

Ekspozimi ndaj këtij myku mund të shkaktojë sëmundje të frymëmarrjes, alergji dhe astmë, dhe në disa raste mund të jetë edhe fatal.

“Grumbullimi i vazhdueshëm i kondensimit në shtëpi nuk është i mirë dhe në disa raste mund të shkaktojë rritje të mykut, që mund të jetë i rrezikshëm për familjen tuaj,” tha Andy Ellis, ekspert i shtëpisë dhe kopshtit në Posh.co.uk.

“Thjesht mbushni një tas të ulët ose një kavanoz të vogël me kripë – është një truk shumë i lehtë që nuk kërkon përpjekje.”

Por a funksionon ky metodë?

Për shkak të aktiviteteve si gatimi, dushi, larja e rrobave dhe edhe thjesht frymëmarrja, ajri brenda shtëpisë përmban një përqindje të vogël avulli uji.

Kjo është arsyeja pse shohim pika uji që rrëshqasin në dritare gjatë vjeshtës dhe dimrit.

Kur avulli i ujit arrin në dritare, sipërfaqja e ftohtë e kthen atë në ujë të lëngshëm – çfarë ne e quajmë kondensim.

Fatkeqësisht, pjesa më e madhe e rritjes së mykut toksik të zi në shtëpi shkaktohet nga kondensimi, që ofron habitat të përsosur për kërpudhat.

Sporat e mykut shumëfishohen shpejt sapo gjejnë një sipërfaqe të lagur – jo vetëm dritaret, por edhe muret, tavanet, tubacionet dhe më shumë – që jo vetëm duket e shëmtuar, por mund të jetë e dëmshme për shëndetin.

Ekspertët sugjerojnë përdorimin e kripës, një substancë higroskopike, që do të thotë se thith lagështinë nga mjedisi përreth.

Idetë është që një tas me kripë tërheq avullin e ujit nga ajri përpara se ai të godasë dritaren, duke parandaluar kondensimin.

“Kripa ka aftësinë të thithë natyrshëm lagështinë nga ajri dhe praktikisht e tharë atë,” tha Ellis.

“Kur avulli përplaset me xhamin, formohen më pak pika kondensimi. Sasia që përdorni varet nga madhësia e dritares – zakonisht një tas i vogël mjafton.”

Ekspertët rekomandojnë të zëvendësoni kripën pas disa ditësh, kur ajo fillon të bëhet e lagur dhe të formojë copa. S’ka shumë rëndësi nëse përdorni kripë deti, gur ose tryeze, pasi të gjitha kanë efekt të njëjtë.

Një kufizim: kripa fillon të thithë avull uji vetëm kur lagështia relative është e lartë. Kur lagështia është më pak se 74%, kripa nuk thith shumë uji. Dhe në shtëpitë britanike, lagështia mesatare është rreth 50%.

Pra, truku me kripë mund të mos funksionojë në shtëpinë tuaj, përveç nëse ka shumë avull uji për shkak të aktiviteteve të shumta si çajierë, dush dhe larja e rrobave.

Metoda më e provuar për të ndaluar mykun është të mbani dritaret të hapura sa më shumë që të jetë e mundur, duke lejuar ajrin e lagësht dhe të ngrohtë të brendshëm të dalë dhe të zëvendësohet me ajër më të thatë dhe më të ftohtë jashtë.

Megjithatë, britanikët shpesh hezitojnë ta bëjnë këtë dimrit sepse lë jashtë nxehtësinë.

Nëse dëshironi të eliminoni mykun gjatë muajve të ftohtë, metoda e tasit me kripë mund të jetë e dobishme. Kostoja është vetëm disa gram kripë – shumë pak për të mbajtur mykun larg mureve dhe sipërfaqeve tuaja.

SI MUND TË SHKAKTOJË MYKU TOSKIK PROBLEME SHËNDETI?

Myku prodhon alergjene, irritues dhe ndonjëherë substanca toksike.

Thithja ose prekja e sporave mund të shkaktojë reaksione alergjike, të tilla si teshtima, hundë të rrjedhshme, sy të kuq dhe skuqje të lëkurës. Myku mund të shkaktojë edhe sulme astme.

Myku i zi shpesh lulëzon në zonat me lagështi, si banjo, lavanderi dhe kabina dushi.

Edhe pse nuk është njohur nga organizatat zyrtare shëndetësore, helmimi nga myku i zi mund të jetë një formë e mikotoksikozës, që ndodh kur dikush thith shumë mikotoksina për një kohë të gjatë.

Mikotoksinat janë metabolite kërpudhash që, kur merren me gojë, thithen ose përthithen përmes lëkurës, mund të shkaktojnë sëmundje toksike tek njerëzit dhe kafshët.

Efektet e dëmshme shëndetësore variojnë nga helmimi akut deri te efektet afatgjata, si dobësimi i sistemit imunitar dhe kanceri, sipas Organizatës Botërore të Shëndetit.

Mikotoksinat zakonisht gjenden në ushqime për shkak të kultivimeve të infektuara. Myku rritet tek drithërat, arrat, erëzat, frutat e thata, mollët dhe farat e kafesë, shpesh nën kushte të ngrohta dhe të lagështa.

Eksponimi mund të ndodhë drejtëpërdrejt nga ushqimi i infektuar ose tërthorazi nga kafshët që ushqehen me ushqim të kontaminuar, veçanërisht nga qumështi.  /GazetaExpress/