Hudhra e papërpunuar: Superushqimi natyral për mbrojtjen e organizmit

Ushqimi/Dieta

Gazeta Express

25/11/2025 19:48

Hudhra konsiderohet prej kohësh një superushqim. Ajo ndihmon në uljen e tensionit të gjakut, përmirësimin e kolesterolit, luftimin e virozave sezonale — dhe, sipas mitologjisë së Van Helsing, largon edhe vampirët.

Megjithëse e vogël në pamje, çdo thelb i saj është i mbushur me aromë dhe me antioksidantë me vlera të larta shëndetësore. Hudhra përmban natyrshëm vitamina C dhe B6, mangan, selen dhe minerale të rëndësishme për kockat, prodhimin e kolagjenit, shëndetin e tiroides dhe forcimin e imunitetit.

Ajo që e bën hudhrën të veçantë është alicina, një përbërje e pasur me squfur, e cila i jep si aromën karakteristike, ashtu edhe pjesën më të madhe të benefiteve shëndetësore.

“Hudhra përmban komponime organosulfurike që janë të dobishme për shëndetin, veçanërisht alicinën, e cila ka efekte antimikrobike, antioksiduese dhe anti-inflamatore,” thotë nutricionistja dhe trajnerja e shëndetit, Alexa Mullane, për “Daily Mail”.

Sipas saj, hudhra mbështet sistemin imunitar pasi vepron kundër baktereve, viruseve, kërpudhave dhe parazitëve — madje edhe kundër disa llojeve rezistente ndaj antibiotikëve. Studime të ndryshme tregojnë gjithashtu se hudhra mund të përmirësojë lehtë tensionin dhe kolesterolin, ndërsa komponimet e squfurit ndihmojnë në detoksifikimin e mëlçisë.

Një ushqim me histori mijëvjeçare

Hudhra i përket të njëjtës familje me qepën dhe preshin dhe është kultivuar prej rreth 6 mijë vitesh. Origjina e saj gjendet në Azinë Qendrore — në zonat që sot janë Irani, Kazakistani, Turkmenistani dhe Uzbekistani — për t’u përhapur më pas në Lindjen e Mesme, Mesdhe dhe në gjithë botën.

Romakët e sollën edhe në Britani, ku gjeti tokë pjellore dhe u bë një ndër përbërësit më të përdorur në kuzhinë. Sot është e vështirë të gjesh një recetë — nga pastiçeria tek supat, sallatat, mishi apo picat — që nuk përfshin hudhër.

Sipas një sondazhi të YouGov, ajo renditet si perimja e shtatë më e preferuar në Britani, ndërsa vetëm 8% e të anketuarve thonë se nuk e pëlqejnë.

Jo çdo hudhër është e njëjtë

Ekzistojnë qindra varietete hudhre, por ato ndahen kryesisht në dy kategori:

Hardneck — më të mëdha, më pak thelpinj, aromë më e fuqishme

Softneck — më të vogla, më shumë thelpinj, aromë më e butë (më e zakonshme në supermarkete)

Ekziston edhe hudhra e zezë, e fermentuar, me shije më të ëmbël dhe përmbajtje më të lartë antioksidantësh, si dhe e ashtuquajtura hudhra e elefantit, që në fakt është një lloj preshi, me shije më të butë, por më pak ushqyese.

Hudhra e egër, që gjendet në pyje me hije gjatë pranverës, konsumohet zakonisht përmes gjetheve dhe gjithashtu përmban alicinë kur shtypet ose grihet.

A mund të teprohet me hudhrën?

Në shumicën e rasteve jo, por konsumimi i tepërt — veçanërisht i hudhrës së freskët dhe të papërpunuar — mund të shkaktojë:

fryrje, gazra, dhimbje barku

urth dhe refluks

erë të fortë në gojë dhe trup

Hudhra është gjithashtu e pasur me FODMAP-e — karbohidrate që tretën dobët — dhe mund të përkeqësojnë simptomat te personat me sindromën e zorrës së irrituar (IBS).

Si ta bëni hudhrën edhe më të shëndetshme

Ekspertët këshillojnë që pasi ta shtypni apo ta prisni, ta lini 15 minuta para gatimit. Kjo i jep kohë enzimës alliinase të aktivizohet dhe të formojë alicinë.

Kombinimet ushqimore gjithashtu kanë rëndësi:

vaj ulliri ekstra i virgjër, avokado → përthithje më e mirë e antioksidantëve

domate, speca, agrume → rigjenerojnë antioksidantët me vitaminë C

qepë dhe shallotë → rrisin përbërjen organosulfurike

E gatuar apo e papërpunuar?

Hudhra e gjallë ka më shumë alicinë dhe efekt më të fortë antibakterial — e dobishme gjatë të ftohtit

Hudhra e gatuar është më e butë për stomakun, por mbetet e pasur me fibra prebiotike dhe antioksidantë

Sa i përket hudhrës së pulëtuar, të konservuar apo të grimcuar paraprakisht, Mullane sugjeron kujdes, pasi shpesh humbet aromën, alicinën dhe vlerat ushqyese.

Hudhra natyrale apo kapsula?

Disa preferojnë suplementet për shkak të erës së fortë, por Mullane thekson se hudhra e freskët mbetet alternativa më e mirë, pasi përmban edhe shumë komponime të tjera përveç alicinës.

Doza e zakonshme e kapsulave varion nga 600 në 1.200 mg — sa një deri në dy thelpinj hudhre.

Kujdes me ilaçet

Hudhra ka efekt hollues të gjakut dhe mund të ndërveprojë me:

antikoagulantë (p.sh. warfarin)

aspirinën

disa medikamente për HIV-in

disa ilaçe kundër hipertensionit

Konsumimi normal në ushqim zakonisht nuk është problem, por suplementet apo sasia e tepruar duhen shmangur pa konsultë mjekësore. /GazetaExpress/