Shkencëtarët ridizenjojnë një ilaç të zakonshëm kundër parazitëve për të vrarë qelizat e kancerit

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

20/11/2025 18:56

Ajo që po cilësohet si një “përparim i madh në trajtimin e kancerit” nuk vjen nga një ilaç i ri eksperimental, por nga një medikament 40-vjeçar i përdorur për trajtimin e krimbave parazitare.

Studiuesit e Universitetit Johns Hopkins kanë patentuar një formë të re të mebendazolit, të quajtur polymorph C, e cila mund të jetë shumë më efektive kundër kancerit sesa versionet aktuale të ilaçit.

Mebendazoli njihet prej dekadash si një medikament i sigurt ndaj infeksioneve parazitare tek njerëzit dhe kafshët. Por forma e re kristalore – polymorph C – duket se depërton më lehtë në tumore, përfshirë tumorët e trurit, të cilët zakonisht janë jashtëzakonisht të vështirë për t’u trajtuar për shkak të pengesës së quajtur barrierë gjak-tru që shumica e ilaçeve nuk mund ta kalojnë.

Forma e re e ilaçit arrin tumoret me përqendrime më të larta

Sipas patentës, një formulë orale me të paktën 90% polymorph C mund të arrijë në qelizat e kancerit me përqendrime dukshëm më të larta sesa mebendazoli standard, duke e bërë potencialisht shumë më të fuqishëm.

Studiuesit besojnë se kjo formë mund të përdoret për trajtimin e një game të gjerë kanceresh, përfshirë:

tumorët e trurit (glioma, medulloblastoma)

kancerin e gjirit

kancerin e zorrës së trashë

kancerin e mushkërive

pankreasit

tiroides

kanceret e prostatës, melanomën dhe sarkomat

Madje, sipas tyre, polymorph C mund të përdoret edhe si agjent parandalues për njerëzit me rrezik të lartë për zhvillimin e kancerit.

Në eksperimente te minjtë, polymorph C arriti nivele terapeutike brenda tumoreve dhe tregoi efekt më të fortë frenues të tumorit sesa format e tjera të mebendazolit.

Kombinimi me ilaçe të tjera mund të rrisë efektin

Shkencëtarët sugjeruan se kombinimi i polymorph C me ilaçin elacridar – i cili bllokon mekanizmat me të cilët qelizat e kancerit “nxjerrin jashtë” ilaçet – e rrit edhe më shumë efektivitetin.

Patenta (dhënë më 7 shtator 2021) thekson:

“Si një ilaç oral, mebendazoli polymorph C është forma superiore, arrin trurin dhe tumorët e trurit në përqendrime efektive, dhe efikasiteti rritet më tej kur kombinohet me një inhibitor të P-glycoproteinës.”

Një qasje tjetër e propozuar është kombinimi i mebendazolit C me medikamente anti-inflamatore si celecoxib ose sulindac, pasi inflamacioni kronik lidhet ngushtë me shfaqjen e kancerit. Ky kombinim mund të ulë rrezikun e formimit të tumoreve tek individët më të ekspozuar.

Një ilaç i vjetër me të ardhme premtuese

Një nga arsyet që ky zbulim po ngjall entuziazëm është se mebendazoli ka një histori të gjatë përdorimi të sigurt.

I aprovuar në fillim të viteve ’70, ai njihet mirë nga mjekët dhe në disa shtete shitet madje edhe pa recetë. Kjo do të thotë se, në vend që të testohen rreziqe të reja për sigurinë, studiuesit mund të fokusohen në provimin e efikasitetit kundër kancerit.

Rezultatet tek modelet e kafshëve: efekt i fortë kundër tumorit

Studimet paraprake treguan se:

Polymorph C arrin nivele të larta në tru dhe në tumorët e trurit

Rrit dukshëm mbijetesën e minjve me glioma dhe medulloblastoma

Kombinimi me elacridar e zgjasin edhe më shumë jetën, megjithëse doza të larta çuan në efekte anësore si humbje të peshës dhe mortalitet në disa raste

Prandaj, sipas studiuesve, dozimi i kujdesshëm dhe monitorimi i efekteve anësore do të jenë thelbësore në studimet e ardhshme.

Pse polymorph C është kaq ndryshe nga mebendazoli i zakonshëm?

Mebendazoli ekziston në tre forma të ndryshme molekulare – të quajtura polymorphs. Pas testeve, shkencëtarët zbuluan se vetëm njëra prej tyre:

depërton trurin

arrihet në përqendrime të mjaftueshme për të vrarë qelizat e kancerit

përthithet më mirë nga organizmi

Kjo e bën polymorph C një kandidat unik, sidomos për tumorët e trurit ku shumica e terapive dështojnë pikërisht për shkak të pamundësisë për të kaluar barrierën gjak-tru.

Çfarë pritet tani?

Megjithëse rezultatet tek kafshët janë premtuese, studiuesit paralajmërojnë se:

efektet te njerëzit mund të ndryshojnë

do të duhet të përcaktohen dozat e sakta

duhet të kuptohet si e përpunon trupi i njeriut

kërkohet vlerësim i sigurisë në kombinim me ilaçe të tjera

Patenta përshkruan forma të ndryshme farmaceutike – granula, kapsula të veshura dhe formulime të micronizuara – që duhet të zhvillohen më tej për një përthithje optimale.

Nëse provat klinike konfirmojnë potencialin e polymorph C, mebendazoli mund të bëhet një nga rastet e rralla ku një ilaç i vjetër, i sigurt dhe i lirë, shndërrohet në një armë të fuqishme kundër disa prej kancereve më vdekjeprurës. /GazetaExpress/