Tableta e lirë që lufton kancerin e zorrëve

Keshilla Mjekësore

Gazeta Express

18/09/2025 20:52

Një studim i ri ka gjetur se aspirina mund të parandalojë rikthimin e disa llojeve të kancerit të zorrëve, duke ulur rrezikun deri në gjysmën e pacientëve.

Kanceri i zorrëve—which përfshin edhe kancerin rektal dhe të kolonit—ishtë një nga format më agresive dhe më të vështira për tu trajtuar, me shifra të larta të incidenteve sekondare të diagnostikuara zakonisht në pjesë të tjera të trupit, një fenomen i njohur si metastazë.

Çdo vit, afërsisht dy milion njerëz në të gjithë botën diagnostikohen me kancer kolorektal, dhe nga këto raste, 20 deri në 40 për qind zhvillojnë metastaza.

Si pjesë e studimit të ri klinik, i botuar në The New England Journal of Medicine, shkencëtarët suedezë nga Karolinska Institutet dhe Karolinska University Hospital studiuan se si reagojnë njerëzit me një mutacion gjenetik specifik ndaj këtij ilaçi të zakonshëm kundër dhimbjes—i cili mund të kushtojë vetëm 3 penny për tabletë.

Ata u fokusuan në veçanti tek njerëzit me një mutacion në rrugën sinjalizuese PIK3—një “rrjet udhëzimesh” biologjik të integruar që tregon qelizave si të reagojnë ndaj stresit dhe kontrollon rritjen dhe ndarjen e qelizave.

Kur kjo rrugë sinjalizuese dështoi ose ka defekte, qelizat mund të vazhdojnë të ndahen pa kontroll, duke çuar në riprodhim të pakontrolluar të qelizave dhe zhvillimin e kancerit—sidomos në zorrë.

Shkencëtarët rekrutuan mbi 3,500 pacientë me kancer të zorrëve nga 33 spitale në Suedi, Norvegji, Danimarkë dhe Finlandë—dhe testimet treguan se rreth 40 për qind e tyre kishin mutacionin PIK3.

Këta pacientë u ndanë rastësisht dhe për tre vitet pas operacioneve për heqjen e kancerit, u përshkrua ose 160 mg aspirinë çdo ditë, ose një placebo.

Tek pacientët me mutacionin gjenetik PIK3 që morën aspirinën, rreziku i metastazës u ul me 55 për qind krahasuar me grupin e placebo-s.

Prof. Anna Martling, autore kryesore e studimit dhe profesoreshë në Departamentin e Mjekësisë Molekulare dhe Kirurgjisë në Karolinska Institutet, tha se aspirina mund të përdoret për të ulura vuajtjet DHE kostot e trajtimit të kancerit.

“Aspirina është një ilaç i disponueshëm globalisht dhe jashtëzakonisht i lirë krahasuar me shumë ilaçe moderne për kancer, gjë shumë pozitive. Ajo po testohet këtu në një kontekst krejt të ri si trajtim i personalizuar. Ky është një shembull i qartë se si mund të përdorim informacionin gjenetik për të personalizuar trajtimin dhe njëkohësisht të kursejmë burime dhe vuajtje.”

Studimi i ri vjen pas kërkimeve të mëparshme që sugjeronin se aspirina mund të ulë rrezikun e disa llojeve të kancerit. Gjithashtu ishte hipotezuar se ajo mund të ulë rrezikun e rikthimit pas operacionit tek pacientët me mutacion PIK3.

Ky ishte provimi klinik i parë i rastësishëm që konfirmoi këtë lidhje, dhe studiuesit besojnë se kjo lidhet kryesisht me aftësinë e aspirines për të ulë inflamacionin dhe për të bërë ambientin e brendshëm më pak të favorshëm për qelizat kancerogjene.

Prof. Martling shtoi:

“Edhe pse ende nuk kuptojmë plotësisht të gjitha lidhjet molekulare, gjetjet mbështesin fuqishëm logjikën biologjike dhe sugjerojnë se trajtimi mund të jetë veçanërisht efektiv tek pacientët me profile gjenetike të përcaktuara.”

Rreth 44,000 raste kanceri i zorrëve diagnostikohen çdo vit në MB dhe rreth 130,000 në SHBA.

Sëmundja vret gati 17,000 britanikë çdo vit dhe deri në rreth 50,000 amerikanë.

Në përgjithësi, pak mbi gjysma e pacientëve me kancer të zorrëve pritet të jenë gjallë 10 vjet pas diagnostikimit.

Aspirina përmban acid acetilsalicilik dhe përdoret për të lehtësuar dhimbjen, ethet dhe inflamacionin, me efekte që ndihen zakonisht brenda 30 minutave.

Ajo mund të përdoret edhe në doza të ulëta për të parandaluar mpiksjen e gjakut.

Megjithatë, për shkak të efekteve të zakonshme anësore, përfshirë problemet me stomakun, personat me ulçera, çrregullime të gjakderdhjes ose astmë duhet të shmangin marrjen e saj. /GazetaExpress/