Bota përballet me “stuhinë e shekullit” gjithçka po shkon në drejtimin e gabuar paralajmërojnë ekspertët

Lajme

Gazeta Express

17/07/2025 8:12

Sipas shkencëtarëve, deri në vitin 2030 ngrohja globale mund të kalojë 1.5°C, duke shkaktuar ekstreme klimatike dhe “stuhinë e shekullit”. Vetëm në qershor dhe korrik, Evropa përjetoi valë të fuqishme të të nxehtit me temperatura mbi 40°C, që sollën rritje të numrit të vdekjeve. Më shumë se 1.500 vdekje shtesë u shënuan në 12 qytete në fund të qershorit.

Vitin e kaluar, Evropa u godit nga përmbytjet më të rënda që nga viti 2013, me 335 viktima dhe dëme prej 18 miliardë eurosh. Ndërkohë, thatësirat dhe stuhitë e forta po bëhen më të zakonshme, duke rritur edhe rrezikun e zjarreve.

Valët e të nxehtit jo vetëm që po bëhen më të gjata dhe më të shpeshta, por edhe kufijtë e stinëve po ndryshojnë. Këtë verë, stuhi të forta me breshër mbi 5 centimetra u regjistruan në fund të qershorit dhe korrikut.

Nëse emetimet e CO₂ vazhdojnë në nivelet aktuale, planeti mund të tejkalojë limitin 1.5°C brenda tre viteve të ardhshme. Kjo për shkak se buxheti global i karbonit është zvogëluar nga 500 miliardë ton në vitin 2020, në vetëm 130 miliardë ton në fillim të vitit 2025. Aktualisht, bota emeton rreth 40 miliardë ton CO₂ në vit.

Piers Forster, drejtor i Qendrës Priestley në Universitetin e Leeds, paralajmëroi se gjërat po shkojnë në drejtimin e gabuar dhe se po përjetojmë ndryshime ekstreme, nga ngrohja globale deri te ngritja e nivelit të detit.

Çdo rritje shtesë e temperaturave përkeqëson fenomenet ekstreme të motit, përfshirë shkrirjen e akullnajave dhe përmbytjet. Ekspertët theksojnë se ulja e emetimeve në dekadën e ardhshme është vendimtare për të ngadalësuar këtë trend.

Në SHBA, stuhitë e fuqishme që godasin Bregun Lindor po bëhen më të forta dhe më të rrezikshme, sipas një studimi të ri. Këto stuhi ndodhin nga shtatori deri në prill, kur masat e ftohta të ajrit arktik përplasen me rrymat më të ngrohta nga Atlantiku. E ashtuquajtura “stuhi e shekullit” në mars të vitit 1993 mbetet ndër më shkatërrueset, por ekspertët paralajmërojnë se stuhitë e ardhshme mund të jenë edhe më të forta.