O’Brien për Kosovën e Serbinë: Në veri u krijua hapësira për njerëz të rinj, evropianët të mbajnë qëndrim të vendosur e të bashkuar

Lajme

Gazeta Express

28/11/2025 17:00

James O’Brien ishte një nga diplomatët kryesorë amerikanë që udhëtoi nëpër Ballkan në përpjekje për t’i dhënë fund konflikteve dypalëshe dhe më pas trepalëshe në Bosnjë dhe Hercegovinë, dhe më pas luftës në Kosovë.

Ky avokat me profesion doli në skenën diplomatike si pjesë e ekipit të ish-Sekretares së Shtetit të SHBA-së, Madeleine Albright, e cila formësoi me vendosmëri politikën e SHBA-së ndaj Ballkanit.

Në fillim të karrierës së tij, ai luajti një rol kyç në përfundimin e armiqësive midis boshnjakëve dhe kroatëve në Hercegovinë në vitin 1994, e cila ishte një prelud i Marrëveshjes së Dejtonit një vit më vonë.

Ai luajti një rol të ngjashëm, por shumë më pak me sukses, në Rambuje, ku bashkësia ndërkombëtare bëri përpjekjen e saj të fundit në vitin 1999 për t’i dhënë fund paqësisht luftës midis serbëve dhe shqiptarëve të Kosovës.

Dhjetë ditë para se të fillonte zyrtarisht mandatin e fundit diplomatik ish-ndihmëssekretari amerikan i Shtetit për Europën, James O’Brien, në shtator të 2023-ës një oficer policie i Kosovës u vra në një sulm nga një grup serbësh të Kosovës dhe konfrontimi i armatosur në manastirin e Banjskës që pasoi ndryshoi rrënjësisht situatën në veri të Kosovës, ka shkruar BBC në gjuhën serbe, transmeton Gazeta Express.

Dy vjet më vonë, O’Brien ka folur për ngjarjet në veri duke përdorur atë si një shembull të ndryshimit pozitiv në të cilin është krijuar hapësirë ​​për veprim nga, siç e thotë ai, “njerëz të rinj”.

Megjithatë, ai është i vetëdijshëm se ndryshimet në Ballkan ndonjëherë janë më të ngadalta dhe për shkak se nuk ka një qasje të unifikuar për zgjidhjen e problemeve në Perëndim.

“Problemi në Ballkan është se secila palë gjithmonë ka mbrojtësin e saj – shpesh një ose dy në Europë, Shtetet e Bashkuara ndonjëherë ndryshojnë anë”.

“Por në këtë rast, u takon evropianëve të mbajnë një qëndrim të vendosur dhe të bashkuar”, thotë O’Brien, i cili që kur Trump erdhi në pushtet jo vetëm që nuk ka qenë pjesë e politikës zyrtare amerikane, por ka kritikuar hapur edhe qëndrimet e Uashingtonit.

Ai po i mbështet shpresat e tij në procesin e integrimit europian, i cili, së bashku me reformat ekonomike që ai thotë se “i pëlqejnë veçanërisht”, mund të zgjidhë disa çështje të hapura të Ballkanit.

“Është shumë mirë që Shqipëria dhe Mali i Zi po ecin drejt anëtarësimit në BE dhe se po shpërblehen për përpjekjet e tyre, dhe për të tjerët, përfshirë Bosnjën, është një motivim për të pasur diçka për të arritur”.

“Shpresoj që kjo gjithashtu mund ta inkurajojë Serbinë të ndërtojë një koalicion të brendshëm për reformat që janë të nevojshme për të ecur përpara”, thotë O’Brien.