Konsumimi i rregullt i pjatave trendy të Ramen-it (noodles) lidhet me rrezikun e vdekjes së hershme, zbulojnë shkencëtarët

Ushqimi/Dieta

Gazeta Express

25/09/2025 20:57

Konsumimi i supave tradicionale japoneze me miell më shumë se një herë në javë mund të rrisë rrezikun e vdekjes së hershme, paralajmërojnë shkencëtarët.

Ramen-i, një supë që kombinon miellin me një lëng të nxehtë, shpesh të bazuar në mish derri, feta mishi, misër detari dhe perime, është një pjatë tradicionale japoneze që është bërë zgjedhje kryesore për drekë dhe darkë në Mbretërinë e Bashkuar dhe botë.

Në Kosovë njihen si “noodles”.

Megjithatë, një studim i publikuar në Journal of Nutrition, Health and Ageing e lidh këtë pjatë të shijshme me një rrezik të rritur të vdekjes së parakohshme te disa persona.

Studiuesit intervistuan më shumë se 6.500 pjesëmarrës – 2.361 burra dhe 4.385 gra – të moshës 40 vjeç e lart, që jetonin në rajonin Yamagata të Japonisë, duke i klasifikuar ata në katër grupe sipas frekuencës së konsumimit të ramen-it në javë.

Këto grupe ishin: më pak se një herë në muaj, një deri në tre herë në muaj, një ose dy herë në javë, dhe tre ose më shumë herë në javë.

Studimi vuri në dukje se shumica e pjesëmarrësve hanin ramen të paktën një herë në muaj, dhe pothuajse një në tre e hanin javore.

Hulumtuesit zbuluan se personat që hanin ramen shpesh kishin tendencë të ishin burra më të rinj që pinin duhan, konsumonin alkool dhe ishin mbipeshë.

Ata gjithashtu kishin më shumë gjasa të kishin sëmundje shoqëruese si diabeti ose presioni i lartë i gjakut. Studiuesit pyetën gjithashtu të anketuarit se sa nga lëngu i ramen-it pinin zakonisht, duke e ndarë në “deri në gjysmë” dhe “të paktën gjysmë”.

Ata ndoqën grupin pas katër vjet e gjysmë, dhe në rast vdekjeje, përdorën regjistrat zyrtarë të vdekjeve për të përcaktuar shkakun e vdekjes.

Ata zbuluan se 145 persona kishin vdekur, 100 nga kanceri dhe 29 nga sëmundjet e zemrës.

Pas analizimit të të dhënave, studiuesit arritën në përfundimin se personat që pinin të paktën gjysmën e supës së kripur të ramen-it dhe e hanin shpesh, kishin një rrezik më të lartë të vdekjes.

Por ata që hanin ramen më shumë se tre herë në javë dhe pinin alkool kishin një rrezik tre herë më të lartë të vdekjes krahasuar me personat që e hanin më pak shpesh.

Ata përfunduan se burrat nën 70 vjeç që hanin ramen shpesh ishin në një rrezik më të madh të vdekjes – dhe gjithçka lidhet me kripësinë e lartë të supës së ramen-it.

“Konsumimi i shpeshtë i miellit ramen mund të lidhet me rrezikun e vdekshmërisë te burrat nën 70 vjeç dhe ata që konsumojnë mbi 50 për qind të supës së miellit dhe alkool,” shkruan ata.

“Mielli ramen dhe supa e tij përmbajnë sasi të larta kripe; prandaj, konsumimi i shpeshtë mund të çojë në sasi të larta natriumi, që mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve të lidhura me kripën, si goditja në tru dhe kanceri i stomakut. Ky studim tregoi se banorët e komunitetit japonez konsumojnë shpesh miell ramen dhe marrja e lartë lidhet me sëmundje të ndryshme shoqëruese.”

Por para se të anuloni rezervimin tuaj për darkë në një nga restorantet e shumta japoneze të ramen-it që janë hapur në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar, ka disa kufizime rreth këtij studimi.

