CNN: Një mënyrë e re për trajtimin e njerëzve me tension rezistent të lartë të gjakut, ky ilaç po jep rezultate

Lajme

Gazeta Express

02/09/2025 13:42

Mjekët së shpejti mund të kenë një mënyrë të re për ta trajtuar tensionin e lartë të gjakut, madje edhe te njerëzit për të cilët ilaçet nuk kanë funksionuar mirë në të kaluarën, shkruan CNN.

Baxdrostat, një ilaç eksperimental i prodhuar nga AstraZeneca, tregoi shenja premtuese në trajtimin e njerëzve me tension të lartë të gjakut të pakontrolluar ose rezistent në një provë të fundit. Nëse ilaçi miratohet nga autoritetet rregullatore, ai do të jetë një nga qasjet e para të reja për trajtimin e tensionit të lartë të gjakut pas dekadash, thonë studiuesit.

Shkencëtarët paraqitën rezultatet e provës të shtunën në Kongresin e Shoqatës Europiane të Kardiologjisë në Madrid dhe i publikuan ato njëkohësisht në New England Journal of Medicine.

Për studimin, studiuesit përfshinë 800 të rritur që ende kishin tension të lartë gjaku pas marrjes së dy ose më shumë ilaçeve për të paktën katër javë. Për t’u kualifikuar për studim, presioni i tyre sistolik duhej të ishte ndërmjet 140 dhe 170.

Tensioni i gjakut matet në milimetra merkuri, i cili shkurtohet si mm Hg. Matja ka një numër të sipërm, ose lexim sistolik, dhe një numër të poshtëm, lexim diastolik. Presioni sistolik mat forcën e gjakut teksa pompohet nga zemra në arterie; diastoliku është presioni që krijohet ndërsa zemra pushon midis rrahjeve.

Tensioni normal i gjakut është më pak se 120/80 mm Hg, dhe tension i ngritur konsiderohet nga 120 deri në 129/80 mm Hg. Në 130/80 mm Hg ose më lart, sipas udhëzimeve të reja amerikane, një mjek do të dëshirojë që pacienti të marrë ilaç për tensionin e gjakut nëse ndryshimet e stilit të jetesës – përfshirë ushqyerjen më të shëndetshme, uljen e kripës në dietë dhe ushtrimet fizike – nuk japin efekt.

Studiuesit e provës së re ndanë pjesëmarrësit në tre grupe. Njëri mori 1 miligram baxdrostat, një tjetër 2 mg, dhe një tjetër një placebo, e cila nuk ka efekt. Pjesëmarrësit morën dozën e tyre përveç ilaçeve që tashmë po i merrnin.

Pas 12 javësh, rreth 4 në 10 pacientë që morën baxdrostat arritën nivele të shëndetshme të tensionit të gjakut, krahasuar me më pak se 2 në 10 që morën placebo.

Në mënyrë specifike, pjesëmarrësit që morën 1 ose 2 mg baxdrostat në ditë panë që presioni i tyre sistolik – numri i sipërm në lexim – ra rreth 9 deri në 10 mm Hg më shumë sesa ata që morën placebo. Kjo ulje, tregojnë studimet, është e mjaftueshme për ta reduktuar rrezikun kardiovaskular.

Kur tensioni i gjakut është i lartë, forca e gjakut shtyn kundër mureve të enëve të gjakut, duke e bërë zemrën më pak efikase: si enët ashtu edhe zemra duhet të punojnë më shumë, dhe bëhet më e vështirë që gjaku të arrijë organet dhe qelizat thelbësore. Pa trajtim, tensioni i lartë i gjakut eventualisht do t’i dëmtojë arteriet, duke e rritur rrezikun për sulm në zemër, goditje në tru, sëmundje koronare, demencë vaskulare dhe probleme njohëse.

Sëmundjet e zemrës janë vrasësi nr. 1 në botë. Ulja e tensionit të gjakut është mënyra më e modifikueshme për ta shmangur një vdekje të tillë.

Pothuajse gjysma e të rriturve në SHBA kanë tension të lartë gjaku më shumë se normalja, dhe 1 në 10 persona kanë atë që mjekët e quajnë hipertension rezistent: pavarësisht marrjes së tre ose më shumë ilaçeve, ata nuk e arrijnë objektivin për kontrollin e tensionit të gjakut.

Kur një pacient ka tension të lartë gjaku, mjekët mund të duhet të provojnë një varietet ilaçesh për të parë se cili funksionon më mirë.

Shtimi i baxdrostatit në listën e opsioneve mund të jetë një ndihmë e madhe për pacientët, sipas Dr. Stacey E. Rosen, kryetare vullnetare e Shoqatës Amerikane të Zemrës, e cila nuk ishte e përfshirë në hulumtimin e ri, përcjell Gazeta Express.

