Identiteti i vërtetë i vizitorit ndër yjor 3I/ATLAS zbulohet NESËR (sonte) – NASA publikoi më në fund imazhet e shumëpritura

Mistere

Gazeta Express

19/11/2025 20:23

NASA pritet të zbulojë nesër identitetin e vërtetë të objektit ndër yjor 3I/ATLAS, pas më shumë se një muaji heshtjeje.

Agjencia hapësinore ka njoftuar se do të mbajë një konferencë për shtyp në orën 15:00 EST (20:00 GMT), ku do të publikojë imazhe të papara më parë të këtij objekti misterioz.

Këto të dhëna janë mbledhur nga një sërë sondash dhe teleskopësh të NASA-s – përfshirë edhe Mars Reconnaissance Orbiter, që e vëzhgoi objektin nga afër gjatë kalimit pranë Marsit.

Heshtja për shkak të “shutdown”-it qeveritar

Megjithëse interesimi për origjinën e 3I/ATLAS ka qenë i jashtëzakonshëm, imazhet nuk janë bërë publike deri më tani për shkak të mbylljes së përkohshme të qeverisë amerikane. Gjatë periudhës 1 tetor – 12 nëntor, pjesa më e madhe e stafit të NASA-s u pezullua nga puna dhe agjencia nuk lejohej të komunikonte me publikun.

Ironikisht, kjo periudhë përkoi me momentin ideal për vëzhgimin e kometës: më 3 tetor, 3I/ATLAS kaloi vetëm 19 milionë milje (30 milionë km) larg Marsit, ndërsa më 29 tetor arriti pikën më të afërt me Diellin – rreth 130 milionë milje (210 milionë km).

Nxehtësia e Diellit në atë moment ka gjasa të ketë shkaktuar shpërthime aktiviteti dhe ndriçim të sipërfaqes së ngrirë të kometës.

ESA publikoi imazhe – NASA pritet të publikojë më të detajuarat

Agjencia Evropiane e Hapësirës (ESA) ka publikuar tashmë imazhe nga ExoMars Trace Gas Orbiter dhe Mars Express. Edhe pse objektivi i këtyre sondave është vëzhgimi i sipërfaqes së Marsit, ato arritën të kapnin 3I/ATLAS si një pikë të zbehtë ndriçuese, duke e ndihmuar dukshëm përcaktimin e trajektores së tij.

Imazhet treguan qartë “komën” – gazin e jonizuar rreth bërthamës së kometës – një shenjë klasike e një objekti të akullt që ngrohet nga Dielli.

NASA, pas rikthimit në punë, është gati të publikojë të gjitha të dhënat e mbledhura gjatë fluturimit pranë Marsit. Transmetimi i drejtpërdrejtë do të nisë në orën 15:00 EST (20:00 GMT) në faqen e NASA-s, Amazon Prime dhe YouTube. Publiku mund të drejtojë pyetje me hashtagun #AskNASA.

Shkencëtarët: Është kometë, jo objekt artificial

Dr. Matthew Genge, ekspert për kometat dhe meteorët në Imperial College London, tha për Daily Mail:

“Të gjitha provat deri tani janë plotësisht të përshtatshme me një kometë që vjen nga një sistem tjetër planetar.

Nëse duket si rosë, ecën si rosë dhe bërtet si rosë – atëherë është rosë.

Në këtë rast, një kometë.”

Disa prej veçorive të 3I/ATLAS – si sipërfaqja e fortë e rrezatuar dhe “kundër-bishtja”, një re pluhuri që drejtohet drejt Diellit – kanë nxitur spekulime të pabazuara se objekti mund të ishte një anije alienësh.

Dr. Genge nënvizon:

“Nuk ka asnjë provë që 3I/ATLAS të jetë artificial. Shkencëtarët nuk kanë asnjë arsye serioze të dyshojnë për këtë.”

Çfarë pritet të zbulojnë imazhet e reja?

Ekspertët presin që NASA të publikojë imazhe me rezolucion më të lartë se çdo herë më parë. Pamjet mund të zbulojnë:

• formën e bërthamës së akullt (nucleus), e vështirë për t’u vëzhguar nga larg;
• aktivitetin e gaztë – shpërthime të gazit të sublimuar që mund të kenë krijuar konfuzion tek ndjekësit e teorive të alienëve;
• detaje të komës dhe strukturën e bishtit.

Prof. March Burchell nga Universiteti i Kentit tha:

“Shikimi i formës së bërthamës do të ishte shumë i vlefshëm.

Po ashtu, të dhënat mbi shpërthimet e gazit do të ndihmojnë të sqarohet çdo keqkuptim – këto janë fenomene natyrore.”

3I/ATLAS – vizitori i rrallë nga një sistem tjetër diellor

3I/ATLAS është vetëm objekti i tretë ndëryjor i konfirmuar ndonjëherë, pas ‘Oumuamua dhe kometës 2I/Borisov. Që nga qershori, teleskopët më të fuqishëm të botës kanë mbledhur të dhëna për të.

Objekti sapo është rikthyer në fushën e vëzhgimit të Tokës pas “sllingshot”-it rreth Diellit dhe pritet t’i afrohet Tokës muajin e ardhshëm në një distancë rreth 170 milionë milje (273 milionë km).

Në fillim të vitit të ardhshëm, 3I/ATLAS do t’i afrohet Jupiterit, duke i dhënë sondave në orbitën e tij një mundësi të fundit për të mbledhur të dhëna, përpara se objekti të largohet përgjithmonë nga sistemi ynë diellor.

SHPJEGIM: Dallimi mes asteroidit, kometës, meteorëve dhe meteoriteve

• Asteroidi – Shkëmb i madh hapësinor, mbetje nga formimi i sistemit diellor; shumica ndodhen në Rripin kryesor midis Marsit dhe Jupiterit.
• Kometa – Trup shkëmbor i mbuluar me akull e gazra; orbitat e tyre shkojnë shumë larg nga Dielli.
• Meteor – Shkëlqimi i dritës kur një trup i vogël hyn në atmosferë dhe digjet.
• Meteoroid – Trupi i vogël që shkakton rënien; shumica shkrijnë para se të prekin tokën.
• Meteorit – Copëza që arrijnë sipërfaqen e Tokës pa u shkrirë plotësisht.

Shumica e meteorëve dhe meteoriteve vijnë nga asteroidet ose kometat. Kur Toka kalon përmes bishtit të një kome, copëzat djegin në atmosferë duke krijuar një shi meteororesh. /GazetaExpress/