Ekspertët paralajmërojnë: Temperaturat e ulëta mund të nxisin probleme serioze shëndetësore

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

18/11/2025 18:58

Ndërsa autoritetet shëndetësore kanë lëshuar një paralajmërim për mot të ftohtë, ekspertët zbulojnë disa nga problemet më të shpeshta shëndetësore që mund të shkaktohen nga rënia e temperaturave.

Shërbimi Meteorologjik i Britanisë ka njoftuar se temperaturat gjatë natës këtë javë mund të zbresin deri në -10°C, ndërsa i gjithë vendi pritet të kaplohet nga një valë e fuqishme e të ftohtit.

Në përgjigje të kësaj situate, Agjencia e Sigurisë Shëndetësore e Mbretërisë së Bashkuar (UKHSA) lëshoi dje një alarm shëndetësor të nivelit portokalli për pjesë të mëdha të vendit. Alarmi do të jetë në fuqi deri të shtunën në orën 08:00 për rajonet e Veriut, ndërsa një alarm i nivelit të verdhë është lëshuar për pjesën tjetër të Anglisë.

Sipas autoriteteve, kjo situatë do të rrisë ndjeshëm kërkesën për shërbime në NHS, sidomos tek personat mbi 65 vjeç.

Dr. Agostinho Sousa, drejtues në UKHSA, shpjegon se temperaturat ekstreme rrisin rrezikun e infarkteve, goditjeve në tru dhe infeksioneve të mushkërive.

Por edhe pa një “përbindësh të lindjes” që vjen nga Siberia, dimri dhe ajri i thatë mund të sjellin një sërë problemesh të tjera shëndetësore që shumica e njerëzve nuk i lidhin drejtpërdrejt me motin.

Më poshtë gjeni një përmbledhje të shqetësimeve më të zakonshme shëndetësore gjatë temperaturave të ulëta.

1. Infarktet e zemrës

Studimet tregojnë se temperaturat nën 0°C e rrisin rrezikun për infarkt të rëndë të zemrës (STEMI) me gati 10%.

Sipas profesorit David Erlinge nga Universiteti Lund, të ftohtit bën që enët e gjakut të ngushtohen, duke kufizuar furnizimin e zemrës me oksigjen. Infeksionet e rrugëve të frymëmarrjes dhe gripi, të cilat janë të zakonshme në këtë periudhë, e shtojnë edhe më shumë rrezikun.

Këtë vit, ekspertët kanë paralajmëruar madje për një “katër-epidemi” dimri: gripi, Covid-i, norovirusi dhe RSV.

2. Problemet e mushkërive – rrezik i shtuar për astmatikët

Sipas Asthma + Lung UK, personat me astmë dhe sëmundje të tjera të mushkërive kanë dyfish rrezik të përfundojnë në urgjencë gjatë dimrit.

Ajri i ftohtë dhe i thatë shkakton:

• ngushtim të rrugëve të frymëmarrjes
• prodhim më të madh të mukusit
• vështirësi në frymëmarrje
• përkeqësim të kollës, fishkëllimës dhe gulçimit

Rekomandimet për jashtë:

• mbani shall mbi gojë dhe hundë
• merrni frymë përmes hundës
• mbani gjithmonë inhalatorin me vete (për astmatikët)

Rekomandimet për brenda:

• pini rregullisht pije të ngrohta
• përdorni batanije ose shishe me ujë të nxehtë
• mos qëndroni ulur për më shumë se një orë

3. Ngurtësim dhe stres i mushkërive – edhe për personat pa sëmundje kronike

Edhe personat pa astmë apo COPD mund të kenë vështirësi në frymëmarrje.

Dr. Raj Dasgupta nga Universiteti i Kalifornisë shpjegon se trupi kur ftohet punon më shumë për të ruajtur nxehtësinë, duke iu shkaktuar stres shtesë mushkërive dhe zemrës.

Ai ndan dy lloje problemesh:

• obstruktive – kur ajri del vështirë nga mushkëritë
• restriktive – kur ajri futet me vështirësi

Ajri i thatë dhe i ftohtë i ngushton rrugët e frymëmarrjes dhe ul qarkullimin e ajrit, duke e bërë frymëmarrjen të lodhshme.

Dimri rrit gjithashtu rrezikun e infeksioneve virale si gripi dhe RSV.

4. Dhimbjet e kyçeve dhe artriti

Arthritis UK paralajmëron se njerëzit me artrit shpesh e përjetojnë dhimbjen më intensivisht në dimër.

Dr. Shelby Johnson nga Mayo Clinic thotë se temperatura e ulët ul qarkullimin e gjakut drejt kyçeve, duke shkaktuar:

• ngurtësim
• më shumë dhimbje
• ndjeshmëri më të madhe ndaj lëndimeve

Në një studim të vitit 2020, pacientët me artrit reumatoid raportuan më shumë dhimbje gjatë dimrit krahasuar me pranverën.

5. Lëkura e thatë dhe problemet dermatologjike

Kalimi i shpejtë nga i ftohti ekstrem jashtë në temperaturë të lartë brenda mund të irritojë rëndë lëkurën.

Dr. Christine Ko nga Universiteti Yale e lidh këtë me:

• tharjen e lëkurës
• skuqje
• përkeqësim të ekzemës
• plasitje dhe irritim

Ajo rekomandon:

• përdorimin e kremrave hidratues çdo ditë
• përdorimin e një lagështuesi (humidifier) në shtëpi
• shmangien e ujit shumë të nxehtë

6. Rënia e flokëve

Temperaturat e ulëta mund të shkaktojnë tharje të skalpit, duke çuar në:

• thyerje
• hollim
• rënie të flokëve

Mungesa e vitaminës D në dimër mund ta përkeqësojë situatën, meqë trupi prodhon më pak vitaminë nga dielli.

Ekspertët këshillojnë:

• të mos dilni jashtë me flokë të lagur
• të përdorni ujë me temperaturë 37–40°C për larje
• të ushqeheni mirë dhe të merrni suplement vitaminë D nëse rekomandohet nga mjeku

7. Depresioni sezonal (SAD)

Dita e shkurtër dhe mungesa e dritës së diellit mund të shkaktojnë:

• humor të ulët
• lodhje
• irritim
• mungesë motivimi
• rritje të gjumit
• ulje të libidos

Sipas NHS, kjo lidhet me:

• rritjen e prodhimit të melatoninës (hormoni i gjumit)
• uljen e serotoninës (hormoni i lumturisë)
• çrregullimin e ritmit cirkadian (ora e brendshme e trupit)

Nëse temperaturat e ulëta vazhdojnë, ekspertët këshillojnë kujdes të shtuar, sidomos për grupet vulnerabël: të moshuarit, personat me sëmundje kronike dhe ata me probleme të frymëmarrjes. /GazetaExpress/