Pavarësisht madhësisë së madhe të mostrit të përdorur në studim, është e pamundur të thuhet se konsumimi i rregullt i ramen-it shkakton vdekje të hershme – veçanërisht pa marrë parasysh faktorë të tjerë të jashtëm si gjendjet mjekësore ekzistuese, shëndeti i përgjithshëm, zakonet ushqimore dhe ushtrimet, dhe konsistenca e të dhënave të dorëzuara.

Ishte një studim observacional dhe mbështetej në ditarë ushqimorë që mund të ofrojnë vetëm një pamje të shpejtë të zakoneve ushqyese të dikujt – sezonalisht, ajo që hanë njerëzit ndryshon, dhe nëse do t’u ishte kërkuar të ndryshonin dietën për arsye mjekësore pas plotësimit të anketës, të dhënat e tyre nuk janë më të sakta.

Mënyra se si u mblodhën të dhënat – në ditarë të autoraportuar – do të thotë gjithashtu se nuk ka një pikë referimi për se sa ramen përbën një pjatë, ose çfarë përbërësish ose ushqimesh të tjera u konsumuan bashkë me të.

“Anketa mbështetet në të dhëna të autoraportuara dhe kategori të përgjithshme, duke munguar detajet mbi madhësinë e pjesës dhe llojin e ramen-it të konsumuar. Kjo mund të rezultojë në mospërputhje mes marrjes së raportuar dhe asaj aktuale. Informacioni mbi faktorë, si sasia e ramen-it të konsumuar për pjatë (g), marrja e ushqimeve të tjera dhe zakonet e ushtrimeve, ishte i padisponueshëm,” shkruajnë studiuesit.

Kufizimi i tretë ishte mungesa e të dhënave lidhur me gjendjet ekzistuese ose sëmundjet shoqëruese, si sëmundja kronike e veshkave ose kanceri, as nuk u regjistrua nëse subjektet ushtronin dhe, nëse po, sa. Pavarësisht këtyre, studiuesit ende besojnë se ka mjaftueshëm prova në gjetjet e tyre për të këshilluar njerëzit të kufizojnë ramen-in në vakte të rralla dhe të shmangin pirjen e tepërt të supës nëse pinë alkool me vaketin e tyre.

Mbingopja me kripë ka qenë e lidhur prej kohësh me shëndetin e dobët, sëmundjet që kufizojnë jetën – dhe vdekjen.

Konsumimi i tepërt i kripës është shkaku kryesor i rritjes së presionit të gjakut, që rrit rrezikun e infarktit të zemrës dhe goditjes në tru.

Vit të kaluar, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) zbuloi se 52 nga 53 vendet në Rajonin Evropian të saj po konsumojnë tepër kripë, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar.

Zyrtarët e shëndetësisë thonë se ushqimet e përpunuara dhe ushqimet e rrugës, si ato të blera nga supermarketet, marrjet dhe shitësit trend në tregje, shpesh janë “fajtorët” kryesorë.

Presioni i lartë i gjakut – që mund të shkaktohet nga kripa e tepërt – është faktori kryesor i rrezikut për vdekje dhe paaftësi në Evropë, duke shkaktuar pothuajse një të katërtën e vdekjeve dhe 13 për qind të paaftësisë.

Zakonisht nuk ka simptoma, duke e bërë të domosdoshme kontrollin e rregullt.

Ata me presion të lartë të gjakut, i njohur gjithashtu si hipertension, mund t’u jepen ilaçe dhe këshilla për stilin e jetës për ta sjellë nën kontroll.

Udhëzimet e NHS sugjerojnë se të rriturit duhet të konsumojnë jo më shumë se 6 g kripë në ditë, ndërsa OBSH rekomandon vetëm 5 g.

Një dietë tepër e lartë në kripë lidhet me presionin e lartë të gjakut, hipertensionin, pasi natriumi në kripë çon në më shumë ujë në enët e gjakut.

Studimet kanë sugjeruar se një marrje e lartë e kripës lidhet me një rritje prej 23 për qind të rrezikut të goditjes në tru dhe një rritje prej 14 për qind të rrezikut të sëmundjeve kardiovaskulare.

Hulumtime të tjera kanë treguar se marrjet e larta të kripës shkaktojnë ngurtësim të enëve të gjakut dhe arterieve. /GazetaExpress/