BBC: Bisedimet në Uashington mund të jenë më të rëndësishme për të ardhmen e Ukrainës se samiti Trump-Putin

Lajme

Gazeta Express

18/08/2025 8:08

Është mjaft e mundur që takimi i kësaj të hënë në Shtëpinë e Bardhë të jetë edhe më i rëndësishëm për të ardhmen e Ukrainës dhe për të gjithë sigurinë e Evropës sesa samiti SHBA-Rusi i së premtes së kaluar në Alaska.

Në analizën e saj BBC shkruan se “ai ribashkim” Putin-Trump dukej se i përmbushi të gjitha pritjet. Nuk pati armëpushim, as sanksione, as njoftime të mëdha.

A ishin Ukraina dhe Evropa gati të përjashtoheshin nga një marrëveshje e gatuar pas dyerve të mbyllura nga dy fuqitë kryesore bërthamore të botës?

Jo, me sa duket, nëse Ukraina dhe partnerët e saj mund ta parandalojnë atë.

Prania e kryeministrit britanik Keir Starmer, presidentit Macron, kancelarit Merz dhe udhëheqësve të tjerë së bashku me presidentin Zelensky në Uashington është më shumë sesa thjesht për t’u siguruar që ai të mos “bie përsëri në pritë” në Zyrën Ovale, siç ndodhi më 28 shkurt.

Ata janë të vendosur t’i bëjnë të qartë Donald Trumpit dy gjëra: “së pari, se nuk mund të ketë marrëveshje paqeje për Ukrainën pa përfshirjen e drejtpërdrejtë të Ukrainës dhe së dyti, se ajo duhet të mbështetet nga garanci sigurie “të patundura” .

Mbi të gjitha, udhëheqësit e Evropës duan që Presidenti i SHBA-së të shohë që Ukraina dhe Evropa paraqesin një front të bashkuar dhe ata janë të vendosur të sigurohen që ai të mos ndikohet nga raporti i tij i dukshëm personal me Vladimir Putinin, që të dorëzohet ndaj kërkesave të udhëheqësve rusë.

Këtu janë vendet ku aftësitë diplomatike të Keir Starmer do të vihen në provë të madhe.

Trumpit duke se ka konsideratë për Starmer dhe “e dëgjon atë”,  ndërsa pas një muaji Trump do të vijë në Mbretërinë e Bashkuar për një vizitë shtetërore.

Ai gjithashtu ka konsideratë edhe për Mark Rutte-n, Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s i cili do të jetë i pranishëm, një njeri që nganjëherë quhet “pëshpëritësi i Trump-it”.

Presidenti i SHBA-së duket se e pëlqen më pak Presidentin Macron dhe Shtëpia e Bardhë kohët e fundit e kritikoi ashpër qëllimin e tij për të njohur pa kushte një shtet palestinez në Asamblenë e ardhshme të Përgjithshme të OKB-së.

Që një marrëveshje paqeje në Ukrainë të ketë ndonjë shans të funksionojë, duhet të ketë diçka që ndryshon.

Udhëheqësit evropianë kanë thënë shpesh se kufijtë ndërkombëtarë nuk mund të ndryshohen me forcë dhe Presidenti Zelensky ka thënë vazhdimisht se nuk do të heqë dorë nga toka dhe përveç kësaj, kushtetuta e Ukrainës e ndalon këtë.

Por Putini dëshiron Donbasin, të cilin forcat e tij tashmë e kontrollojnë rreth 85 përqind, dhe ai nuk ka absolutisht asnjë qëllim ta kthejë ndonjëherë Krimenë.

Megjithatë, siç më tha dikur ish-kryeministrja estoneze dhe tani diplomatja më e lartë e Evropës, Kaja Kallas: “fitorja për Ukrainën në këtë luftë nuk ka pse të jetë ekskluzivisht për ripushtimin e tokës së pushtuar”.

Nëse Ukraina mund të marrë llojin e garancive të sigurisë të tipit të Nenit 5 për të cilat po flitet tani, të mjaftueshme për të penguar çdo agresion të ardhshëm rus dhe në këtë mënyrë për të mbrojtur pavarësinë e saj si një shtet i lirë dhe sovran, atëherë kjo do të ishte një formë fitoreje.

Tani duket se ajo që SHBA dhe Rusia kanë diskutuar është një propozim që shkëmben gjerësisht një pjesë të tokës ukrainase për garanci sigurie, të cilat nuk do t’i detyrojnë t’ia lëshojnë më Rusisë.

Por pikëpyetjet janë të mëdha.

A mund ta pranojë Ukraina një marrëveshje që i jep fund luftës, por që i kushton tokë, veçanërisht kur kaq mijëra njerëz kanë vdekur duke u përpjekur ta shpëtojnë atë tokë?

Nëse i kërkohet të heqë dorë nga 30 përqind e mbetur e Oblastit të Donetskut që Rusia ende nuk e ka pushtuar, a e lë kjo rrugën drejt perëndimit për në Kiev në mënyrë të rrezikshme të pambrojtur?

Dhe çfarë mund të thuhet për Koalicionin e Vullnetit të Starmerit, i cili është shumë i lavdëruar?

Bisedat e mëparshme për vendosjen e dhjetëra mijëra ushtarëve në terren janë zvogëluar që atëherë. Tani bëhet më shumë fjalë për ‘mbrojtjen e qiejve dhe deteve’, ndërkohë që ndihmohet Ukraina për të rindërtuar ushtrinë e saj.

Por edhe nëse paqja shpërthen në fushën e betejës, ne jemi ende në territor të rrezikshëm.

Çdo ekspert ushtarak beson se në momentin që luftimet ndalojnë, Putini do ta rindërtojë ushtrinë e tij, do të ndërtojë më shumë armë, derisa të jetë në një pozicion, ndoshta brenda tre deri në katër vjetësh, për të pushtuar më shumë tokë.