“Çfarë është interesante për këtë ilaç është se ata vërtet mund të jenë një partner i mrekullueshëm, për të thënë kështu, me disa nga ilaçet më klasike të rekomanduara kundër hipertensionit”, tha Rosen, e cila është gjithashtu nënkryetare e lartë e shëndetit të grave dhe drejtoreshë ekzekutive e Institutit Katz për Shëndetin e Grave në Northwell Health në New York.

Opsionet e ilaçeve që janë tani në treg e kontrollojnë tensionin e gjakut në mënyra të ndryshme. Disa, si vazodilatatorët, relaksojnë dhe zgjerojnë arteriet dhe venat për të lejuar kalimin më të lehtë të gjakut dhe për ta rritur qarkullimin. Diuretikët kryesisht funksionojnë duke larguar lëngun dhe kripën e tepërt nga trupi duke rritur prodhimin e urinës. Agonistët alfa me veprim qendror ndihmojnë në parandalimin që sistemi nervor të përgjigjet ndaj stresit. Frenuesit ACE e pengojnë trupin të prodhojë angiotenzinë II, një hormon që bën që enët e gjakut të ngushtohen. ARB-të, ose bllokuesit e receptorit të angiotenzinës II, ndihmojnë në uljen e prodhimit të aldosteronit, një hormon që nxit mbajtjen e kripës dhe ujit. Bllokuesit e kanaleve të kalciumit mund ta mbajnë kalciumin larg nga qelizat e zemrës dhe arterieve që të mos kenë nevojë të punojnë aq shumë.

Secili prej tyre mund të ketë efekte anësore të ndryshme, përfshirë marramendje, rrahje të shpejta ose më të ngadalta të zemrës, lodhje, shqetësime në stomak dhe ënjtje në këmbë.

Efektet anësore të baxdrostatit, tregoi studimi, ishin përgjithësisht të lehta. Problemi më i zakonshëm ishte anomalitë në nivelet e kaliumit dhe natriumit, por kjo ishte e rrallë.

Baxdrostat merr një qasje të re në menaxhimin e tensionit të lartë të gjakut. Ai fokusohet në bllokimin e aldosteronit, një hormon i krijuar nga gjëndrat mbiveshkore që ndihmon veshkat ta rregullojnë kripën dhe ta ruajnë balancën e ujit në trup. Disa njerëz prodhojnë shumë aldosteron, duke bërë që trupi i tyre të mbajë shumë ujë dhe kripë, duke ngritur tensionin e gjakut.

“Ne gjithashtu e kemi ditur tashmë prej disa kohësh që shumica prej nesh konsumon shumë kripë dhe duke bërë këtë, e ngre tensionin e gjakut. Por gjithnjë e më shumë po e njohim se aldosteroni mund të ketë një ndikim të drejtpërdrejtë në shkaktimin e dëmtimit të enëve të gjakut, zemrës, veshkave”, tha Dr. Jenifer Brown, një nga hulumtueset kryesore dhe bashkautore e studimit të botuar.

Brown tha se shpesh sheh pacientë të kardiologjisë në Brigham and Women’s që mund të kenë pasur një problem kardiak, prandaj ajo duhet të jetë agresive në uljen e tensionit të gjakut për ta parandaluar një tjetër. Disa pacientë mund të kenë vështirësi në tolerimin e ilaçeve të tjera për tensionin e gjakut. Për të tjerët, ilaçet standarde thjesht nuk funksionojnë mirë. Baxdrostat mund të jetë një plotësim i mirë, tha ajo.

“Ne vërtet kemi pasur të njëjtat mjete si klinicistë për shumë vjet”, tha Brown. “Do të isha e emocionuar ta kisha një opsion si ky”.

Në një editorial që shoqëron publikimin, Dr. Tomasz Guzik, një shkencëtar kardiovaskular në Universitetin e Edinburgut, dhe Dr. Maciej Tomaszewski, një ekspert kardiovaskular në Universitetin e Manchesterit, shkruajnë se hapat e ardhshëm duhet të jenë të kuptohet se cilët pacientë do të përgjigjen më mirë ndaj këtij ilaçi të ri dhe të sigurohen të dhëna afatgjata. Nëse ilaçi funksionon në një kohë të gjatë, shkruajnë ata, ai mund të bëhet një “shtyllë qendrore e terapisë për hipertensionin e vështirë për t’u kontrolluar”.

AstraZeneca tha se planifikon t’ia dorëzojë të dhënat e saj agjencive rregullatore përpara fundit të vitit.