Ivon Veliçkovski: “Alte Banka” e Vuçiçit po futet në Maqedoni

Maqedoni

Gazeta Express

12/08/2025 13:29

Politikani maqedonas, Ivon Veliçkovski, i cili është kryetar i partisë “Republika e Re”, përmes një shkrimi në rrjetin social “Facebook” ka reaguar në lidhje me hyrjen e Alte Bankës serbe në tregun e Maqedonisë.

Veliçkovski e konsideron këtë veprim si të rrezikshëm për sigurinë kombëtare, duke aluduar që pas kësaj Banke fshihen shumë persona me të kaluar kriminale dhe njerëz që janë në listë të zezë të SHBA-ve.

Më poshtë e keni shkrimin e plotë të Veliçkovskit, të përkthyer në gjuhën shqipe.

“Blerja e paralajmëruar e Stopanska Banka Bitola (SBB) nga Alte Banka (pjesë e grupit Alte të Davor Macura) është një çështje serioze jo vetëm për sektorin financiar, por edhe për atë të sigurisë në Maqedoninë e Veriut anëtare të NATO-s dhe e orientuar drejt BE-së.

Nëse do të flisnim për një bankë “të zakonshme” serbe, nuk do të kishte nevojë për “alarm”. Fundja, shumica e bankave në vend janë në pronësi shumicë të huaj (Austri, Bullgari, Greqi…). Por, meqë i gjithë ngjitja e pronarit të Alte Banka, Davor Macura – nga pronar i një këmbimoreje në vitin 2014 deri sot – ka ecur paralelisht me afërsinë e tij me pushtetin e Aleksandar Vuçiç, hyrja e Alte Banka (AB) në SBB është çështje financiare, politike dhe e sigurisë.

SBB është në pronësi të Orce Kamçev, i cili është në “listën e zezë” amerikane. Interesi për marrjen e SBB nga grupi Alte u shfaq praktikisht që pas refuzimit të ofertës së Komercijalna Banka (KB) për blerjen e saj. Duhet të kujtojmë kushtin më të rëndësishëm: pagesa e aksionarëve për çdo aksion, pa të drejtë konvertimi të shumës së paguar në pjesë aksionare në KB. Ky ishte kushti i vendosur nga Kostov për Kamçevin: personat në “listën e zezë” amerikane nuk mund të jenë aksionarë në Komercijalna Banka.

Në kushtet e destabilizimit të pushtetit të Vuçiç në Beograd, është e qartë se një pjesë e rrjedhave financiare të Beogradit duhet të (ri)drejtohen drejt Shkupit. Pushteti që me qëndrimin ambivalent ndaj Rusisë (dhe Bjellorusisë) pas agresionit mbi Ukrainën – ka strehuar shumë oligarkë (bjello)rusë – dhe kapitalin e tyre.

Duke marrë parasysh mësimet e viteve 1990, është e mundur të përsëriten operacionet e periudhës së bllokadës financiare dhe energjetike të regjimit të Millosheviçit në vitet ’90. Atëherë Shkupi dhe ish-RFJ ishin kanal për kontrabandë, por edhe “urë” drejt off-shore-ve të Qipros për kapitalin e krijuar nga kontrabanda. Tani Shkupi po bëhet “off-shore” që rrezikon qiprizimin e Maqedonisë së Veriut. Ose kjo është synimi.

Për mediat serbe, një ilustrim i afërsisë së Macura me SNS është vendimi i fundit që beogradasit të paguajnë faturat e energjisë elektrike në llogarinë e Elektroprivreda-s serbe në AB. Ata gjithashtu theksojnë në privatizimin e “Jubmes” (e riemëruar në AB) blerjen e favorshme të pronës shtetërore në bankë kur ministër i Financave ishte Mali, “dora e djathtë” e Vuçiçit.

