“Puthjet e njerëzve të lashtë”: Shkencëtarët gjejnë prova se njerëzit dhe Neandertalët janë puthur 50,000 vite më parë

Mistere

Gazeta Express

19/11/2025 20:50

Një studim i ri ka zbuluar se njerëzit e lashtë jo vetëm kanë pasur marrëdhënie seksuale me Neandertalët – por ka shumë gjasa që janë puthur, dhe sipas shkencëtarëve, kjo ka qenë një sjellje e zakonshme.

Hulumtues nga Universiteti i Oksfordit dhe Florida Institute of Technology kanë analizuar evolucionin e puthjes tek primatët dhe kanë arritur në përfundimin se njerëzit modernë dhe Neandertalët kanë shkëmbyer puthje rreth 50,000 vite më parë.

Çfarë dimë për Neandertalët?

Neandertalët (Homo neanderthaliensis) kanë jetuar në Evropë dhe Azinë Perëndimore nga rreth 400,000 deri në 40,000 vite më parë. Studime të mëparshme kanë provuar se Homo sapiens është kryqëzuar me Neandertalët, pasi ADN-ja e tyre ende gjendet tek njerëzit e sotëm.

Por deri më sot, nuk kishte prova nëse puthja ka qenë pjesë e këtyre kontakteve intime.

Puthja: Jo aq universale sa duket

“Puthja mund të duket si një sjellje universale, por dokumentohet vetëm në rreth 46% të kulturave njerëzore,” tha autorja e studimit, prof. Catherine Talbot.

Ajo shtoi se në shumë shoqëri, mënyra se si njerëzit shprehin afërsinë fizike ndryshon shumë, duke ngritur pyetjen:

“A është puthja një sjellje e lindur apo një shpikje kulturore?”

Puthja ekziston edhe tek kafshët

Disa specie kafshësh, përfshirë:

• shimpanzetë,
• bonobot,
• orangutanët,
• arinjtë polarë,
• ujqërit,
• kanë sjellje të ngjashme me puthjen, ndërsa tek kafshë të tjera vërehen prekje hundësh apo trokitje kokash — forma primitive të dhembshurisë dhe lidhjes sociale.

Pse është puthja një “mister evolucionar”?

Puthja rrit rrezikun e transmetimit të sëmundjeve dhe nuk ka një përfitim të qartë riprodhues, gjë që e bën të vështirë të kuptohet pse ka mbijetuar për miliona vite.

Si u arrit në këtë përfundim?

Studiuesit analizuan të dhënat shkencore mbi primatët që puthen dhe përdorën modelimin Bayes-ian, i cili simuluar 10 milionë skenarë evolucionarë përgjatë pemës gjenetike të primatëve.

Rezultatet sugjerojnë se:

Puthja si sjellje ka evoluar tek paraardhësit e majmunëve të mëdhenj 21.5–16.9 milionë vite më parë.

Neandertalët, si një degë e mëvonshme e këtij grupi, ka shumë gjasa të kenë puthur.

Studimet e mëparshme tregojnë se njerëzit dhe Neandertalët kanë ndarë mikrobe orale, duke nënkuptuar shkëmbim të pështymës.

Së bashku me provat e kryqëzimit, kjo i shton peshë idesë se puthja ka qenë pjesë e marrëdhënieve intime mes dy specieve.

Pse puthja ka mbijetuar?

Sipas një studimi të vitit të kaluar nga psikologu evolucionar Adriano Lameira, puthja ka nisur si një mënyrë për të hequr parazitë nga fytyra dhe trupi i njëri-tjetrit. Me kalimin e kohës, kjo sjellje ka marrë kuptim seksual dhe është shndërruar në pjesë të lojës paraprake.

A ishin marrëdhëniet mes Homo sapiens dhe Neandertalëve të ngjashme me të sotmet?

Shumë arkeologë besojnë se po.

“Ne supozojmë se kontaktet ishin konsensuale,” thotë prof. Paul Pettitt nga University of Durham.

“Por bota e lashtë nuk ishte gjithmonë e mëshirshme dhe mbase jo gjithçka ka ndodhur me dëshirë.”

Megjithatë, ai shton se në rastet ku marrëdhëniet ishin të vullnetshme, mund të ketë pasur edhe paraloja, përkëdhelje dhe puthje, ashtu si sot.

Si ishin organet gjenitale të Neandertalëve?

Edhe pse indet e buta nuk ruhen në fosile, antropologët thonë se:

Neandertalët kishin anatomi shumë të ngjashme me njerëzit modernë.

Penisi i tyre ka qenë i ngjashëm në madhësi dhe formë me atë të meshkujve të sotëm.

“Neandertalët dhe Homo sapiens ishin jashtëzakonisht të ngjashëm,” thotë antropologu Andrew Merriwether.

“Shumica e pjesëve të trupit të tyre kanë qenë pothuajse identike me tonat.”

Punimi i ri titullohet “A comparative approach to the evolution of kissing” dhe është botuar në revistën shkencore Evolution and Human Behavior. /GazetaExpress/