Por nuk është vetëm kaq.
Në grupin Alte, përveç bankës janë edhe kompanitë Alte Gold, Alte Leasing, pjesa shumicë në kompaninë ndërtimore Procoopac, firma Alston (për pasuri të paluajtshme) përmes së cilës zotëron plotësisht Forum Vizija, ABL Solvent (që operon në tregjet financiare) dhe përmes së cilës bleu pronën shtetërore të tokës së IMT-së së falimentuar (ku pritet të ndërtohet një kompleks i madh banesor).

Alston është interesante sepse përmes saj grupi Alte u bë pronar i “Danica Park”, e mbyllur në vitin 2024. “Danica Park” ishte investitor i një objekti banimi prej 1550 metrash katrorë në parcelën e bashkëshorteve të partnerëve të biznesit me origjinë kosovare – Zvonko Veselinoviç dhe Milan Radoiçiq. Radoiçiq, ish-nënkryetar i Listës Serbe në Kosovë, gjithashtu në “listën e zezë” amerikane, udhëhoqi grupin e armatosur që kreu sulmin terrorist në Banjskë në vitin 2023.

Tani, ndoshta është më e qartë pse Lëvizja Nova Republika është e vetmja lëvizje politike në Maqedoninë e Veriut që prej dy vitesh insiston për plotësimin e Ligjit për zbatimin e masave kufizuese. Me atë zgjidhje do të ngrihej pasuria e personave të shënuar në “listat e zeza” të OKB-së, BE-së, SHBA-së, Kanadasë dhe Mbretërisë së Bashkuar, pasi të gjitha këto janë të ndërlidhura dhe të bazuara në Aktin Magnitsky.

Pasuria e ngrirë nuk mund të shitet për të fshehur gjurmët e kapitalit të paligjshëm/korruptiv ose të përdoret për fitime. Kjo do t’i dobësonte oligarkët tanë (të gjeneratës së parë apo të dytë, nuk ka rëndësi) me lidhje jugosllavo-sovjetike (lexo: serbo-ruse). Dhe, kështu, do të ndalonte operacionin aktual të kthimit të Maqedonisë së Veriut nën kontrollin e Serbisë.

Mospropozimi i këtyre ndryshimeve ligjore ishte arsyeja për ndërprerjen e bashkëpunimit me partitë që nuk janë të gatshme të qëndrojnë në rrugën e aleancës në NATO dhe integrimit evropian përmes luftës kundër korrupsionit. Në këtë rast – nuk ka arsye për të bashkëpunuar me degët në Shkup të SNS apo SPS.

Hyrja e Alte në SBB, me gjithçka të përmendur më sipër, përfaqëson shumë më tepër se një çështje financiare – është një çështje politike dhe, dukshëm, edhe e sigurisë për Maqedoninë e Veriut.

Dhe për këto çështje duhet të përgjigjen guvernatori, kryeministri dhe shumë institucione të sigurisë në vend, si dhe përfaqësitë diplomatike në vend, veçanërisht ato të vendeve anëtare të NATO-s.

Kur shihet tërësia e heshtjes mbi çështje të rëndësishme:

• nga mbulimi mediatik në Maqedoninë e Veriut nga mediat e “naftës hungareze” të lidhura në skemën e portaleve-përkthyes të Informer dhe Pink,
• përmes dominimit të kanaleve shtetërore dhe private serbe në operatorët kabllorë dhe – hyrjes hungaro-serbe në hapësirën telekomunikuese të Maqedonisë së Veriut që u shënua me hyrjen e M-Tel dhe tani me njoftimin për hyrjen e 4IG…
• deri te kënaqësia e Kishës Ortodokse Maqedonase me “tomosin për autoqefali nga Beogradi” në vend të Tomosit për autoqefali nga Patriarkana Ekumenike…

… bëhet e qartë se politika e bllokimit të integrimit evropian të Maqedonisë së Veriut nga Mickoski dhe heshtja e Filipçes mbi temën e korrupsionit si kërcënim për sigurinë, janë një nënshtrim i përbashkët i Shkupit ndaj Beogradit. Me këtë, këto udhëheqje partiake dhe shtetërore janë kundërshtarë të kombit të tyre – të kombit të Maqedonisë së Veriut anëtare të NATO-s dhe evropiane – dhe të popullit maqedonas.”